Ο φαύλος κύκλος μισθών και τιμών

Η παγκόσμια κοινότητα βιώνει μία έντονη οικονομική κρίση, η οποία συνεχίζεται λόγω της πανδημίας και των συνεπειών της, αλλά και εντείνεται ακόμη περισσότερο λόγω της γεωπολιτικής αστάθειας και της κρίσης που υπάρχει αυτή την στιγμή στις σχέσεις Ρωσίας και Δύσης με αφορμή το ζήτημα της Ουκρανίας.

Ο αυξημένος πληθωρισμός, η άνοδος του γενικού επιπέδου τιμών, η μείωση της προσφοράς μέσω των προβλημάτων της εφοδιαστικής αλυσίδας, τροφοδοτούν αυτή την περίοδο ένα φαύλο κύκλο αύξησης τιμών και ονομαστικών μισθών, γεγονός που αλλάζει τα δεδομένα τόσο στις χρηματαγορές όσο και στην αγορά εργασίας, χωρίς όμως επί της ουσίας να επηρεάζει την παραγωγικότητα.

Οι αυξημένες τιμές, είτε λόγω πληθωρισμού κόστους, είτε λόγω αυξημένης ζήτησης σε σχέση με την προσφορά, δημιουργούν πίεση στις εθνικές κυβερνήσεις για επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και αύξηση των ονομαστικών κατώτατων μισθών, με στόχο την συγκράτηση των πραγματικών εισοδημάτων.

Αυτή όμως η αύξηση με την σειρά της, δημιουργεί νέες καταναλωτικές δαπάνες και προκαλεί σωρευτικά επιπλέον αυξήσεις των τιμών, οι οποίες οδηγούν στην αύξηση των επιτοκίων, ως μέτρο νομισματικής πολιτικής για την αποτροπή της περαιτέρω μείωσης των εισοδημάτων, μέσω των ακριβών αγαθών και υπηρεσιών.

Οι συνεχείς αυξήσεις μισθών και τιμών, ενώ ξεκινούν ως μέσο θεραπείας των βασικών μακροοικονομικών αποκλίσεων σε μία οικονομία, καταλήγουν μεσοπρόθεσμα σε οικονομική ύφεση, η οποία απειλεί την ευημερία και την ανάπτυξη μίας χώρας ή μίας ολόκληρης ηπείρου, αν πάρουμε ως βάση την ΕΕ.

Ο μόνος τρόπος να διασπαστεί αυτός ο κύκλος των ανατιμήσεων, είναι η ενίσχυση του παράγοντα της τεχνολογίας, που δύναται να αυξήσει σημαντικά την παραγωγικότητα, να μειώσει το ανά μονάδα κόστος παραγωγής των προϊόντων και άρα μπορεί να δικαιολογήσει την αύξηση των ονομαστικών μισθών, χωρίς να προκαλέσει σημαντική αύξηση του πληθωρισμού.

Άρα, μέσω της τεχνολογίας και της εξωστρέφειας, αλλά και με την συνδρομή μίας συνετής νομισματικής πολιτικής, χωρίς υπερβολές στις αγορές ομολόγων, μπορούν οι εθνικές οικονομίες να ανακάμψουν σχετικά άμεσα.

Βέβαια, μιλώντας για οικονομίες όπως η ελληνική, η απόσταση είναι αρκετά μεγαλύτερη, λόγω μειωμένων ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων, που σημαίνει ότι η διάχυση της τεχνολογίας πάνω στην παραγωγικότητα γίνεται με αργούς ρυθμούς που συντηρούν επί μακρόν τις πληθωριστικές πιέσεις.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός