Η αγάπη δεν πρέπει να πονάει – Το προφίλ ενός κακοποιητή συντρόφου

Γράφει η Βασιλίνα Ριστάνη*

Μια ακόμη θλιβερή πρωτιά για την Ελλάδα σε μια κατηγορία καταγγελιών που θα έπρεπε να προκαλούν ντροπή.

Συγκεκριμένα, τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, με δράστη πρώην ή νυν σύντροφο, αποτελούν εκείνη τη μορφή κακοποίησης που καταγγέλλεται περισσότερο στη χώρα μας. Αυτό καταδεικνύουν οι αναφορές τόσο στη γραμμή υποστήριξης για τη βία κατά των γυναικών, όσο και στα συμβουλευτικά κέντρα.

Αμέτρητες γυναίκες, καθημερινά υφίστανται βία από άνδρες που ζουν και δρουν στο περιβάλλον τους και οι ειδικοί προειδοποιούν ότι πολλές φορές είναι δύσκολο να διακρίνουμε την κακοποίηση. Όμως όταν τελικά την εντοπίσουμε είναι σημαντικό να προσπαθήσουμε να αναζητήσουμε διέξοδο από τη σχέση.

Πως λοιπόν μπορούμε να διακρίνουμε έναν κακοποιητή σύντροφο; Ο ψυχίατρος κ. Σωτήρης Τριάντης μιλώντας στο In, αναφέρει ότι ένας άνδρας ο οποίος έχει προβεί σε άσκηση βίας στο παρελθόν, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγηθεί πάλι εκεί. Κάποιες από τις ψυχικές διαταραχές που οπλίζουν τους άνδρες με προδιάθεση για βία είναι συχνά αόρατες, εκτός κι αν υπάρχουν σε υπερβολικό βαθμό.

Τα είδη του κακοποιητή

Ο Νάρκισσος

Ένας σύντροφος με ναρκισσιστική διαταραχή, είναι ένας κατά συρροή εκμεταλλευτής των διαπροσωπικών του σχέσεων και πιθανότατα «κουβαλά» ιστορικό βίας. Η σχέση με έναν Νάρκισσο κρύβει παγίδες, καθώς εμφανίζει πολλά σκαμπανεβάσματα. Προτού αναρωτηθούμε αν αξίζει να συγχωρήσουμε έναν νάρκισσο για χάρη τον καλών αναμνήσεων, πρέπει να αναλογιστούμε ότι σ’ αυτούς συναντάμε ελαττωμένο το αίσθημα της εμπάθειας και είναι ικανοί να διαπράξουν ιδιαίτερα βίαια εγκλήματα κατά της συντρόφου τους, εάν νιώσουν ότι απειλείται η ακεραιότητα του «εγώ» τους.

Ο Ψυχοπαθητικός

Οι άνδρες που πάσχουν από τη λεγόμενη αντικοινωνική διαταραχή της προσωπικότητας, αποτελούν εξίσου επικίνδυνη περίπτωση, αφού μπορούν να δρουν χωρίς το αίσθημα της ενοχής. Ως σύντροφοι μπορεί να καταφύγουν στη βία με τη μορφή της τιμωρίας, καθώς έχουν την εντύπωση της ανωτερότητας και της υπεροχής του εαυτού τους.

Ο Παρανοϊκός

Σε αντίθεση με τα δύο προηγούμενα είδη, ένας σύντροφος που πάσχει από παρανοϊκή διαταραχή, ζηλεύει πολύ τη σύντροφο του, δεν μπορεί να εκλογικεύσει τις καταστάσεις και γι’ αυτό είναι πιο πιθανό να προβεί στα λεγόμενα «εγκλήματα πάθους». Ό παρανοϊκός άνδρας θα ξεσπάσει σε βίαιες πράξεις, όταν για παράδειγμα νιώσει πεπεισμένος ότι η σύντροφος του τον απατά.

Όλες οι γυναίκες, αλλά όχι όλοι οι άνδρες;

Η άνθηση του συστημικού φαινομένου της έμφυλης βίας είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη ειδικά όταν η νομοθεσία και η κουλτούρα σε μία χώρα αγνοεί το ζήτημα.  Σύμφωνα με τον κ. Τριάντη, εκτός από τον παράγοντα του χαρακτήρα του εκάστοτε ατόμου, παίζει καθοριστικό ρόλο και το αναπτυξιακό κομμάτι. Δηλαδή, αν κάποιος έχει μεγαλώσει σε ένα κλειστό ιεραρχημένο οικογενειακό κλίμα, στο οποίο επικρατούν στερεοτυπικές αντιλήψεις και ενθαρρύνεται η βία, μπορεί αργότερα να τον οδηγήσει σε βίαιη μεταχείριση της συντρόφου του. Κάποιες ψυχικές διαταραχές στους άνδρες, σε αντίθεση με τις γυναίκες τείνουν να εκδηλώνονται με βίαιες εξάρσεις, για να γεμίσουν κενά και να επανακτήσουν τον έλεγχο του εαυτού τους.

Εν είστε θύμα ή γνωρίζεται κάποιον που υφίσταται κακοποίηση καλέστε τη γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, που απευθύνεται σε γυναίκες, για ψυχοκοινωνική στήριξη, νομική συμβουλευτική και φιλοξενία σε ξενώνες. Αν δεν μπορείτε να μιλήσετε, επικοινωνήστε μέσω e-mail στο sos15900@isotita.gr

*Η Βασιλίνα Ριστάνη σπουδάζει στη New Media Studies