Οι 7+1 παγίδες στον Αλέξη Τσίπρα

Ηταν μια εβδομάδα που το σκληρό ροκ της αξιωματικής αντιπολίτευσης ξεδιπλώθηκε σε δύο σκέλη: στη Βουλή και στον δρόμο. Στη Βουλή, ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ χτύπησαν και για τα εξοπλιστικά και για τον ΕΦΚΑ. Στον δρόμο, ο πρόεδρος του κόμματος πήγε στη Νέα Ιωνία Αττικής και όπως είχε προγραμματιστεί σε Αγιά και Λάρισα με στόχευση την ακρίβεια και το νέο αγροτικό κίνημα.

Αυτή είναι η σελίδα της εξωστρέφειας που επιχειρεί ο Αλέξης Τσίπρας και έχει ως αιχμή μια στρατηγική της δομικής αντιπολίτευσης απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη και την εκδιπλούμενη φθορά της κυβέρνησης. Η άλλη όψη όμως με τη δική της αργόσυρτη διάρκεια έχει τον συνεχιζόμενο διάλογο για τα χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, το 3ο Συνέδριο και το είδος της διεύρυνσης – ένας διάλογος που με ενδιαφέρον είχε βήμα και στα «ΝΕΑ» με αρθρογραφία κορυφαίων στελεχών όλων των ρευμάτων και τάσεων.

Καθώς πάντως ο πολιτικός και εκλογικός χρόνος πυκνώνει μαζί με τη νέα στρατηγική εξωστρέφειας, ο Αλέξης Τσίπρας έχει μπροστά του και μια σειρά παγίδων που εντοπίζουν και δημοσιολόγοι και έμπειρα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Για παράδειγμα, παγίδα πρώτη: το εύρος και το μέγεθος των μελών που θα εγγραφούν και θα μπορούν να συμμετέχουν στην εκλογή αρχηγού και ΚΕ από τη νέα κομματική βάση – αν οι αλλαγές περάσουν από το σώμα του συνεδρίου. Εκ των πραγμάτων και παρά το εντελώς διαφορετικό μοντέλο στην εκλογή από τη ΝΔ και το ΚΙΝΑΛ θα γίνει μια σύγκριση στο πόσοι και πόσες θα συμμετέχουν στη διαδικασία. Μια μαζική συμμετοχή στην εκλογή, θα προϋποθέτει και μια αλματώδη ανάπτυξη των οργανώσεων το τρέχον διάστημα, κάτι που δεν προκύπτει.

Το επιπρόσθετο γεγονός – ή παγίδα νούμερο δύο – πως ο Αλέξης Τσίπρας θα είναι ο αδιαφιλονίκητος πρόεδρος και χωρίς «αντίβαρο» μπορεί να αφαιρέσει από το πλεονέκτημά του και «θα τρέξει μόνος και θα βγει δεύτερος», όπως λέει γνωστός εκλογολόγος στο ενδεχόμενο μιας μικρής συμμετοχής. Παγίδα τρίτη, θα ήταν εκείνη που ένας εκλογικός αιφνιδιασμός θα έβρισκε τον ΣΥΡΙΖΑ ακόμη εν κινήσει και όχι πάντως ετοιμοπόλεμο ή συσπειρωμένο γύρω από την εκλογική μάχη.

Δεν είναι λίγα τα κορυφαία στελέχη του κόμματος σήμερα που «βλέπουν» κάλπη γρηγορότερα του 2023 και την ίδια ώρα το κόμμα να μοιάζει βυθισμένο σε έναν ατέρμονο διάλογο ή κείμενα για το τι ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται. Κι εδώ έγκειται η παγίδα νούμερο τέσσερα: τα ρεύματα, οι τάσεις, οι νέες συνομαδώσεις βρίσκονται σε φάση συσκέψεων, καταγραφών και παρεμβάσεων. Λογικό θα έλεγε κάποιος που ασπάζεται τη θετική οπτική.

Αιχμηρές παρεμβάσεις

Αρνητικό θα σημείωνε κάποιος άλλος που στην όλη νέα δίνη βλέπει απλώς ένα άθροισμα μαχών ή αντιπαραθέσεων ενός κόμματος που δεν έχει συνεκτικότητα και εκπέμπει σήμα ενός πολιτικού χώρου με πολλές ψυχές. Την εβδομάδα που πέρασε είχαμε μια σειρά παρεμβάσεων με πιο αιχμηρές αυτές του Νίκου Φίλη («Εποχή») και του Ευκλείδη Τσακαλώτου («Η Αυγή»).

Είχαμε και δύο κείμενα: ένα διατασικό συνδικαλιστικών στελεχών, ίσως το πιο πολιτικό των ημερών και ένα της διατασικής ομάδας ΡΕΝΕ με θέματα για το νέο κόμμα και τη νέα εποχή της Ψηφιακής Επανάστασης.

Μικρά μανιφέστα

Συμβουλές σε διάλογο όλα αυτά ή μικρά μανιφέστα σύγκρουσης; «Το ερώτημα είναι αν οι προτάσεις του Αλέξη Τσίπρα για την εκλογή του προέδρου και Κεντρικής Επιτροπής από τη βάση εμπλέκονται με αυτή την προβληματική. Φοβάμαι πως δεν το κάνουν. Φαίνεται να εκπορεύονται από μια εντελώς διαφορετική συζήτηση: πώς να καταγραφεί μια μεγαλύτερη, αλλά πιθανά και πιο χλιαρή, συμμετοχή με την ελπίδα πως έτσι θα βελτιωθεί η εικόνα του κόμματος και του ίδιου του προέδρου. Ισως μια τέτοια στρατηγική να είναι αποτελεσματική για τα κόμματα του παλαιού δικομματισμού.

Στον ΣΥΡΙΖΑ όμως ενδέχεται να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα», ήταν μια αποστροφή της ηχηρής παρέμβασης του Ευκλείδη Τσακαλώτου στην «Αυγή». Και πάμε στην παγίδα νούμερο πέντε: Η στάση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο θέμα των εξοπλισμών στη Βουλή, εκλήφθηκε από το πολιτικό σύστημα της χώρας ως μια επιστροφή σε γραμμή διεθνισμού και όχι πειστικής μετατόπισης στη γραμμή αποτροπής.

Αυτό αφορά τη συνολική αγορά των Rafale αλλά και τη ρητορική Τσίπρα για τις ελληνικές βοήθειες σε νατοϊκές επιχειρήσεις. Η συζήτηση αφορά αναλυτικότερα τη μη ψήφιση για αγορά έξι επιπλέον αεροσκαφών Rafale (έχει πει «ναι» σε προηγούμενη σύμβαση για τα 18 αεροσκάφη) ενώ η επίσημη «γραμμή» είναι πως τα επιπλέον 6 δεν έχουν κοστολογηθεί. Στην ίδια δε ομιλία ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε λόγο υπέρ της ενεργοποίησης των Ενόπλων Δυνάμεων και «εκτός Ελλάδας στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών στους οποίους ανήκουμε», ενώ παρακάτω απευθυνόμενος προς τους κυβερνώντες είπε ότι «για εσάς η εξωτερική πολιτική αντικατοπτρίζεται στην επ’ αόριστον παραχώρηση της Αλεξανδρούπολης στους Αμερικανούς. Δίνετε γη και ύδωρ ώστε να φεύγουν ξένα αεροσκάφη σε πολεμικές αντιπαραθέσεις».

Μια ακροβασία ανάμεσα στον νατοϊκό ρεαλισμό και στην πιο παλιά θέση του ΣΥΡΙΖΑ για την ενεργή εμπλοκή της χώρας σε πολεμικούς σχεδιασμούς. Και η κριτική για το όλο θέμα ήταν σφοδρότερη για τον ΣΥΡΙΖΑ από τους πολιτικούς του αντιπάλους επειδή ακριβώς το κόμμα της Κουμουνδούρου έχει πια κυβερνήσει και άρα έχει εμπειρία των ορίων των συμμαχιών ή των ρήξεων. Η παραπάνω εικόνα έχει άμεση σχέση με την παγίδα για τον Τσίπρα νούμερο έξι: Το άνοιγμα στο Κέντρο και η στρατηγική αντιμετώπισης του ρεύματος ΠΑΣΟΚ.

Δημοσκοπήσεις

Oι δύο τελευταίες δημοσκοπήσεις (Opinion Poll και Μarc) επιβεβαιώνουν την «καυτή ανάσα» του Νίκου Ανδρουλάκη στην Κουμουνδούρου και τη ρευστοποίηση των επιλογών της κεντροαριστερής δεξαμενής. Στις εν λόγω μετρήσεις, πέραν του σταθερού προβαδίσματος της ΝΔ που παραμένει πονοκέφαλος για την αξιωματική αντιπολίτευση, το επιτελείο του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ αναζητεί τις συνταγές της πρωτοκαθεδρίας του στα συγκεκριμένα εκλογικά ακροατήρια.

Στο ερώτημα ποιος εκπροσωπεί από τους πολιτικούς αρχηγούς το Κέντρο καλύτερα, πρώτος βρίσκεται ο κανένας με 24,2% και επί των συγκεκριμένων προσώπων προηγείται ο Κυρ. Μητσοτάκης με 21,5%, ακολουθεί ο Ν. Ανδρουλάκης με 20,5% και τρίτος ο Αλ. Τσίπρας με 13%, σημειώνει η Opinion Poll για παράδειγμα. Και σε πολλούς δεν πέρασε απαρατήρητη η στόχευση του Αλέξη Τσίπρα στα εν λόγω μεσαία στρώματα – που εν πολλοίς έχουν κεντρώα εκλογική συμπεριφορά – στη συνέντευξή του στον Σκάι και ακόμη και το mea culpa του για τις πολιτικές φορολόγησής τους επί ημερών πρωθυπουργίας του.

Το άνοιγμα στο Κέντρο αλλά και η κυριαρχία στο προοδευτικό τμήμα του πολιτικού τόξου είναι επίσης μια παγίδα, η έβδομη. Για ένα μέρος παλιών στελεχών, κυρίως σήμερα συσπειρώνονται γύρω από την Ομπρέλα, δεν υπάρχει κεντρώα απεύθυνση, ενώ και η όποια σύγκλιση με το ΚΙΝΑΛ πρέπει να γίνει με αυστηρούς όρους. «Κακά τα ψέματα, με πολλές πράξεις ή παραλείψεις τον τελευταίο καιρό και πίσω από ωραίες διατυπώσεις «κόμμα εν κινήσει», «διεύρυνση», «διαρκής μετασχηματισμός», ευνοείται η επιλογή της κεντρώας μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με «έπαθλο» την κατάκτηση του λεγόμενου πολιτικού Κέντρου και των μεσαίων στρωμάτων.

Μια αντίληψη που δέσποσε στα πολιτικά επίδικα μιας άλλης περιόδου, πριν από την κρίση», είπε ο Νίκος Φίλης στην «Εποχή», απηχώντας μια θέση και άλλων στελεχών σήμερα και άρα μια κουβέντα που στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ είναι σε εξέλιξη. Η παγίδα νούμερο οκτώ για τον Αλέξη Τσίπρα είναι ο ίδιος ο εαυτός του. Θα καταφέρει να συνθέσει και να ενοποιήσει πολιτικά τον χώρο του αλλά και να πείσει για ένα ρεαλιστικό σχέδιο την ελληνική κοινωνία; Παγίδα ή και πρόκληση μαζί γνωρίζοντας ο ίδιος πως ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα είναι ο Μεγάλος Ασθενής του πολιτικού συστήματος, στα δέκα χρόνια – από τις εκλογές του 2012 – που είναι ο βασικός πόλος του.