Διάθεση: Υπεύθυνη, αλλά ανεβασμένη

Ίσως μιλάει η νοσταλγία, όμως δεν υπάρχει ομορφότερη κανονικότητα από εκείνη των μπαρ. Μουσική να γεμίζει τον χώρο, άνθρωποι άγνωστοι μεταξύ τους να μοιράζονται μια κοινή μαγική στιγμή, γεμάτη υποσχέσεις και πιθανότητες, και, φυσικά, αυτή η απαράμιλλη ζωντάνια της νύχτας.

Η διασκέδαση, όπως τη γνωρίσαμε και την αγαπήσαμε, περνά τη δική της παράξενη περίοδο. Κι όταν, επιτέλους, ξαναβρεί τον εαυτό της, όλα δείχνουν ότι θα έχει ωριμάσει – χωρίς να χάσει ούτε ένα ίχνος από αυτό τον παλμό που μας τραβά ξανά και ξανά κοντά της. Μια από τις κυριότερες τάσεις ωρίμανσης, είναι εκείνη της «υπεύθυνης διάθεσης αλκοόλ». Και (ευτυχώς) όλα δείχνουν ότι έρχεται για να μείνει.

Σερβίρετε υπεύθυνα

Ακούγεται αντίθετο προς τα συμφέροντα του εκάστοτε επαγγελματία εστίασης το να «υιοθετήσει» την κουλτούρα της υπεύθυνης διάθεσης αλκοόλ, όμως με λίγη περισσότερη σκέψη βγάζει νόημα – και με το παραπάνω. Εδώ και χρόνια, σε αρκετές χώρες του εξωτερικού νέοι κανόνες υποχρεώνουν τα καταστήματα στην «υπεύθυνη διάθεση αλκοόλ». Μεταξύ άλλων, αυτό σημαίνει ότι αν σκέφτεστε να γίνετε μπάρμαν στην Αυστραλία, θα υποχρεωθείτε να παρακολουθήσετε ειδικό κύκλο σεμιναρίων επάνω στο θέμα και να αποκτήσετε σχετική πιστοποίηση.

Ο στόχος της υπεύθυνης διάθεσης είναι λίγο-πολύ απλός: η κάθε επιχείρηση πρέπει να φροντίζει πάνω από όλα τους πελάτες της, συμβάλλοντας παράλληλα με αυτόν τον τρόπο στη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας από τις επιβλαβείς συνέπειες της χρόνιας κατάχρησης αλκοόλ, προστατεύοντας ταυτόχρονα τη χαλαρή, φιλόξενη ατμόσφαιρα του καταστήματος. Στην πράξη, φυσικά, τα πράγματα αποδεικνύονται ελαφρώς πιο περίπλοκα – εξ ου και η αυστραλιανή εκπαίδευση.

Ποιος να έχει την ευθύνη;

Στο εξωτερικό, η συγκεκριμένη τάση προέκυψε για λόγους ανάγκης. Σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ, για παράδειγμα, οι bartenders απαγορεύεται από το νόμο να σερβίρουν αλκοόλ σε ανθρώπους που είναι ήδη μεθυσμένοι, σε αντίθετη περίπτωση βρίσκονται αντιμέτωποι με σημαντικές κυρώσεις. Και σε μια σειρά από τροχαία δυστυχήματα που προέκυψαν μετά από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, τα εμπλεκόμενα καταστήματα εστίασης κλήθηκαν να λογοδοτήσουν – και ορισμένες φορές να πληρώσουν ακριβά το τίμημα.

Κι αν στην Ελλάδα η συζήτηση παραμένει εστιασμένη στη συνεχιζόμενη παράνομη πώληση αλκοόλ σε ανηλίκους, στο εξωτερικό ο διάλογος παραμένει ανοιχτός. Στο κάτω-κάτω, μέχρι πού φτάνει η ευθύνη του καταστήματος να προστατεύσει τους ενήλικες… από τον εαυτό τους;

Νομοθεσία vs ηθική

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι απλή υπόθεση. Όμως, όπως όλοι γνωρίζουμε, αυτό που είναι νόμιμο δεν είναι πάντα και ηθικό. Και ακόμη κι αν δεχτούμε ότι ο ιδιοκτήτης μιας επιχείρησης απολύτως καμιά υποχρέωση δεν έχει να αποτρέψει τον πελάτη του από την κατάχρηση του προϊόντος που του προσφέρει, δεν είναι λίγοι οι επαγγελματίες της εστίασης που καταβάλλουν σοβαρές προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση, γιατί αυτό ορίζει η ηθική τους. Αλλά και γιατί εντέλει, κατά φαινομενικά παράδοξο τρόπο, είναι επίσης προς το συμφέρον τους.

Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Κάθε επιχειρηματίας έχει κέρδος από το να πωλεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερες ποσότητες των εμπορευμάτων του, έτσι δεν είναι; Όταν μπαίνει στη μέση το αλκοόλ – το οποίο, εφόσον ξεφεύγει  από τη λελογισμένη χρήση του, μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες ατραπούς– τα πράγματα παύουν να είναι τόσο ξεκάθαρα.

Ένα μπαρ, για παράδειγμα, αποκτά ένα μέρος της ατμόσφαιράς του  χάρη σε αυτό το μαγικό συνδυασμό της μουσικής με την ευχάριστη διάθεση που σου προκαλούν μερικά ποτά. Πρόκειται για μια λεπτή ισορροπία, την οποία ανατρέπει η κατάχρηση.

Αρκεί ένας πελάτης με υπερβολικά υψηλές ποσότητες αλκοόλ στο αίμα του για να μετατρέψει τη ζωντάνια σε ένταση. Καβγάδες, απρεπείς χειρονομίες και παραπατήματα, εντάσσονται μάλλον στις παρενέργειες παρά στα συστατικά μιας ευχάριστης νύχτας. Κι ένα μαγαζί που αποκτά τη φήμη ότι φιλοξενεί συχνά τέτοια φαινόμενα, δύσκολα μακροημερεύει. Για αυτό και οι περισσότερες επιχειρήσεις εφαρμόζουν, συχνά χωρίς να το γνωρίζουν, έστω κάποιους από τους βασικότερους κανόνες της υπεύθυνης διάθεσης αλκοόλ.

Θέμα τρόπων

Οπότε δεν είναι τυχαίο ότι σε χώρες όπως η Αυστραλία, όπως αναφέραμε και παραπάνω, η εφαρμογή των κανόνων υπεύθυνης διάθεσης αλκοόλ διασφαλίζεται μέσα από εξειδικευμένα προγράμματα εκπαίδευσης. Πράγματι, όλοι μπορούμε να καταλάβουμε ότι είναι πολύ σημαντικό ένας εργαζόμενος να είναι από την μια μεριά εκπαιδευμένος ώστε να αναγνωρίσει την κατάχρηση του αλκοόλ σε πρώιμα στάδια και από την άλλη να μπορέσει να τη σταματήσει χωρίς να γίνει δυσάρεστος.

Για αυτό και η εκπαίδευση των εργαζομένων δεν περιλαμβάνει μόνο λίστες με συμπτώματα μέθης, αλλά και συστάσεις ενδεδειγμένων, ήπιων αντιδράσεων, οι οποίες θα προλάβουν τις τυχόν εντάσεις, θα αποφορτίσουν το κλίμα και δεν θα φέρουν σε δύσκολη θέση εκείνους που ήπιαν ένα ποτηράκι παραπάνω.