Ουκρανική κρίση: Λίγα χιλιόμετρα από την πρώτη γραμμή, η Μαριούπολη δηλώνει ότι δεν θα το βάλει κάτω

Σε ανταπόκριση από τη Μαριούπολη, το σημαντικότερο λιμάνι της ανατολικής Ουκρανίας και μια πόλη με μεγάλο ελληνόφωνο πληθυσμό που απέχει μόλις μερικά χιλιόμετρα από τις εσχάτως αναγνωρισμένες από τη Ρωσία ως αυτόνομες αποσχισμένες περιοχές, το Al Jazeera περιγράφει το κλίμα κοντά στη γραμμή του πυρός.

Όπως αναφέρει, την Τρίτη χιλιάδες κάτοικοι κατέβηκαν στους δρόμους της πόλης, που κάποτε έπαιρνε θέση υπέρ της Ρωσίας, για να δηλώσουν ξεκάθαρα ότι ο Πούτιν δεν είναι καλοδεχούμενος στη Μαριούπολη.

• Διαβάστε επίσης: Ουκρανική κρίση: Τρία σενάρια για την κορύφωση της ρωσικής επιθετικότητας

«Δε θέλουμε τη ρωσική «ειρήνη»»

Η πόλη, που βρίσκεται στην επαρχία Ντονέτσκ και έχει πληθυσμό 500.000 ανθρώπων το 2014 είχε βρεθεί για μικρό διάστημα υπό τον έλεγχο των ρωσόφιλων ανταρτών και έκτοτε έχει βιώσει αλλεπάλληλα κύματα βίας.

«Μας έδειξε ότι αγαπάμε την Ουκρανία και ότι δεν θέλουμε τη ρωσική “ειρήνη” εδώ», λέει στο Al Jazeera ο Αντρίι Βοϊτσεχόφσκι, ένας 28χρονος ζωγράφος.

«Πιστεύω ότι αυτά που κάνει ο Πούτιν είναι απολύτως παράλογα, όμως η Μαριούπολη είναι και ήταν ανέκαθεν μια πόλη που δεν τα παρατάει».

Το βράδυ της Δευτέρας, ο Βλαντίμιρ Πούτιν αναγνώρισε τις λεγόμενες Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ ως αυτόνομες, ενώ αργότερα η ρωσική Δούμα ψήφισε υπέρ της αποστολής «ειρηνευτικών» δυνάμεων στην περιοχή. Ο αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, χαρακτήρισε τις συγκεκριμένες κινήσεις ως «έναρξη της ρωσικής εισβολής».

Η Ρωσία έχει έκτοτε δηλώσει ότι θα υποστηρίξει τις εδαφικές διεκδικήσεις των αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που αυτή τη στιγμή δεν βρίσκονται υπό τον έλεγχό τους – μια κίνηση που αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες πιο διευρυμένου πολέμου στο εγγύς μέλλον.

Ψευδαίσθηση ασφάλειας

Μόλις 20 χιλιόμετρα από την πρώτη γραμμή και ευάλωτη σε επιθέσεις από τη Θάλασσα του Αζόφ, η στρατηγικής σημασίας Μαριούπολη ανήκει στις περιοχές που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο σε περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης.

Όμως οι περισσότεροι ντόπιοι δηλώνουν ότι όσο περισσότερο απομακρύνεσαι από το μέτωπο, τόσο συχνότερα συναντάς πανικόβλητους πολίτες.

«Όταν βρίσκεσαι σε μια εμπόλεμη ζώνη, κατά κάποιο τρόπο αποκτάς ένα είδος μυωπίας και μια μορφή πολύ ανθρώπινης αισιοδοξίας ότι τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί. Βλέπεις τον ήλιο να λάμπει, τους ανθρώπους να συνεχίζουν την καθημερινότητά τους. Μπορεί να σου δημιουργήσει μια ψευδαίσθηση ασφάλειας», εξηγεί στο Al Jazeera ο Πίτερ Ζαλμάγιεφ, διευθυντής της Πρωτοβουλίας για τη Δημοκρατία στην Ευρασία, μιας δεξαμενής σκέψης για τα μετασοβιετικά κράτη.

«Οι Ουκρανοί έχουν συνηθίσει τον πόλεμο, όμως έχουν συνηθίσει να μην επηρεάζει πραγματικά την καθημερινή τους ζωή. Αυτό ενδέχεται να αλλάξει σύντομα».

Όμως την Τρίτη υπήρξαν ενδείξεις ότι αυτή η φαινομενική ηρεμία πιθανώς να οδεύει προς το τέλος της. Σε μια περιοχή του κέντρου, οι δημοσιογράφοι βλέπουν μια γυναίκα να κολλά στους τοίχους οδηγίες προς τα κοντινότερα καταφύγια, σε περίπτωση βομβαρδισμού.

«Ντρέπομαι για τη χώρα μου»

Στη διαδήλωση, η σύζυγος του Αντρίι, η Βικτόριι Βοϊτσκεχόφσκι, που κατάγεται από τη Ρωσία, εξηγεί ότι έχει κατέβει για να διαδηλώσει υπέρ της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας.

«Λυπάμαι που η χώρα μου είναι τόσο θλιβερή», λέει. «Ντρέπομαι».

Οι περισσότεροι κάτοικοι της ανατολικής Ουκρανίας είναι ρωσόφωνοι και έχουν πρόσβαση στη ρωσική τηλεόραση, γεγονός που κάποτε τους είχε κάνει πιο υποστηρικτικούς προς τη Μόσχα. Ωστόσο, με τη φτώχεια να εξαπλώνεται και να επιδεινώνεται έπειτα από οκτώ χρόνια συγκρούσεων, το συναίσθημα που κυριαρχεί είναι η αδιαφορία.

«Εσείς που σκέφτεστε, περιμένετε, ελπίζετε ότι αν έρθει ο Πούτιν τα πράγματα μπορεί να είναι καλύτερα… Δεν θα είναι!», φώναζε ένας διαδηλωτής το βράδυ της Τρίτης.

Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν προειδοποιήσει ότι περαιτέρω συγκρούσεις στην Ουκρανία θα είχαν καταστροφικές συνέπειες για εκατομμύρια ανθρώπους. Οι βομβαρδισμοί των τελευταίων ημερών κατέστρεψαν κρίσιμες υποδομές στην ανατολική Ουκρανία, όπως αντλίες νερού και έναν παιδικό σταθμό.

Γειτονικά κράτη προετοιμάζονται να υποδεχτούν εκατομμύρια πρόσφυγες σε περίπτωση που η κατάσταση ξεφύγει, ενώ ορισμένοι Ουκρανοί ήδη εγκαταλείπουν τη χώρα και άλλοι ορκίζονται ότι θα πολεμήσουν.

Η Μαρίνα Χολόβνοβα, μια 28χρονη κάτοικος της Μαριούπολης, έκανε διακοπές στη Βαρκελώνη την περασμένη εβδομάδα και σκέφτεται να μην επιστρέψει εξαιτίας των τελευταίων εξελίξεων.

«Οι άνθρωποι είναι θυμωμένοι και πολλοί δεν πρόκειται να φύγουν μέχρι τα ρωσικά τανκς να μπουν στην πόλη», έγραψε στο Al Jazeera το βράδυ της Τρίτης.

«Η χώρα μου μοιάζει να έχει αλλάξει πολύ μέσα σε λίγες ημέρες».

Το ίδιο απόγευμα, μετά την αναγνώριση της αυτονομίας των αποσχισμένων περιοχών από τη Ρωσία, συμπλήρωσε: «Η τελευταία μου ελπίδα για ασφάλεια μόλις κατέρρευσε».