Πολιτικός γάμος: H ανταπόκριση που είχε η καθιέρωσή του το 1982

Στις 17 Φεβρουαρίου 1982  εισάγεται προς συζήτηση στη Βουλή το νομοσχέδιο για την καθιέρωση του πολιτικού γάμου ως ισόκυρου με τον θρησκευτικό γάμο.

Ο νόμος ψηφίστηκε τελικά από την πλειοψηφία της βουλής (καταψηφίστηκε από τη Νέα Δημοκρατία) στις 22 Μαρτίου και ο πολιτικός γάμος μπήκε στις ζωές μας με το Προεδρικό Διάταγμα 391 (ΦΕΚ Α 73/18.06.1982).

«ΤΑ ΝΕΑ», 17.2.1982,  Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

 Η καθιέρωση του πολιτικού γάμου αποτέλεσε πεδίο πολιτικών και ιδεολογικών συγκρούσεων. Βρισκόμαστε στους πρώτους μήνες διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Το δημοσίευμα των «ΝΕΩΝ» της 17^ης Φεβρουαρίου 1982 φανερώνει το πολωμένο κλίμα της εποχής.

«Λύση αποδεκτή απ’ όλους για τον πολιτικό γάμο έδωσε η κυβέρνηση: Θα θεσπιστεί σαν ισοδύναμος με τον θρησκευτικό, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που κατέθεσε χθες στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Στάθης Αλεξανδρής.

»Η λύση αυτή αποστόμωσε την αντιπολίτευση και έδωσε τέλος στις αντιδράσεις ακραίων εκκλησιαστικών και παραεκκλησιαστικών κύκλων που με την επικουρία ακροδεξιών και χουντικών, είχαν ξεκινήσει αντικυβερνητική «σταυροφορία», κυρίως στην επαρχία.

«ΤO BHMΑ», 21.1.1982,  Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Η Εκκλησία αντέδρασε. «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 21^ης Ιανουαρίου 1982, μεταφέρει τις απόψεις της καθώς και το εκρηκτικό κλίμα που επικράτησε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Ιεράς Συνόδου.

«Είναι εντελώς απαράδεκτη και αδικαιολόγητη η θέσπιση του πολιτικού γάμου για όλους τους Έλληνες.

»Η Εκκλησία ανέχεται την θέσπιση του πολιτικού γάμου, μόνο για εκείνους τους ολίγους, που θεωρητικά υποστηρίζουν ότι είναι άπιστοι και άθεοι. Οι ορθόδοξοι, που τελούν πολιτικό γάμο, θέτουν μόνοι τους τον εαυτό του έξω από την Εκκλησία και στερούνται από τις ευλογίες και τις ευχές της.

»Τα παραπάνω αποφάσισε χθες ομόφωνα η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος ύστερα από μια θυελλώδη συνεδρίαση, στη διάρκεια της οποίας προκλήθηκε πανδαιμόνιο με αφορμή τις βρισιές, που εξεστόμισε ο “Άγιος” Ελευθερουπόλεως κ. Αμβρόσιος κατά της πολιτικής ηγεσίας της χώρας κι είχαν ως αποτέλεσμα να σηκωθεί ο αρχιεπίσκοπος κ. Σεραφείμ, να προχωρήσει προς το μέρος του “Αγίου” κ. Αμβροσίου Νικολάου και να έρθουν στα χέρια, ο αρχιεπίσκοπος κι ο αρχιερέας.

» Στη χθεσινή συνεδρίαση αποδείχτηκε πόσο εύκολα υποκύπτει η πλειοψηφία των μελών της Ιεραρχίας στην τακτική της μειοψήφιας, που χαράσσεται από τους «ζηλωτές» αρχιερείς – όργανα των εξωεκκλησιαστικών οργανώσεων.

(…)

»Η ατμόσφαιρα ηλεκτρίστηκε όταν άρχισε να μιλάει ο “Άγιος» Ελευθερουπόλεως κ. Αμβρόσιος:

– Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας κακουργούσε σε βάρος της Εκκλησίας.
Τούτη, η κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ εγκληματεί…Κι εσύ, Σεραφείμ, υπηρετείς την Κυβέρνηση.

Αυτά εξεστόμισε, έξαλλος κι ωρυόμενος, ο «Άγιος» κ. Αμβρόσιος Νικολάου.

Ύστερα απ’ αυτά, που βγήκαν από τα ευγενή αρχιερατικά χείλη, σηκώθηκε ο αρχιεπίσκοπος κ. Σεραφείμ και φώναξε στον κ. Αμβρόσιο:

– Ντροπή σου! Πάψε πια. Βγες έξω από την αίθουσα.

Σε ελάχιστα δευτερόλεπτα οι δύο – αρχιεπίσκοπος κι αρχιερέας – άρχισαν να διαπληκτίζονται. Κυριολεκτικά ήρθαν στα χέρια».

«ΤΑ ΝΕΑ», 17.2.1982,  Ιστορικό Αρχείο 

Στις 31 Ιανουαρίου 1982, στα πλαίσια του δημόσιου διαλόγου, που αναπτύχθηκε τις ημέρες εκείνες, την άποψη του εξέθεσε ένας από τους πολυτιμότερους συνεργάτες της εφημερίδας «ΤΟ ΒΗΜΑ», ο δημοσιογράφος και συγγραφέας, Μάριος Πλωρίτης.

«Η διαδικασία του πολιτικού γάμου που σκοπεύει να καθιερώσει η Πολιτεία, αφήνει άθικτη τη θρησκευτική συνείδηση, γιατί αποτελεί καθαρά νομικό τύπο (όπως τώρα η δήλωση στο ληξιαρχείο κλπ), που δεν χρειάζεται να τον «πιστεύεις», με το θρησκευτικό νόημα της λέξης.

»Και φυσικά όποιος θέλει, θα είναι ελεύθερος να τελέσει και θρησκευτικό γάμο. Αλλά κανένας δε θα εξαναγκάζεται πια να κάνει μια διαδικασία που δεν την πιστεύει.

»Κι ο καθένας ξέρει πως αν έχουν λιγοστέψει αλματικά οι “πιστοί”, υπεύθυνοι προπάντων είναι οι “ποιμένες που διέφθειραν τον αμπελώνα” και που το μεγαλύτερο μέλημά του είναι (αντιχριστιανικότατα, πάλι) όχι να “διακονούν”, να υπηρετούν, αλλά «διακονούνται»να εξυπηρετούνται και ν’ αλληλοεξυπηρετούνται… (…)

»Αν η Εκκλησία νοιαζόταν πραγματικά για την ουσία του γάμου (κι όχι μόνο για την προσοδοφόρα ιερολογία του) θα υπερθεμάτιζε για τη λύση των αποτυχημένων συμβιώσεων – όπου αντί αγάπης βασιλεύει μίσος, και αντί ομόνοιας διαπληκτισμοί και γροθοπατινάδες, που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν απ’ τις συνεδριάσεις της Ι. Συνόδου.

»Κι είναι κοινός πια τόπος πως, επιπλέον, ο θεσμός του γάμου καταρρακώνεται στα μάτια των παιδιών του ζεύγους, αφού η αβίωτη συμβίωση των γονιών είναι φυσικό να γεννάει στους «βλαστούς» τους βαθύτατη αποστροφή για την «ιερή αυτή ένωση». Και φυσικά ευτελίζεται κι η οικογένεια και ευτελίζεται το ήθος των παιδιών που, ακούσιοι μάρτυρες, παρακολουθούν τις συζυγομαχίες, τις υβριστικές αλληλοκατηγορίες, τις χειροδικίες των γεννητόρων τους (των χτεσινών “πρότυπων” και “θεών” τους) και παραδειγματίζονται ολεθριότατα απ’ αυτές…»