Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Θ’)

Το εκτενέστερο έργο του Πρωταγόρα ήταν κατά πάσαν πιθανότητα οι Αντιλογίες (Αντιλογίαι), δεδομένου ότι γι’ αυτές και μόνο παραδίδεται η ύπαρξη δύο βιβλίων. Οι πληροφορίες που έχουμε στη διάθεσή μας για τις Αντιλογίες δε μας επιτρέπουν να αποκτήσουμε σαφή αντίληψη για το περιεχόμενό τους.

Μια πολύ γενική εικόνα μάς δίνει ο Διογένης ο Λαέρτιος, ο οποίος αναφέρει ότι για κάθε πράγμα υπάρχουν δισσοί λόγοι (διττοί λόγοι, δύο ειδών λόγοι), που αντιτίθενται ο ένας στον άλλον. Το έργο του Πρωταγόρα είχε ως στόχο την εξεύρεση της εν λόγω αντίθεσης στις ποικίλες εκφάνσεις του βίου, ιδίως δε στους τομείς του δικαίου και των κρατικών υποθέσεων.

Όσον αφορά τώρα το σημασιολογικό περιεχόμενο των δισσών λόγων, η προσέγγιση του αντιθετικού αυτού ζεύγους μπορεί να γίνει με δύο τρόπους, μέσα από δύο διαφορετικά ερμηνευτικά πρίσματα: αφενός μεν της σημαντικής παραδοχής ότι ο άνθρωπος ζει μέσα σε έναν κόσμο που βρίθει αντινομιών, αφετέρου δε της παραίνεσης προς τον ικανό ρήτορα να κινείται ανάμεσα στους δύο αντιθετικούς πόλους με γνώμονα το τι εξυπηρετεί τα συμφέροντά του.

Τη δεύτερη αυτήν ερμηνεία έδιναν ήδη από την αρχαιότητα στα ακόλουθα λόγια του Πρωταγόρα: τον ήττω λόγον κρείττω ποιείν, δηλαδή να κάνω την ανίσχυρη άποψη ισχυρή, το σαθρό επιχείρημα στέρεο. Προφανώς, ο ιδρυτής της σοφιστικής δεν υπηρετούσε την ιδέα της συνειδητής επιδίωξης της αδικίας και δεν αποσκοπούσε στη διάδοση ρητορικών τεχνασμάτων και μόνο. Ωστόσο, δεν μπορεί να παραβλεφθεί το γεγονός ότι με τη διδασκαλία και τη δράση του δημιούργησε το θεωρητικό υπόβαθρο για κάτι τέτοιο.

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Α’)

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Β’)

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Γ’)

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Δ’)

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Ε’)

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος ΣΤ’)

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Ζ’)

Οι σοφιστές – Πρωταγόρας, ο ιδρυτής της σοφιστικής (Μέρος Η’)