Μία κίνηση χωρίς λογική

Η πολιτική πρόβλεψη στηρίζεται πάντα σε ορισμένες βασικές προϋποθέσεις. Πέραν της σωστής γνώσης του αντικειμένου, του ιστορικού βάθους και κάποιων βασικών πολιτικών παραμέτρων, απαραίτητος γνώμονας είναι η λογική αλληλουχία. Κινήσεις που δεν στηρίζονται στη λογική είναι σχεδόν αδύνατον να εκτιμηθούν σωστά. Και η τελευταία κίνηση της Ρωσίας να εισβάλει στην Ουκρανία δεν στηρίζεται στη λογική. Γι’ αυτό δεν ήταν εύκολο να προβλεφθεί. Παρά τα λογής λεγόμενα από διάφορα πολιτικά κέντρα ανά τον κόσμο.

Και εξηγούμαι. Η Ρωσία μπορεί να έκανε λεπτομερείς κι ευφυείς υπολογισμούς πριν κάνει την κίνησή της. Με βάση κάποια στρατηγικά και γεωπολιτικά κριτήρια. Αλλά οι συνέπειες για τα συμφέροντά της μπορεί να είναι δυσμενείς κι έντονα αρνητικές. Στα θετικά των υπολογισμών του Κρεμλίνου είναι πως οι εξελίξεις οδηγούν σε σχηματισμό ενός πανίσχυρου πόλου κατά της Δύσης με τη σύμπραξη Ρωσίας (πανίσχυρης στρατιωτικής δύναμης) και Κίνας (της ισχυρότερης ίσως οικονομίας του κόσμου). Επίσης φρόντισαν έγκαιρα να συνάψουν οικονομικές συμφωνίες με το Πεκίνο ώστε η Γκάζπρομ να αυξήσει θεαματικά τις εξαγωγές αερίου στην Κίνα.

Πέραν του αγωγού The Power of Siberia, που ήδη μεταφέρει αέριο στην Κίνα, έχουν ξεκινήσει κινήσεις για καινούργιες υποδομές από τη Νήσο Σαχαλίνη και το Μανταγκάν, κοντά στη Χερσόνησο της Καμτσάτκα, για τον αγωγό The Power of Siberia 2 που θα φέρνει το αέριο της Σιβηρίας στη ΒΑ κινεζική επαρχία Χεϊλονγκτζιάνγκ σε σύντομο σχετικά διάστημα. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως θα μπορέσει να αντικαταστήσει τα έσοδά της από την Ευρώπη, σε περίπτωση διακοπής των εξαγωγών προς τη Δύση, με τις εισπράξεις της από την Κίνα. Αυτά όμως είναι μόνο τα θετικά στον σχεδιασμό της Ρωσίας.

Υπάρχουν και σημαντικά αρνητικά. Κατ’ αρχάς η αντικατάσταση των εισπράξεων από το Πεκίνο θέλει τουλάχιστον 2 – 3 χρόνια ώστε να υλοποιηθεί απόλυτα. Στο ενδιάμεσο η Γκάζπρομ ίσως υποχρεωθεί να αυξήσει τις τιμές του αερίου στο εσωτερικό της χώρας. Με απρόβλεπτες κοινωνικές συνέπειες και αντιδράσεις. Το δεύτερο θα είναι η ταπεινωτική εξάρτηση της Μόσχας, κυρίως οικονομική, από το Πεκίνο. Κάτι όχι ιδιαίτερα ευχάριστο για την ήδη καχύποπτη Ρωσία που επιθυμεί να αποκαταστήσει το κύρος της. Αλλο πρόβλημα θα είναι η αποκοπή της από την Ευρώπη που την έβλεπε σαν εταίρο και οιονεί επιχειρηματικό συνεργάτη.

Η στάση της, που πιθανώς να οδηγήσει σε φτωχοποίηση της Ευρώπης, θα καλλιεργήσει μίσος και αντιπάθειες που θα ριζώσουν βαθιά. Αυτό δεν είναι κάτι που το Κρεμλίνο επιζητούσε. Και το κυριότερο είναι πως θα αναλάβει την ευθύνη συντήρησης και οικονομικής στήριξης των εδαφών που θα καταλάβει. Με ποιες οικονομικές δυνατότητες θα το πετύχει; Θα ενθαρρύνει την Κίνα να εισβάλει επενδυτικά και να αλωνίσει (ουράνιο Ουκρανίας, κ.λπ.); Και πάλι όμως θα βρεθεί στη δυσάρεστη θέση του «υποτακτικού»! Εκτός βέβαια κι αν η Ευρώπη δεν τολμήσει να επιβάλει σοβαρές κυρώσεις. Θα υποταχθεί τότε ουσιαστικά στη Ρωσία,ανδριο που θα κρατήσει τη διοχέτευση αερίου ανοιχτή και την Ευρώπη στα γόνατα…

Οι ΗΠΑ βέβαια θα βρεθούν κι αυτές σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση. Θα αναλάβουν να συντηρήσουν μια κλονισμένη οικονομικά Ευρώπη δίχως να είναι απόλυτα σε θέση να το πραγματοποιήσουν. Το «παγκόσμιο νησί», όπως αποκαλείται στη Γεωπολιτική η μάζα γης που περιλαμβάνει την Ευρώπη και την Ασία, θα βρίσκεται στον έλεγχο της αντίπερα πολιτικής όχθης (δηλαδή Ρωσία – Κίνα). Δημιουργώντας έτσι δυσεπίλυτα προβλήματα και ζοφερές προοπτικές. Ενα κλίμα τεράστιων πιέσεων, πολιτικών και οικονομικών, θα πέσει στο δυτικό ημισφαίριο και στις πλάτες των ΗΠΑ. Για τους λόγους αυτούς επέμενα πως δεν είναι λογικό ούτε η Ρωσία ούτε η Δύση να καταλήξουν σε ρήξη για την Ουκρανία. Προφανώς διαψεύσθηκα. Οι συνέπειες όμως θα είναι γιγαντιαίες. Για όλους. Εκτός αν η Ευρώπη δειλιάσει και δεν σταθεί στο ύψος της. Εξακολουθώ να ελπίζω σε κάποια κίνηση προσέγγισης. Μετά όμως τόσα θύματα γίνεται πολύ δύσκολο…