Ως «κινούμενη άμμος» χαρακτηρίζεται, πλέον, το τοπίο των γεωπολιτικών εξελίξεων στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, τα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο, μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Και καθώς η απειλή του αναθεωρητισμού λαμβάνει σάρκα και οστά στην Ουκρανία, ρίχνει τη σκιά της και πάνω από την Ελλάδα και την Κύπρο. Η παραβίαση του διεθνούς δικαίου και η ακύρωση των διεθνών συνθηκών και συμφωνιών, μέσω της αποτύπωσης του αναθεωρητισμού του Πούτιν επί του πεδίου, ξυπνούν τη βασική ανησυχία ενίσχυσης των υφιστάμενων τάσεων αναθεωρητισμού του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με στόχο την αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Τα σχετικά μηνύματα έχει στείλει με τις δηλώσεις του και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, καταδικάζοντας ως επικίνδυνη κάθε «αναθεωρητική προσέγγιση επαναχάραξης συνόρων». Στο ίδιο πνεύμα, ο Νίκος Δένδιας υποστήριξε ότι «η προστασία της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας όλων των κρατών αποτελεί ιερό ευαγγέλιο και θεμέλιο λίθο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής», με το βλέμμα σαφώς στη Ρωσία αλλά και την Τουρκία να παραμένει στο κάδρο. Ακόμα και αν για τη διεθνή κοινότητα τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό σε αυτή τη φάση του σεναρίου είναι ένα δευτερεύον περιφερειακό ζήτημα, Αθήνα και Λευκωσία επιχειρούν να ερμηνεύσουν τις επόμενες κινήσεις του Ερντογάν, με μερίδα διπλωματών να θεωρούν βέβαιο ότι ο τούρκος πρόεδρος θα θελήσει να ακολουθήσει τα βήματα του Πούτιν, ακόμα και αν όχι στο άμεσο μέλλον.

Το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου εκτιμάται ως ο πλέον «εύκολος στόχος» εάν η Τουρκία ακολουθούσε ένα τέτοιο σενάριο, ενώ πιο ακραία φαντάζει η απειλή απέναντι στην Ελλάδα, με στόχο τα νησιά και πρόσχημα τη στρατιωτικοποίηση ή τη Θράκη με τη δικαιολογία της προστασίας του μουσουλμανικού πληθυσμού.

Η κατάλληλη ευκαιρία

Ωστόσο η ουκρανική κρίση σε μια περίοδο που ο Ερντογάν εμφανίζεται – λόγω της οικονομίας κυρίως – πρόθυμος να επανασυνδεθεί με τη Δύση και να υπερπροβάλει τη διάθεσή του για ρόλο περιφερειακού παίκτη, δηλώνοντας υπέρ του διεθνούς δικαίου, θα μπορούσε – ίσως – να αναδειχθεί και σε ασπίδα για τα συμφέροντα Αθήνας – Λευκωσίας. Σε αυτή τη φάση, που το ΝΑΤΟ απαιτεί ενότητα και κάθε παραφωνία χαρακτηρίζεται υπέρ του αντιπάλου, μια κίνηση επί του πεδίου από τον Ερντογάν, λένε διπλωμάτες, δεν θα αποτελούσε επιλογή. Αναλυτές τονίζουν δε ότι είναι η κατάλληλη ευκαιρία για Αθήνα και Λευκωσία να θέσουν τους δικούς τους όρους και να αξιοποιήσουν το Ουκρανικό για να καταδείξουν τους κινδύνους της τουρκικής προκλητικότητας, αν η Τουρκία θέλει να «επανενσωματωθεί», αξιοποιώντας τη συγκυρία. Εστω και αν αυτό απαιτεί άλλο μείγμα πολιτικής και διάθεση για πρωτοβουλίες, διάλογο ουσιαστικό και όχι προσχηματικό και κυρίως η Αθήνα να μην οχυρώνεται σε μια ακινησία πίσω από την αδιαλλαξία της Αγκυρας.

Με τις προβλέψεις να είναι εξαιρετικά επικίνδυνες, το βέβαιο είναι ότι ο Ερντογάν είναι πολύ δύσκολο να κρατήσει ισορροπίες. Και οι επιλογές θα του κοστίσουν. Με την εξάρτηση της Άγκυρας από τη Μόσχα να είναι σε υψηλά επίπεδα αλλά και η έξοδος από το ΝΑΤΟ να μην φαντάζει ως επιλογή, το ταγκό του Ερντογάν ανάμεσα σε Μόσχα και Ουάσιγκτον γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνο, με μεγαλύτερο παρασκήνιο.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δοκιμάζει ακόμα την αξιοπιστία της Δύσης και των ΗΠΑ, που την εξόπλισε και την κατηύθυνε στις συγκεκριμένες επιλογές, ξυπνώντας την «αρκούδα». Η Ουκρανία γίνεται δεύτερο Αφγανιστάν υπό την απειλή να παραδοθεί στο χάος. Ενώ οι διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες, που αποτύπωσαν τις θέσεις των ισχυρών σε δεδομένη στιγμή της Ιστορίας, υποκύπτουν στον αναθεωρητισμό και αποδεικνύονται κενό γράμμα για όποιον δεν έχει τις δυνάμεις να τις υπερασπιστεί. Δίνοντας μία ευκαιρία και στον Ερντογάν να το κάνει όπως ο Πούτιν.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ

Headlines