Ολόκληρος ο πλανήτης έχει στραμμένο το βλέμμα του στη Ρωσία, περιμένοντας την επόμενη κίνηση της πυρηνικής δύναμης που εδώ και μήνες αναπτύσσει στρατιώτες στα σύνορά της με την Ουκρανία.

Τη στιγμή, όμως, που η Ευρώπη ανησυχεί για την πιθανότητα περαιτέρω επιδείνωσης της προϋπάρχουσας ενεργειακής κρίσης, ακριβώς την εποχή που έχει τη μεγαλύτερη ανάγκη για ρωσικό αέριο, και οι ΗΠΑ ανησυχούν για την πιθανή αναδιαμόρφωση της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής ασφάλειας, οι ανησυχίες των Ουκρανών είναι πολύ πιο άμεσες. Θα γίνει άραγε πόλεμος εντός της επικράτειας της χώρας τους που ήδη εδώ και οκτώ χρόνια μαστίζεται από συγκρούσεις στα ανατολικά;

Ο Guardian ζήτησε από ουκρανούς πολίτες να μοιραστούν με τους αναγνώστες του πώς μοιάζει η καθημερινότητά τους στη σκιά της ρωσικής απειλής, κι εκείνοι ανταποκρίθηκαν.

Τζούλια, 34 ετών: «Παίρνω φάρμακα για να κοιμηθώ»

Την περασμένη εβδομάδα πήγα στο σουπερμάρκετ και γέμισα τα ντουλάπια μου με είδη πρώτης ανάγκης. Είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που σκέφτεσαι, όπως κάναμε και όταν ξέσπασε η πανδημία. Οπότε απλώς πήγα και πήρα πράγματα μακράς διαρκείας, όπως μακαρόνια, ελαιόλαδο, κονσέρβες και ρύζι. Δεν έχω δει κανέναν να κάνει αγορές πανικού.

Επιπλέον, εντόπισα τα έγγραφά μου και τα έβαλα σε μια τσάντα πλάτης μαζί με το λάπτοπ μου. Είναι πολύ δύσκολο να φανταστείς πώς μπορεί να μοιάζει κάτι τέτοιο. Είμαι τυχερή που έχω δει τον πόλεμο μόνο σε ταινίες του Hollywood. Μοιάζει λίγο ανόητο, αλλά πραγματικά δεν ξέρεις πώς να φερθείς. Υπάρχει ένα γενικό αίσθημα ανησυχίας – μπορείς να κάνεις μακροπρόθεσμα σχέδια; Έχω αρχίσει να παίρνω φάρμακα για τον ύπνο, για να καταφέρνω να κοιμηθώ τις νύχτες, που ξυπνάω από κρίσεις άγχους.

Μένω στην κεντρική Ουκρανία, περίπου ανάμεσα στην Κριμαία και το Κίεβο, οπότε το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ είναι μακριά. Τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα στην ανατολική Ουκρανία και το Κίεβο. Έχω φίλους εκεί και ο αδερφός μου ζει στο Κίεβο. Λένε ότι οι άνθρωποι εκεί έχουν πανικοβληθεί πολύ περισσότερο, επειδή αισθάνονται ότι μπορεί να βρεθούν στο επίκεντρο. Έχω μια φίλη στο Κίεβο που λέει ότι πολλοί φίλοι της έχουν ξεκινήσει μαθήματα αυτοάμυνας ή έχουν αγοράσει κυνηγετικά όπλα.

Μένω μαζί με την κόρη μου, που είναι τριών ετών, και τους συνταξιούχους γονείς μου. Η κόρη μου κι εγώ έχουμε ευρωπαϊκά διαβατήρια (ο σύντροφός μου είναι Γάλλος), όμως και πάλι δεν μπορώ να αντέξω τη σκέψη ότι θα αφήσω πίσω τους γονείς μου. Αν τα πράγματα φτάσουν στα άκρα, ίσως δεν μου μείνει άλλη επιλογή, επειδή θα πρέπει να προστατεύσω την κόρη μου.

Ντμίτρο, 27 ετών: «Θα μείνω και θα πολεμήσω»

Πολλοί άνθρωποι έχουν ήδη σκεφτεί τι θα κάνουν σε περίπτωση εισβολής, αν θα πάνε με τους συγγενείς τους, αν θα πάνε μόνοι τους ή πού θα στείλουν τους συγγενείς τους. Δεν θέλω να τρέξω, δεν θέλω να εγκαταλείψω την Ουκρανία… δεν θέλω να αναγκαστώ να πάρω αυτή την απόφαση. Όμως σε περίπτωση εισβολής, νομίζω ότι θα καταταγώ στο στρατό. Τουλάχιστον στο βαθμό που μπορώ να το κάνω, γιατί δεν έχω στρατιωτική εμπειρία.

Η εισβολή μοιάζει πολύ, μα πολύ πιθανή. Δεν μπορώ να πω τι είναι ποιο πιθανό, ίσως είναι 50-50, αλλά αυτό το 50 είναι πολύ. Όλοι δείχνουν ανήσυχοι, αλλά όχι σε πανικό. Τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Σε γενικές γραμμές, έχουμε συνηθίσει τον πόλεμο και τις στρατιωτικές απειλές της Ρωσίας τα τελευταία οκτώ χρόνια.

Η κλιμάκωση έχει γίνει κεντρικό θέμα στα ΜΜΕ μας και πολύ συνηθισμένο θέμα συζήτησης στις εξόδους μας. Οι άνθρωποι συζητούν αν θα πολεμήσουν, αν θα μείνουν άπραγοι ή αν θα εγκαταλείψουν τη χώρα για κάποιο μέρος της Ευρώπης. Το YouTube έχει γεμίσει βίντεο με συμβουλές: «πώς να προετοιμαστείς για να επιβιώσεις στον πόλεμο» ή «τι να βάλεις μέσα στο κουτί επιβίωσής σου». Αυτά τα βίντεο έχουν δημιουργηθεί κυρίως στη διάρκεια των δυο τελευταίων μηνών. Κάποια είναι παλιότερα, αλλά τώρα έγιναν δημοφιλή.

Ορισμένοι δημιουργούν αποθέματα προμηθειών, όπως τροφίμων, όμως γενικώς δεν πιστεύω ότι είναι πολλοί. Τα μαγαζιά είναι γεμάτα πράγματα.

Ροντιόν, 37 ετών: «Κανείς δεν πανικοβάλλεται»

Πριν από μερικές εβδομάδες, όταν η αμερικανική πρεσβεία απομάκρυνε το προσωπικό της, υπήρξε λίγος πανικός – επειδή αυτό οδήγησε στην υποτίμηση του νομίσματος σε σχέση με το ευρώ ή το αμερικανικό δολάριο. Όμως η ισοτιμία έχει αποκατασταθεί έκτοτε.

Όπως έχει πει ο ουκρανός πρόεδρος, πρέπει να θυμόμαστε ότι ο πόλεμος ξεκίνησε το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία. Το γεγονός ότι η Ουκρανία δεν ήταν κεντρικό θέμα στα ΜΜΕ του πλανήτη δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε και πόλεμος. Έχουν σκοτωθεί 14.000 άτομα. Επομένως, πιστεύω ότι οι γονείς μου και άλλοι άνθρωποι δεν πιστεύουν ότι η κρίση είναι πρόσφατη.

Ζω στη Βρετανία εδώ και οκτώ χρόνια, όμως εδώ και τρεις εβδομάδες βρίσκομαι στην Οδησσό για να επισκεφθώ τους γονείς μου. Είναι η πρώτη φορά που μπόρεσα να έρθω μετά από δύο χρόνια, εξαιτίας του κοροναϊού. Η Οδησσός είναι το κέντρο του ουκρανικού ναυτικού, επομένως υπάρχουν πολλά πλοία εδώ, ενώ πλοία του ΝΑΤΟ φτάνουν στην Οδησσό στην πορεία τους προς τη Μαύρη Θάλασσα. Από αυτή την άποψη, νομίζω ότι οι άνθρωποι αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια.

Οι άνθρωποι εδώ υποστηρίζουν ένθερμα την Ουκρανία, την ανεξαρτησία της, την αμερικανική και βρετανική βοήθεια. Σε ορισμένες γειτονιές της Οδησσού, σου κερνούν το ποτό σου όταν βλέπουν βρετανικό διαβατήριο.

Οι άνθρωποι μιλούν πολύ για τη ρωσική απειλή, όπως είναι προφανές. Όμως κανείς δεν πανικοβάλλεται. Οι άνθρωποι συνεχίζουν τις ζωές τους. Ψωνίζουν, εργάζονται, πηγαίνουν στο σχολείο, η κίνηση στις τράπεζες είναι φυσιολογική και δεν υπάρχουν ενδείξεις δυσπιστίας ή απελπισίας. Η στάση τους  απέναντι στη Ρωσία είναι περίπου η εξής: έλα, μπορείς να προσπαθήσεις, αλλά δεν θα βγει τίποτα καλό από μια τέτοια κίνηση.

Βίκτορ, 72 ετών: «Είμαι Ρώσος, η Ουκρανία είναι η χώρα μου»

Είμαι ρωσοουκρανός, έχω γεννηθεί στην Αγία Πετρούπολη, αλλά έχω περάσει όλη μου τη ζωή στο Κίεβο, από το 1950. Στο παρελθόν, αντιλαμβανόμουν κάποια εχθρότητα απέναντι στους Ρώσους, αλλά ήταν κεκαλυμμένη. Τώρα ακμάζει και αυτό με πληγώνει. Με πληγώνει να βλέπω κάτι τέτοιο ανάμεσα στους ανθρώπους, γιατί αν και καταλαβαίνω την εχθρότητα ανάμεσα σε κράτη και αξιωματούχους, ανάμεσα σε απλούς ανθρώπους δεν την καταλαβαίνω. Δεν είναι σωστό. Το 2014 ήταν μια κρίσιμη χρονιά. Όταν η κατάσταση επιδεινώθηκε, οι Ρώσοι άρχισαν να θεωρούνται ανεπιθύμητοι. Κάποιοι μας είπαν απλώς να φύγουμε, απλώς να πάμε στη Ρωσία.

Η κόρη μου από τον πρώτο μου γάμο ζει στη Μόσχα και οι συγγενείς της συζύγου μου είναι επίσης στη Ρωσία. Αποφεύγουμε να σχολιάσουμε την κατάσταση. Μιλάμε περί ανέμων και υδάτων. Δεν ξέρω τι σκέφτεται η κόρη μου για την κατάσταση.

Έχουμε αγχωθεί. Ζω με τη σύζυγό μου και δεν είναι καλά. Δεν έχουμε μέρος να κρυφτούμε. Οπότε απλώς περιμένουμε. Διαβάζω τις ειδήσεις κάθε μέρα. Φοβόμαστε για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Δεν έχω όπλο, δεν ξέρω πώς να αντισταθώ.

Είμαι Ρώσος, όμως υποστηρίζω την ουκρανική κυβέρνησή μου και υποστηρίζω τη βοήθεια που μας προσφέρει η Δύση. Είμαι στο πλευρό της Ουκρανίας, παρά το γεγονός ότι είμαι Ρώσος μέχρι το κόκαλο. Η Ουκρανία είναι η χώρα μου.

Αναστασία, 34 ετών: «Ζούμε λες και είναι η τελευταία μας μέρα»

Παρακολουθώ τις ειδήσεις κάθε μισή ώρα με 40 λεπτά και αυτό επηρεάζει τρομερά την ψυχική μου υγεία… Όμως δεν μπορώ να σταματήσω και να σκεφτώ οτιδήποτε άλλο. Είμαι πολύ τρομαγμένη για την οικογένειά μου, για την τετράχρονη κόρη μου και τον σύζυγό μου. Θέλω να ζήσω τη ζωή μου στην αγαπημένη μου χώρα, την Ουκρανία, και την αγαπημένη μου πόλη, την Οδησσό. Ζω σε μια ευρωπαϊκή δημοκρατική κοινωνία. Θέλω να κάνω σχέδια για το μέλλον, να κάνω κι άλλο παιδί, να ταξιδέψω στον κόσμο. Όμως τώρα δεν μπορώ να σχεδιάσω τίποτα. Ακόμη κι ένα ταξίδι σε συγγενείς που ζουν σε άλλη περιοχή στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Γιατί δεν ξέρω τι με περιμένει αύριο.

Όλα είναι ήρεμα στους δρόμους. Μπορεί να σκεφτείς ακόμη κι ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Οι άνθρωποι προσπαθούν απλώς να ζουν τις ζωές τους. Όμως υπάρχει τρομερή ένταση. Όλοι γύρω μου προσπαθούν να μη μιλούν για την πιθανότητα ρωσικής εισβολής. Και ακόμη και στο σπίτι προσπαθούμε να μη μιλάμε για αυτό. Όλοι απλώς διαβάζουν τις ειδήσεις κάθε μέρα και μετά βλέπω στα μάτια των φίλων μου, των γειτόνων και της οικογένειάς μου ότι το άγχος τους αυξάνεται διαρκώς.
Χθες ο σύζυγός μου είπε ότι αν η κατάσταση φτάσει στα χειρότερα, θα πρέπει να φύγω από τη χώρα μαζί με το μωρό κι εκείνος να μείνει να πολεμήσει. Πλέον ζούμε λες και είναι η τελευταία μας μέρα, προσπαθούμε να είμαστε χαρούμενοι και να απολαμβάνουμε τις στιγμές με την οικογένειά μας και να κάνουμε τη δουλειά μας. Επειδή δεν ξέρουμε τι θα φέρει το αύριο.

Headlines