Ατμοσφαιρική ρύπανση: Γιατί «ασφυκτιούν» οι Παριζιάνοι;

Η απειλή είναι αόρατη, πλην όμως μεγάλη και υπαρκτή.

Τουλάχιστον επτά εκατομμύρια θάνατοι αποδίδονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση κάθε χρόνο, σε ολόκληρο τον κόσμο: σχεδόν όσοι προκαλούνται από το κάπνισμα ή την κακή διατροφή.

Τα πιο πρόσφατα σχετικά στοιχεία στην Ε.Ε. ανέφεραν 307.000 πρόωρους θανάτους από την κακή ποιότητα του αέρα.

Στη Γαλλία, η νέα έκθεση του Περιφερειακού Παρατηρητηρίου Υγείας της Ιλ-ντε-Φρανς και του οργανισμού Airparif έκανε να ηχήσουν πολλά «καμπανάκια».

Στην μητροπολιτική περιοχή του Παρισιού -από τις πιο μολυσμένες γαλλικές περιοχές, εξαιτίας της αυξημένης οδικής κυκλοφορίας- το 10% των πρόωρων θανάτων που καταγράφηκαν σε τοπικό επίπεδο το 2019, προ πανδημίας, οφειλόταν στην ατμοσφαιρική ρύπανση, παρά την εφαρμογή περιοριστικών μέτρων.

Όμως εάν αυτά ενισχυθούν, τονίζουν οι συντάκτες της έκθεσης, θα μπορούσε να σώζονται κάθε χρόνο έως και 7.900 ανθρώπινες ζωές…

«Σοβαρές χρόνιες παθήσεις»

Βασική αιτία για τους πρόωρους θανάτους λόγω της κακής ποιότητας του αέρα θεωρείται η παρατεταμένη έκθεση στα PM2,5: μικροσωματίδια ιδιαίτερα επιβλαβή, που επικάθονται βαθιά στους πνεύμονες.

Στην «εξίσωση» ωστόσο έχουν τώρα προστεθεί ακόμη μικρότερα σωματίδια, στο μέγεθος ενός ιού.

Γνωστά ως UFP, αποτελούν πλέον αντικείμενο αυξημένης ανησυχίας για τις υγειονομικές αρχές, συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

«Η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση ευνοεί την ανάπτυξη σοβαρών χρόνιων παθήσεων, ιδίως καρδιαγγειακών,  αναπνευστικών και καρκίνων», επισημαίνεται στην έκθεση των Γάλλων ειδικών.

«Αυτό μεταφράζεται σε αύξηση της θνησιμότητας, μείωση του προσδόκιμου ζωής και αυξημένη ανάγκη περίθαλψης», τονίζουν. Μοιραία, πιο ευάλωτα είναι τα παιδιά…

«Γνωρίζουμε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας. Γνωρίζουμε επίσης ότι οι συστάσεις του ΠΟΥ δεν τηρούνται σε όλη την Ιλ-ντε-Φρανς για τους περισσότερους ρύπους: το διοξείδιο του αζώτου, το όζον και τα σωματίδια PM2,5 και PM10», εξηγεί στο France Inter ο Πιέρ Περνό, στέλεχος της Airparif (ανεξάρτητου οργανισμού που είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα στην περιοχή).

«Σε ορισμένα μέρη», υπογραμμίζει, «παρατηρούμε συγκεντρώσεις ρύπων που είναι ακόμη και πάνω από οκτώ φορές υψηλότερες από τα όρια που έχει θέσει ο ΠΟΥ, ειδικά ως προς το διοξείδιο του αζώτου».

Μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση;

Κατά τους ειδικούς, υπάρχουν ακόμη χρονικά περιθώρια για περιοριστεί η ατμοσφαιρική ρύπανση και η επιβάρυνση της ζωής και της υγείας των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής του Παρισιού.

Ένα σημαντικό μάθημα, αναφέρουν, προσέφερε η καραντίνα λόγω της COVID-19.

«To 2020 ήταν μια εξαιρετική χρονιά όσον αφορά την ποιότητα του αέρα», επισημαίνεται στην έκθεση. Μάλιστα καταγράφηκε «μια άνευ προηγουμένου μείωση στις συγκεντρώσεις διοξειδίου του αζώτου».

Αυτή η βελτίωση υπολογίζεται ότι ήταν αρκετή για να αποτραπούν 310 πρόωροι θάνατοι, σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά.

«Το διοξείδιο του αζώτου προέρχεται κυρίως από την οδική κυκλοφορία, που προκαλεί επίσης την εμφάνιση σωματιδίων PM2,5. Αυτά πάντως παράγονται επίσης από τη θέρμανση και ειδικότερα τη θέρμανση με καύση ξύλου», εξηγεί ο Περνό.

Άρα, για αυτούς τους δύο ρύπους, η λήψη πρόσθετων μέτρων σε αυτούς τους τομείς -προτείνει- θα ήταν μια καλή αρχή.

Στην έκθεση, τονίζεται η ανάγκη δημιουργίας περισσότερων μητροπολιτικών ζωνών χαμηλών εκπομπών ρύπων (ZFE), ζωνών περιορισμένης κυκλοφορίας (ZTL), ενίσχυσης των μέσων μαζικής μεταφοράς, μείωση των ορίων ταχύτητας, ακόμη και η δημιουργία αστικών διοδίων.

«Πρέπει να σημειωθούν δύο σημαντικά πράγματα», προσθέτει ο Πιέρ Περνό. «Το πρώτο είναι ότι οι ευρωπαϊκές οδηγίες αναθεωρούνται».

«Το δεύτερο είναι ότι λαμβάνουν υπόψη τις νέες συστάσεις του ΠΟΥ, που δημοσιεύτηκαν τον Σεπτέμβριο του 2021» και αφορούν στη μείωση των ανώτερων επιτρεπτών ορίων ατμοσφαιρικών ρύπων.

Ήταν μια σωστή απόφαση, τονίζει ο Γάλλος ειδικός. «Διαπιστώσαμε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση είχε αντίκτυπο στη δημόσια υγεία ακόμη και σε πολύ χαμηλότερες συγκεντρώσεις, από ό,τι υπολογίζαμε έως τώρα».