Εμβόλια mRNA: Σε ποιες ακόμα ασθένειες επεκτείνεται η νέα τεχνολογία

Μετά την εντυπωσιακή επιτυχία της στην γρήγορη αντιμετώπιση της Covid-19, η τεχνολογία των εμβολίων mRNA δείχνει έτοιμη να επεκταθεί σε μια ποικιλία άλλων ασθενειών.

Η βασική διαφορά των εμβολίων mRNA σε σχέση με εμβόλια άλλης τεχνολογίας είναι ότι δεν περιέχουν πρωτεΐνες (αντιγόνα) του παθογόνου παράγοντα. Περιέχουν μόνο μόρια RNA που δίνουν οδηγίες στα ανθρώπινα κύτταρα για να παράγουν μόνα τους τις ξένες πρωτεΐνες, οι οποίες αναγνωρίζονται στη συνέχεια από το ανοσοποιητικό σύστημα για την παραγωγή των αντίστοιχων αντισωμάτων.

Θεωρητικά, το μόνο που χρειάζεται για να τροποποιηθεί ένα νέο εμβόλιο mRNA ώστε να καλύπτει διαφορετική ασθένεια είναι η αλλαγή της γενετικής αλληλουχίας.

Διαβάστε επίσης: Η επανάσταση του mRNA

H αμερικανική Moderna ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι αναπτύσσει εμβόλια mRNA για τον έρπητα των γεννητικών οργάνων και τον έρπητα ζωστήρα, ο οποίος οφείλεται στον ιό της ανεμοβλογιάς. Ο ιός παραμένει στον ανθρώπινο οργανισμό σε λανθάνουσα κατάσταση, ενίοτε όμως ξυπνά και προκαλεί επώδυνα εξανθήματα που «ζώνουν» τον κορμό.

Ακόμα, η Moderna ανακοίνωσε ότι αναπτύσσει εμβόλιο που βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα να εξουδετερώνει το μελάνωμα και τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα.

Προηγουμένως η εταιρεία είχε ανακοινώσει ότι μέχρι το καλοκαίρι του 2023 θα έχει έτοιμο νέο εμβόλιο mRNA που θα καλύπτει ταυτόχρονα τον κοροναϊό και τη γρίπη.

Εμβόλιο mRNA για τον έρπητα ζωστήρα αναπτύσσει και η Pfizer, η οποία σχεδιάζει να αρχίσει τις κλινικές δοκιμές εντός του έτους. Και σε αυτή την περίπτωση η αμερικανική φαρμακοβιομηχανία θα συνεργαστεί με την γερμανική BioNTech που ανέπτυξε αρχικά το αντίστοιχο εμβόλιο για τον κοροναϊό.

Οι δύο εταιρείες έχουν ήδη ξεκινήσει δοκιμές εμβολίου mRNA για τη γρίπη.

Σχέδια για την αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας έχει και η γαλλική Sanofi, η οποία θα επιχειρήσει νέα εμβόλια για την ακμή και τα χλαμύδια, μια σεξουαλικά μεταδιδόμενη βακτηριακή ασθένεια.

Εμβόλια για τον καρκίνο;

Τόσο η αμερικανική Moderna όσο και η γερμανική BioNTech ιδρύθηκαν με στόχο την αξιοποίηση της τεχνολογίας του mRNA σε πειραματικά εμβόλια για συγκεκριμένες μορφές καρκίνου.

Ένα υποψήφιο εμβόλιο της BioNTech για την αντιμετώπιση του μελανώματος βρίσκεται ήδη στη φάση ΙΙ των κλινικών δοκιμών, οι οποίες πραγματοποιούνται σε συνεργασία με τον ελβετικό γίγαντα της φαρμακοβιομηχανίας Roche.

Στη Φάση ΙΙ βρίσκονται επίσης πειραματικά εμβόλια της Moderna για τον καρκίνο των ωοθηκών και την ισχαιμία του μυοκαρδίου.

Η Pfizer, η οποία αγόρασε την τεχνογνωσία της BioNTech, έχει ανακοινώσει ότι επιχειρεί να αναπτύξει εμβόλια mRNA «για κάθε συμπαγή όγκο», συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του μαστού, των ωοθηκών αλλά και του μελανώματος.

Από τη συνεργασία των Pfizer/ΒiοΝTech έχει προκύψει ακόμη ένα υποψήφιο εμβόλιο για την αντιμετώπιση της πολλαπλής σκλήρυνσης, ενώ άλλες ερευνητικές ομάδες πειραματίζονται με εμβόλια mRNA για το γλοιοβλάστωμα, έναν επιθετικό καρκίνο του εγκεφάλου.

Αυτοενισχυόμενο mRNA

Σε κλινικές δοκιμές περνά στο μεταξύ η νέα τεχνολογία του αυτοενισχυόμενου mRNA, ή saRNA για συντομία, η οποία βασίζεται περίπου στην ίδια προσέγγιση με τα σημερινά εμβόλια mRNA, παρουσιάζει όμως πρακτικά πλεονεκτήματα, καθώς χρησιμοποιεί μικρότερες δόσεις mRNA και δυνητικά δρα για περισσότερο χρόνο.

Το αυτοενισχυόμενο mRNA περιέχει γενετικό υλικό που έχει την ικανότητα να δημιουργεί πολλαπλά αντίγραφα του εαυτού του όταν εισαχθεί στον ανθρώπινο οργανισμό.

Διαβάστε επίσης: Μετά τον κοροναϊό, το mRNA αντιμετωπίζει γενετικές ασθένειες

Για γίνει αυτό, το saRNA περιέχει γονίδια ιών που επιτρέπουν την παραγωγή νέων αντιγράφων του mRNA για περιορισμένο χρονικό διάστημα.

Πρόσφατα, η αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Gritstone ανακοίνωσε την έναρξη της πρώτης κλινικής δομικής εμβολίου saRNA για την Covid-19.