Ουκρανία: Η ταραχώδης ιστορία της από την ανεξαρτησία το 1991 μέχρι σήμερα

Την παράδοση του Κιέβου απαιτεί το απόγευμα της Πέμπτης η Μόσχα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που χαρακτηρίζεται η μεγαλύτερη επίθεση σε ευρωπαϊκό κράτος από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το Reuters παρουσιάζει το χρονολόγιο των κύριων γεγονότων στην πολιτική ιστορία της Ουκρανίας από τότε που κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1991.

Διαβάστε επίσης: Live οι εξελίξεις στην Ουκρανία

1991: Ο Λεονίντ Κραβτσούκ, ηγέτης της σοβιετικής δημοκρατίας της Ουκρανίας, κηρύσσει την ανεξαρτησία της. Σε δημοψήφισμα και τις προεδρικές εκλογές που ακολούθησαν, οι Ουκρανοί ψηφίζουν υπέρ της ανεξαρτησίας και εκλέγουν τον Κραβτσούκ πρώτο πρόεδρο της νέας χώρας.

1994: Ο Λεονίντ Κούτσμα αντικαθιστά τον Κραβτσούκ στη προεδρία μετά τις προεδρικές εκλογές που γενικά κρίθηκαν ελεύθερες και δίκαιες από παρατηρητές.

1999: O Κούτσμα εξασφαλίζει νέα θητεία σε εκλογές όπου καταγράφηκαν παρατυπίες.

2004: Ο φιλορώσος υποψήφιος Βίκτορ Γιανούκοβιτς κερδίζει τις εκλογές, όμως οι καταγγελίες για νοθεία πυροδοτούν διαδηλώσεις που γίνονται γνωστές ως Πορτοκαλί Επανάσταση. Η εκλογική αναμέτρηση επαναλαμβάνεται με νικητή τον Βίκτορ Γιουσένκο, φιλοδυτικό πρώην πρωθυπουργό.

2005: Ο Γιουσέκνο αναλαμβάνει την εξουσία με την υπόσχεση να βγάλει την Ουκρανία από τη σφαίρα επιρροής του Κρεμλίνου και να τη φέρει πιο κοντά στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Διορίζει πρωθυπουργό την Γιούλια Τιμοσένκο, πρώην επικεφαλής εταιρείας ενέργειας, την παύει όμως από τα καθήκοντά της έπειτα από διαμάχη στο φιλοδυτικό στρατόπεδο.

2008: Το ΝΑΤΟ υπόσχεται στην Ουκρανία να την δεχτεί μελλοντικά ως μέλος.

2010: Ο Γιανούκοβιτς νικά την Τιμοσένκο στις προεδρικές εκλογές. Η Ουκρανία καταλήγει σε συμφωνία με τη Ρωσία για την τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου με αντάλλαγμα την παράταση της παρουσίας του ρωσικού ναυτικού σε λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας.

2013: Η κυβέρνηση Γιανούκοβιτς σταματά τις εμπορικές και ενταξιακές συνομιλίες και επιλέγει να επαναφέρει τους οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν πολύμηνες διαδηλώσεις στο Κίεβο.

H πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου έμεινε για μέρες κατειλημμένη από οδοφράγματα των διαδηλωτών (Reuters)

2014: Οι διαδηλώσεις, με επίκεντρο την πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου, παίρνουν βίαιη τροπή. Δεκάδες διαδηλωτές πέφτουν νεκροί.

Φεβρουάριος 2014: Το κοινοβούλιο ψηφίζει την καθαίρεση του Γιανούκοβιτς, ο οποίος εγκαταλείπει τη χώρα. Εντός λίγων ημερών, ένοπλοι καταλαμβάνουν το κοινοβούλιο στην Κριμαία και υψώνουν τη ρωσική σημαία. Η Μόσχα προχωρά στην προσάρτηση της Κριμαίας μετά το δημοψήφισμα της 16^ης Μαρτίου που δείχνει ότι ο πληθυσμός της περιοχής εγκρίνει την ένταξη στη Ρωσική Ομοσπονδία.

Απρίλιος 2014: Φιλορώσοι αυτονομιστές στην ανατολική επαρχία του Ντονμπάς κηρύσουν την ανεξαρτησία της περιοχής. Ξεσπούν συγκρούσεις, οι οποίες συνεχίζονται σποραδικά μέχρι το 2022.

Μάιος 2014: O επιχειρηματίας Πέτρο Ποροσένκο κερδίζει στις εκλογές με φιλοδυτική ατζέντα.

Ιούλιος 2014: Πύραυλος καταρρίπτει πάνω από την Ουκρανία την επιβατική πτήση MH17 από Άμστερνταμ προς Κουάλα Λουμπούρ και σκοτώνει τους 298 επιβαίνοντες. Η διερεύνηση δείχνει ότι ο πύραυλος εκτοξεύτηκε από τη Ρωσία, η οποία αρνείται ότι είχε ανάμειξη.

Ουκρανοί πολίτες τίμησαν τους νεκρούς των φιλοευρωπαϊκών διαδηλώσεων του 2014 φέτος τον Φεβρουάριο (Reuters)

2019: Νέα Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία αναγνωρίζεται επίσημα, εξέλιξη που εξοργίζει το Κρεμλίνο.

Ο πρώην κωμικός ηθοποιός Βολοντίμιρ Ζελένσκι κερδίζει τις προεδρικές εκλογές του Απριλίου με την υπόσχεση να πατάξει τη διαφθορά και να βάλει τέλος στον πόλεμο στην ανατολική Ουκρανία. Το κόμμα του, Υπηρέτης του Λαού, κερδίζει τις βουλευτικές εκλογές τον Ιούλιο.

Τον Ιούλιο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ζητά από τον Ζελένσκι να ερευνήσει αν ο Τζο Μπάιντεν, αντίπαλος του Τραμπ στην αμερικανική προεδρική κούρσα, και ο γιος του Μπάιντεν Χάντερ, είχαν επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Ουκρανία. Το αίτημα οδηγεί σε προσπάθεια καθαίρεσης του Τραμπ, η οποία τελικά αποτυγχάνει.

O Βολόντιμιρ Ζελένσκι πανηγυρίζει για την εκλογή του στην προεδρία στις 21 Απριλίου 2019 (Reuters)

Μάρτιος 2020: Η Ουκρανία επιβάλει το πρώτο lockdown κατά της πανδημίας.

Ιούνιος 2020: Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εγκρίνει πρόγραμμα 5 δισ. δολαρίων προκειμένου να αποφύγει η Ουκρανία τη χρεωκοπία εν μέσω ύφεσης λόγω πανδημίας.

Ιανουάριος 2021: Ο Ζελένσκι ζητά από τον Μπάιντεν, ο οποίος είναι πλέον πρόεδρος των ΗΠΑ, να επιτρέψει την ένταξη της Ουκρανίας στο NATO.

Φεβρουάριος 2021: Η κυβέρνηση του Ζελένσκι επιβάλει κυρώσεις στον Βίκτορ Μεντβεντσούκ, ηγέτης της αντιπολίτευσης και στενός σύμμαχος του Κρεμλίνου στην Ουκρανία.

Άνοιξη 2021: Η Ρωσία συγκεντρώνει στρατεύματα κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία κάνοντας λόγω για εκπαιδευτικές ασκήσεις.

Οκτώβριος 2021: Η Ουκρανία χρησιμοποιεί για πρώτη φορά τουρκικό drone Bayraktar TB2 στα ανατολικά της χώρας, κίνηση που εξοργίζει τη Ρωσία.

Φθινόπωρο 2021: Η Ρωσία συγκεντρώνει και πάλι στρατεύματα κοντά στα ουκρανικά σύνορα.

7 Δεκεμβρίου 2021:  Ο Μπάιντεν προειδοποιεί τη Μόσχα με αυστηρές Δυτικές κυρώσεις σε περίπτωση που εισβάλλει στην Ουκρανία.

17 Δεκεμβρίου: Η Ρωσία προβάλει λεπτομερείς απαιτήσεις ασφάλειας συμπεριλαμβανομένης της νομικά δεσμευτικής εγγύησης ότι το NATO θα παύσει κάθε στρατιωτική δραστηριότητα στην Ανατολική Ευρώπη και την Ουκρανία.

14 Ιανουαρίου 2022: Κυβερνοεπίθεση χτυπά κυβερνητικούς ιστότοπους στην Ουκρανία με τους χάκερ να προειδοποιούν τους Ουκρανούς «να φοβάστε και να περιμένετε τα χειρότερα».

17 Ιανουαρίου: Ρωσικές δυνάμεις καταφθάνουν στη Λευκορωσία, στα βόρεια της Ουκρανίας, για κοινές στρατιωτικές ασκήσεις.

24 Ιανουαρίου: Το ΝΑΤΟ θέτει τις δυνάμεις του σε επιφυλακή και στέλνει στην Ανατολική Ευρώπη περισσότερα πολεμικά πλοία και μαχητικά αεροσκάφη.

26 Ιανουαρίου: Η Ουάσιγκτον απαντά εγγράφως στις ρωσικές απαιτήσεις ασφάλειας. Επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της στην πολιτική «ανοιχτής πόρτας» του NATO και προτείνει «πραγματιστικές» συνομιλίες για τις ανησυχίες της Μόσχας.

28 Ιανουαρίου: Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δηλώνει ότι οι ρωσικές απαιτήσεις δεν έχουν ικανοποιηθεί.

2 Φεβρουαρίου: Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν την αποστολή 3.000 επιπλέον στρατιωτών στην Πολωνία και την Ρουμανία ως ασπίδα για τους συμμάχους του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη στην περίπτωση επέκτασης της κρίσης.

4 Φεβρουαρίου: Ο Πούτιν παρακολουθεί τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του Πεκίνου και εξασφαλίζει τη στήριξη της Κίνας στο αίτημα να μην επιτραπεί η είσοδος της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.

7 Φεβρουαρίου: Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν διακρίνει σημάδια ελπίδας για διπλωματική λύση έπειτα από συνάντηση με τον Πούτιν στο Κρεμλίνο. Στη συνέχεια επισκέπτεται το Κίεβο και συγχαίρει τον Ζελένσκι και τους ουκρανούς πολίτες για την ψυχραιμία τους.

9 Φεβρουαρίου: Ο Μπάιντεν λέει ότι «η κατάσταση μπορεί να ξεφύγει γρήγορα» και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συμβουλεύει τους Αμερικανούς στην Ουκρανία να εγκαταλείψουν τη χώρα άμεσα. Ανάλογες συστάσεις εκδίδουν και άλλες χώρες.

14 Φεβρουαρίου: Ο Ζελένσκι ζητά από τους Ουκρανούς να υψώσουν σημαίες και να τραγουδήσουν μαζί τον εθνικό ύμνο στις 16 Φεβρουαρίου, την ημερομηνία που σύμφωνα με ορισμένα Δυτικά μέσα θα αρχίσει η ρωσική εισβολή.

15 Φεβρουαρίου: Η Ρωσία ανακοινώνει ότι μέρος των στρατευμάτων της επιστρέφουν στις βάσεις τους έπειτα από ασκήσεις κοντά στην Ουκρανία και χλευάζει τις Δυτικές προειδοποιήσεις για επικείμενη εισβολή. Το ρωσικό κοινοβούλιο ζητά από τον Πούτιν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία δύο ουκρανικών επαρχιών με ισχυρή παρουσία αυτονομιστών.

18 Φεβρουαρίου: Ο αμερικανός πρεσβευτής στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη, Μάικλ Κάρπεντερ, δηλώνει ότι η Ρωσία έχει συγκεντρώσει 169-190 χιλιάδες στρατιώτες εντός και γύρω της Ουκρανίας.

19 Φεβρουαρίου: Οι στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις της Ρωσίας πραγματοποιούν ασκήσεις υπό την επίβλεψη του Πούτιν.

O Πούτιν ανακοίνωσε την έναρξη της εισβολής με τηλεοπτικό διάγγελμά του στις 24 Φεβρουαρίου (Reuters)

21 Φεβρουαρίου: O Μακρόν δηλώνει ότι ο Μπάιντεν και ο Πούτιν συμφώνησαν κατ΄αρχήν σε διάσκεψη για την Ουκρανία.

Σε τηλεοπτικό διάγγελμά του, ο Πούτιν υποστηρίζει ότι η Ουκρανία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ρωσικής ιστορίας, ελέγχεται από ξένες δυνάμεις και κυβερνάται από μαριονέτες. Υπογράφει συμφωνίες για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας ανατολικών επαρχιών της Ουκρανίας και δίνει εντολή για την αποστολή ρωσικών δυνάμεων στο εσωτερικό τους.

22 Φεβρουαρίου: Οι ΗΠΑ, η Βρετανία και σύμμαχοί τους επιβάλουν κυρώσεις σε μέλη του ρωσικού κοινοβουλίου, τράπεζες και ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Η Γερμανία παγώνει την έγκριση του αγωγού Nord Stream 2, ο οποίος έχει ολοκληρωθεί αλλά δεν έχει τεθεί σε λειτουργία.

Σε νέο του τηλεοπτικό διάγγελμα, ο Πούτιν απαιτεί την αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας και ξεκαθαρίζει ότι η ειρηνευτική συμφωνία του Μινσκ για τις αποσχισθείσες δημοκρατίες δεν υφίσταται πλέον με ευθύνη του Κιέβου.

23 Φεβρουαρίου: Φιλορώσοι αυτονομιστές στην Ουκρανία ζητά τη βοήθεια της Ρωσίας για την αναχαίτιση των ουκρανικών δυνάμεων.

24 Φεβρουαρίου: Σε τηλεοπτικό διάγγελμά του ο Πούτιν δίνει εντολή για «ειδικές στρατιωτικές επιχειρήσεις» στην ανατολική ουκρανία και ζητά από τις ουκρανικές δυνάμεις να παραδώσουν τα όπλα.

Οι ρωσικές δυνάμεις εξαπολύουν επιθέσεις με πυραύλους και βολές πυροβολικού σε αεροπορικές βάσεις και στόχους σε μεγάλες ουκρανικές πόλεις.