Επαναπατρισμός σημαντικών αρχαίων αντικειμένων από τις Ηνωμένες Πολιτείες

Δύο ακόμη  σημαντικά αρχαία αντικείμενα, ένα χρυσό κόσμημα, που είχε κλαπεί από το Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής και μια αργυρή επιδορατίδα, παραδόθηκαν, σε μια σεμνή τελετή, στην Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη  από τον προϊστάμενο της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφαλείας των Η.Π.Α. David Magdycz, στην  Ελληνική Πρεσβεία.

Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κατά την τελετή παράδοσης δήλωσε: «Η συνεργασία των υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ με τα στελέχη του Homeland Security είναι άριστη και αποδίδει καρπούς. Σήμερα, δύο αρχαιότητες από την Ελλάδα, επιστρέφουν στην πατρίδα τους. Πρόκειται για μία αργυρή επιδορατίδα, καθώς και για ένα χρυσό κόσμημα. Το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς είχε κλαπεί πριν από 10 περίπου χρόνια από το Μουσείο της Κομοτηνής και τώρα επαναπατρίζεται. Ευχαριστούμε το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, με το οποίο ήδη σχεδιάζουμε τα επόμενα βήματα».

Από την πλευρά του, ο David Magdycz, Επικεφαλής της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφάλειας δήλωσε ότι «Οι ΗΠΑ και το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας είναι ευτυχείς για τον επαναπατρισμό των αρχαίων αντικειμένων στην Ελλάδα. Η συνεργασία με το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και με την Πρεσβεία της Ελλάδας στις ΗΠΑ είναι εξαιρετική».

Το κόσμημα είχε βρει γεωργός, τον Φεβρουάριο του 1993, στον Ίμερο Ροδόπης, στην παραλία της Αρχαίας Στρύμης, και το παρέδωσε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής. Το 2012-2013 εκλάπη από το Μουσείο και η Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, κατ’ αρμοδιότητα, γνωστοποίησε την υπόθεση στην Interpol. Φωτογραφία του κλαπέντος κοσμήματος αναρτήθηκε στη διεθνή βάση κλαπέντων πολιτιστικών αγαθών που τηρείται από την Interpol.

Τον Φεβρουάριο του 2019, κατά τον έλεγχο του ηλεκτρονικού καταλόγου μιας γκαλερί, με έδρα το Louisville των Η.Π.Α., εντοπίστηκε το χρυσό κόσμημα του Μουσείου Κομοτηνής μεταξύ των αρχαιοτήτων που ήταν προς πώληση. Εμφανιζόταν από τη γκαλερί, ως ζεύγος μαζί με ένα παρόμοιο, με εκτιμώμενη τιμή πώλησης $2,000-3,000. Στον κατάλογο αναφερόταν ότι τα κοσμήματα είχαν εμφανιστεί στο Βέλγιο, τη δεκαετία του 1960 κι αγοράστηκαν από Γάλλο συλλέκτη, κι από εκεί κατέληξαν σε συλλογή στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ. Η πληροφορία αυτή αποδεικνύει πόσο εύκολα μπορούν να αλλοιωθούν τα στοιχεία προέλευσης ενός αρχαίου αντικειμένου από τους διακινητές του.

Το ΥΠΠΟΑ ζήτησε την συνδρομή  του Γραφείου της Interpol προκειμένου το κόσμημα  να αποσυρθεί από τη δημοπρασία να κατασχεθεί  από τις αρμόδιες αμερικανικές και να επιστρέψει στην Ελλάδα, βάσει της τεκμηρίωσής του ως προϊόντος παράνομης διακίνησης. Η αγαστή συνεργασία των Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με την Εισαγγελία Πρωτοδικών Ροδόπης, την Interpol, το Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στο Λος Αντζελες, την Πρεσβεία της Ελλάδος στην Ουάσιγκτον και την Υπηρεσία Εσωτερικής Ασφαλείας των Η.Π.Α. είχε ως αποτέλεσμα την κατάσχεση του αρχαίου κοσμήματος και την απόδοσή του στην Ελλάδα. Το χρυσό κόσμημα  είναι  ήδη εδώ και  παραδόθηκε, προσωρινά, προς φύλαξη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Το δεύτερο αντικείμενο που, επίσης, παραδόθηκε στην Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη από τον προϊστάμενο της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, ήταν μια  επιδορατίδα, δηλαδή, η «μύτη» ενός δόρατος. Το 2012, το γραφείο της HSI, στο Austin του Τέξας, άρχισε να διερευνά την παράνομη πώληση αρχαιοτήτων, μέσω αμερικανικής ιστοσελίδας. Η σχετική έρευνα εντόπισε, την αργυρή επιδορατίδα από την Ελλάδα, η οποία είχε εισαχθεί παράνομα στις ΗΠΑ, τον Δεκέμβριο του 2007, και είχε αγορασθεί από συλλέκτη σε κατάστημα με αναμνηστικά δώρα/souvenir.  Η ανάλυση της επιδορατίδας από ειδικό του Buffalo State University, κατέδειξε ότι, δεδομένων της τυπολογίας και της διάβρωσης του αντικειμένου, καθώς και βάσει ακτινογραφίας, πρόκειται για αρχαιολογικό εύρημα από την Ελλάδα.  Η επιδορατίδα που κατασχέθηκε από τις ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ, βρίσκεται ήδη στην Ελλάδα.