Πόλεμος στην Ουκρανία: Συνάντηση υπό πυρηνική -και όχι μόνο- απειλή για την… ειρήνη

Μια αχτίδα φωτός, χωρίς ωστόσο πολλές ελπίδες, διαφάνηκε την Κυριακή, 80 περίπου ώρες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Μόσχα και Κίεβο συμφώνησαν για συνάντηση εκπροσώπων στα σύνορα της Ουκρανίας με τη Λευκορωσία.

Υστερα από διπλωματικό θρίλερ και προτάσεις που απορρίφθηκαν, ο Βλαντιμίρ Πούτιν και Βολοντίμιρ Ζελένσκι έδωσαν τα χέρια -μετά τη διαμεσολάβηση του Λευκορώσου Αλεξάντερ Λουκανέσκο- να ξεκινήσουν διάλογο εν μέσω πυρών σε πολλαπλά μέτωπα της Ουκρανίας, με κύρια αυτό της πρωτεύουσας, του Κιέβου, και της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης, του Χαρκόβου.

Η ρωσική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον πρώην υπουργό Πολιτισμού της Ρωσίας, τον Βλαντιμίρ Μεντίνσκι, βρίσκεται ήδη στη Λευκορωσία, ενώ καθ’ οδόν είναι και Ουκρανοί.

Την ώρα πάντως που η Ουκρανία δέχεται να διαπραγματευτεί με τη Ρωσία, ο Βλαντιμίρ Πούτιν βάζει στο τραπέζι το απόλυτο όπλο του, τα πυρηνικά, τα οποία θέτει σε επιφυλακή. Μένει να φανεί πώς θα εξελιχθεί αυτή η διελκυστίνδα, αν θα επικρατήσει ψυχραιμία, ή αν αυτή η ανακοίνωση από το Κρεμλίνο θα προκαλέσει εκνευρισμό πέρα από τα σύνορα των δύο χωρών.

Ολόκληρος ο πλανήτης περιμένει με κομμένη την ανάσα τη συνάντηση, ελπίζοντας σε ένα… μικρό θαύμα προκειμένου να σιγήσουν τα όπλα.

Απαισιοδοξία Ζελένσκι

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε δύο μηνύματα που απηύθυνε στον ουκρανικό λαό είπε ότι η ουκρανική και η ρωσική αντιπροσωπεία θα συναντηθούν χωρίς όρους στη Λευκορωσία.

Ο ουκρανός πρόεδρος είπε ότι δεν είναι σίγουρος πως θα σημειωθεί πρόοδος, αλλά θα προσπαθήσει, όντας απαισιόδοξος για την έκβαση των συνομιλιών.

«Θα πω ειλικρινά, όπως πάντα, ότι δεν πιστεύω στο αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης. Αλλά ας προσπαθήσουμε, ώστε κανένας πολίτης της Ουκρανίας να μην έχει  αμφιβολία ότι εγώ, ως πρόεδρος, προσπάθησα να σταματήσω τον πόλεμο, όταν υπήρχε έστω και μια ευκαιρία» είπε χαρακτηριστικά, ανοίγοντας τα χαρτιά του τα οποία δείχνουν ότι δεν πρόκειται να δεχτεί, πιθανότατα, τους όρους της Ρωσίας και να συμφωνήσει στην παράδοσή του.

Η αλήθεια είναι πως ο ουκρανός πρόεδρος δεν θα μπορούσε να απορρίψει πρόταση για διάλογο, την ώρα που ο ίδιος και ο στρατός του -αν και όπως έχει φανεί αντιστέκεται σθεναρά και έχει επιφέρει σοβαρά πλήγματα στον εχθρό- βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο σε Κίεβο και Χάρκοβο, καθώς είναι αμφίβολο το διάστημα που θα αντέξει, αφού η Ρωσία υπερέχει κατά πολύ αριθμητικά στο πεδίο της μάχης.

Στα «συν», πάντως, για τον ουκρανό πρόεδρο είναι το γεγονός πως οι συζητήσεις θα γίνουν χωρίς προαπαιτούμενα, αντίθετα με όσα υποστήριζε ως τώρα η Μόσχα που περίπου ζητούσε κατάπαυση (αν όχι και συνθηκολόγηση) από το Κίεβο.

Ενα βήμα μπρος και ένα… πίσω για τη Ρωσία

Στην αντίπερα όχθη, το σημείο όπου κλείστηκε η συνάντηση αλλά και το γεγονός ότι οι δύο πλευρές κάθισαν στο ίδιο τραπέζι αποδεικνύει, ίσως, αλλαγή στάσης από την πλευρά του Πούτιν, ο οποίος φαίνεται πλέον να αποδέχεται πλήρως ότι ο ρωσικός στρατός δεν θα κάνει «περίπατο» στην Ουκρανία.

Σημειώνεται πως ο ρώσος πρόεδρος αρχικά απαίτησε έναρξη διαπραγματεύσεων μόνο με την προϋπόθεση να παραδώσουν τα όπλα οι Ουκρανοί, ενώ σε πρόσφατη συνέντευξή του υποστήριξε πως δεν συνομιλεί με «ναζιστές και ναρκομανείς», αφήνοντας βεβαίως αιχμές για την κυβέρνηση της Ουκρανίας, την οποία μάλιστα κάλεσε τον ουκρανικό λαό και στρατό να ανατρέψουν.

Από την αρχή της σύγκρουσης, ήταν σαφές ότι οι Ρώσοι επιθυμούν την άνευ (ουκρανικών) όρων παράδοση η οποία θα τερματίσει όχι μόνο τον πόλεμο, αλλά και τη θητεία της ουκρανικής κυβέρνησης και της προεδρίας Ζελένσκι – αυτό σημαίνει ο όρος «ουδέτερο καθεστώς». Το έτερον σκέλος, ο όρος «αποστρατιωτικοποίηση» της Ουκρανίας, σημαίνει τερματισμός του φλερτ με το ΝΑΤΟ και του εξοπλισμού της από τους Αμερικανούς – σε πολιτικό επίπεδο, και την οριστική απομάκρυνσή της από τη Δύση.

Την στιγμή όμως που οι δύο πλευρές ανακοίνωναν πως έδωσαν τα χέρια για μια πρώτης τάξης διαπραγμάτευση, ο πρόεδρος της Ρωσίας έβαλε στο τραπέζι -κάνοντας βήμα πίσω για την ειρήνη- το απόλυτο όπλο του, τα πυρηνικά.

Η ανακοίνωση της Ρωσίας ότι τα πυρηνικά όπλα αποτροπής έχουν τεθεί σε «ειδικό συναγερμό» είναι ένδειξη τόσο της οργής του προέδρου Πούτιν για τις κυρώσεις της Δύσης όσο και της διαρκούς παρανοϊκής εκτίμησής του ότι η χώρα του απειλείται από το ΝΑΤΟ, υπογραμμίζει σε ανάλυσή του ο ανταποκριτής Ασφαλείας του BBC, Frank Gardner.

Οπως αναφέρει, η κίνησή του Βλαντιμίρ Πούτιν έχει σίγουρα τραβήξει την προσοχή της Δύσης. Αυτό το είδος της κλιμάκωσης είναι ακριβώς αυτό που φοβόντουσαν οι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ και γι’ αυτό η Συμμαχία έχει επανειλημμένα ανακοινώσει ότι δεν θα στείλει στρατεύματα για να βοηθήσει την Ουκρανία να απωθήσει τους Ρώσους εισβολείς της.

Αλλά η επίθεση της Ρωσίας δεν εξελίσσεται σύμφωνα με τον σχεδιασμό. Την τέταρτη ημέρα της εισβολής, ούτε μια μεγάλη πόλη της Ουκρανίας δεν βρίσκεται στα χέρια των Ρώσων, οι οποίοι εμφανίζονται να υφίστανται σοβαρές απώλειες.

Αυτό, σημειώνει ο ανταποκριτής, λογικά θα έχει προκαλέσει απογοήτευση και ανυπομονησία στη Μόσχα. Και είναι δύσκολο να δούμε τις ειρηνευτικές συνομιλίες στα σύνορα της Λευκορωσίας να καταλήγουν σε συμφωνία που θα είναι βιώσιμη τόσο για τη Μόσχα όσο και για το Κίεβο.

Ο Πούτιν θέλει η Ουκρανία να επιστρέψει πλήρως στη σφαίρα επιρροής της, η κυβέρνηση Ζελένσκι θέλει η χώρα να παραμείνει ανεξάρτητη. Ελλείψει άλλης εναλλακτικής, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για συμβιβασμούς.

Έτσι, σε συνδυασμό με τη σημερινή «πυρηνική» προειδοποίηση προς τη Δύση να κάνει πίσω, είναι πιθανό να δούμε εντατικοποίηση των επιθέσεων της Ρωσίας στην Ουκρανία τις επόμενες ημέρες, με ακόμη λιγότερο ενδιαφέρον για απώλειες αμάχων από ό,τι έχει επιδειχθεί μέχρι τώρα, καταλήγει ο ανταποκριτής του πρακτορείου.