Κλιματική αλλαγή: Η δεκαετία που διανύουμε θα καθορίσει το μέλλον της ανθρωπότητας, προειδοποιεί νέα έκθεση του ΟΗΕ

Σχεδόν ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός είναι «άκρως ευάλωτος» στην κλιματική αλλαγή, η οποία ήδη προκαλεί «μη αναστρέψιμες» επιπτώσεις, προειδοποιεί ο ΟΗΕ με νέα έκθεσή του για τις συνέπειες της κρίσης και την ανάγκη άμεσης προσαρμογής.

Ακόμα και στο καλύτερο σενάριο, όσον αφορά την πορεία των εκπομπών άνθρακα και της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας, η κλιματική αλλαγή ξεπερνά πλέον τα όρια της φύσης και των ανθρώπων να προσαρμόζονται σε νέες συνθήκες.

«Η σημερινή έκθεση της IPCC είναι ένας άτλαντας της ανθρώπινης οδύνης» δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

«Καθώς οι κλιματικές επιπτώσεις επιδεινώνονται, η αύξηση των επενδύσεων θα έχει ζωτική σημασία για την επιβίωση […] Η καθυστέρηση σημαίνει θάνατο» προειδοποίησε.

Η έκθεση που δημοσιοποιείται την Δευτέρα είναι η δεύτερη από τις τρεις επικαιροποιημένες εκθέσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για το κλίμα (IPCC). Η πρώτη εκδόθηκε τον Αύγουστο και εστιαζόταν στις εκτιμήσεις για την πορεία της κλιματικής αλλαγής. Η τρίτη έκθεση, η οποία αναμένεται σε μερικές εβδομάδες, εξετάζει τα διαθέσιμα μέσα για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Η ενδιάμεση έκθεση της Δευτέρας εστιάζει στις επιπτώσεις της παγκόσμιας θέρμανσης στις ανθρώπινες κοινότητες και τα οικοσυστήματα.

Σχεδόν σε όλα τα επιμέρους ζητήματα, η έκθεση καθιστά σαφές ότι η κλιματική αλλαγή αλλάζει και επηρεάζει τον κόσμο με ρυθμό πολύ ταχύτερο από τον αναμενόμενο.

Ο χρόνος τελειώνει, προειδοποιεί η έκθεση. Οι αποφάσεις που θα λάβει η διεθνής κοινότητα αυτή τη δεκαετία θα καθορίσουν το μέλλον της κλιματικής αλλαγής.

Μερικά κύρια σημεία:

• Το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι «άκρως ευάλωτο» τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
• Τα ακραία καιρικά φαινόμενα ήδη σπρώχνουν εκατομμύρια στην πείνα και τη δίψα, πλήττουν υποδομές και προκαλούν διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες.
• Σε όλα τα σενάρια για την πορεία των εκπομπών άνθρακα, ακόμα ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι που ζουν κοντά στις ακτές θα αντιμετωπίσουν αυξημένο κίνδυνο από καταιγίδες και από την άνοδο της στάθμης των ωκεανών.
• Αν η θερμοκρασία αυξηθεί κατά 1,7-1,8 βαθμούς πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός θα ζει περιόδους συνθηκών καύσωνα και υψηλής θερμοκρασίας που απειλούν τη ζωή.
• Οι ασθένειες είναι πιθανό να εξαπλώνονται όλο και ταχύτερα.
• Περίπου οι μισοί από τους ζωντανούς οργανισμούς που εξετάζει η έκθεση ήδη μετακινούνται σε υψηλότερα υψόμετρα ή προς τους πόλους.
• Στην περίπτωση που η θερμοκρασία ανέβει κατά 1,5 βαθμούς πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, το 14% των ειδών που εξετάζονται θα αντιμετωπίσουν πολύ υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης. Αν η άνοδος φτάσει τους 3 βαθμούς, το ποσοστό εκτινάσσεται στο 29%.
• Για τα είδη περιοχών υψηλής βιοποικιλότητας, ο ήδη υψηλός κίνδυνος εξαφάνισης θα διπλασιαστεί αν η άνοδος της θερμοκρασίας φτάσει τους 2 βαθμούς και θα δεκαπλασιαστεί στους 3 βαθμούς.

Η μέση θερμοκρασία του πλανήτη έχει ήδη αυξηθεί κατά 1,1 βαθμούς σε σχέση με το 1850. Εντός δύο δεκαετιών η άνοδος αναμένεται να φτάσει τους 1,5 βαθμούς, το όριο που έχει θέσει η διεθνής κοινότητα.

Η νέα έκθεση της IPCC έρχεται τρεις μήνες μετά τη Σύνοδο της Γλασκώβης, στην οποία σχεδόν το σύνολο των κυβερνήσεων του κόσμου δεσμεύτηκαν να επιταχύνουν την προσπάθεια μείωσης των εκπομπών άνθρακα.

Οι προσπάθειες προσαρμογής θα πρέπει να σχεδιαστούν με γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνη απέναντι στους αυτόχθονες πληθυσμούς, τις μειονότητες και τους φτωχούς, τονίζουν οι 270 συντάκτες της έκθεσης.

«Οι φτωχοί και οι περιθωριοποιημένοι είναι οι πιο ευάλωτοι» δήλωσε στο Reuters o Τίμον ΜακΦίρσον του The New School της Νέας Υόρκης, μέλος της συντακτικής ομάδας

Χωρίς συμπεριληπτική οικονομική ανάπτυξη στην Αφρική, για παράδειγμα, η κλιματική αλλαγή θα σπρώξει ακόμα 40 εκατομμύρια ανθρώπους στην ακραία φτώχια ως το 2030.

«Υπάρχει ένα σύντομο παράθυρο που ήδη κλείνει προκειμένου να εξασφαλίσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για τον πλανήτη» δήλωσε ο Χανς-Ότο Πόρτνερ, συμπρόεδρος της ομάδας εργασίας της IPCC που συνέταξε την έκθεση.

«Οφείλουμε να αντεπεξέρθουμε στην πρόκληση».