Ο εφιάλτης της αύξησης των επιτοκίων

Αυτό το διάστημα, η παγκόσμια οικονομία συνεχίζει να βάλλεται από την πανδημία και τις μεταλλάξεις της, αλλά και από γεωπολιτικές απειλές, όπως μια επικείμενη σύγκρουση Ρωσίας Ουκρανίας που θα μπορούσε να εκτοξεύσει τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, προκαλώντας μια τεράστια ενεργειακή κρίση, που θα επηρεάσει σαφώς και την χώρα μας με μακροπρόθεσμες συνέπειες στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, τόσο των μικρομεσαίων όσο και των αντίστοιχων με υψηλή κεφαλαιοποίηση και εξαγωγικό προσανατολισμό.

Ο πληθωρισμός κόστους, που εν πολλοίς είναι εισαγόμενος πληθωρισμός, λόγω του ενεργειακού κόστους, έχει προκαλέσει άνοδο τιμών σε όλα τα καταναλωτικά είδη, γεγονός που ενδέχεται να αλλάξει το μείγμα νομισματικής πολιτικής παγκοσμίως.

Ήδη οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες όπως η FED και η ECB ετοιμάζουν σημαντικές αυξήσεις επιτοκίων, ώστε να αυξηθεί το κόστος του χρήματος, να μειωθεί η ζήτηση επενδύσεων και σταδιακά να μειωθούν οι τιμές και ο πληθωρισμός.

Βέβαια τα γεγονότα ενδέχεται να μην επιβραβεύσουν μια περιοριστική νομισματική πολιτική, καθώς ο πληθωρισμός ταυτόχρονα με την ενεργειακή κρίση, αλλά και την μειωμένη προσφορά πρώτων υλών εν μέσω πανδημίας, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική ύφεση αρκετές οικονομίες του κόσμου, αναιρώντας τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα και καθιστώντας σε πολλές περιπτώσεις το διεθνές εμπόριο ασύμφορο, με συνέπεια τον μεγαλύτερο προστατευτισμό προϊόντων και υπηρεσιών σε εθνικό επίπεδο και περιφερειακό επίπεδο.

Μπορεί λοιπόν βραχυπροθέσμα, μια αύξηση επιτοκίων να αμβλύνει τις πληθωριστικές πιέσεις, όμως ο συνδυασμός και άλλων οικονομικών και γεωπολιτικών παραγόντων, μπορεί να εκτοξεύσει, τόσο το ιδιωτικό, όσο και το δημόσιο χρέος σε όρους αποπληρωμής, προκαλώντας αστάθεια σε περιφερειακό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο.

Εν κατακλείδι, την δεδομένη περίοδο απαιτούνται πολύ στοχευμένες αυξήσεις επιτοκίων, ταυτόχρονα με μια ευέλικτη δημοσιονομική πολιτική, που θα χρηματοδοτεί μέσα από διάφορα χρηματοοικονομικά εργαλεία αναπτυξιακά έργα, ώστε αφενός ο πληθωρισμός να μην θεωρηθεί καλπάζων και αφετέρου να προστατευθούν τα πραγματικά εισοδήματα των πολιτών.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός.