Γιάννης Μπεχράκης: Τρία χρόνια από το θάνατο του… αγγελιοφόρου της αλήθειας

Ανδρέας Αγγελόπουλος*

«Μια φωτογραφία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, να τον κάνει πιο δίκαιο» είχε δηλώσει στον Γιώργο Αρχιμανδρίτη. Σαν σήμερα, 2 Μαρτίου 2019 άφησε την τελευταία του πνοή ο φωτορεπόρτερ – θρύλος του Reuters, Γιάννης Μπεχράκης καθώς έχασε την άνιση μάχη με τον καρκίνο.

Κατέγραφε την ανθρώπινη τραγωδία υπογραμμίζοντας την δύναμη της ελπίδας που εμπεριέχεται σε αυτή.

Έχουν συμπληρωθεί τρία χρόνια από τον θάνατο του και η ανθρωπότητα συνεχίζει να επαναλαμβάνει τα τραγικά λάθη που έχουν σημαδέψει την ιστορία.

Ποια θα ήταν άραγε η άποψη του Μπεχράκη για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία; Πώς θα επέλεγε να αναδείξει το γεγονός μέσα από τον φωτογραφικό φακό του;

Το σίγουρο είναι ότι ο αγώνας και το όραμά του δικαιώνονται. Ας βυθιστούμε λοιπόν, όλοι μαζί στην μυθιστορηματική ζωή του σπουδαίου Γιάννη Μπεχράκη και ας του αποδώσουμε τις τιμές που του αρμόζουν. Εξάλλου, το επιβάλλουν οι στιγμές που ζούμε.

 Ζωή μέχρι το μεδούλι

Ο Γιάννης Μπεχράκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Σπούδασε φωτογραφία στο Athens School of Arts and Technology και πήρε BA στη φωτογραφία από το Πανεπιστήμιο του Middlesex. Εργάστηκε ως φωτογράφος στην Αθήνα τη διετία 1985-1986.

Μια ταινία άλλαξε την ζωή του. Καθώς δούλευε σε ένα στούντιο κάνοντας εμπορική φωτογραφία, είδε το «Under Fire».

Μετά από αυτό ήθελε να γίνει φωτορεπόρτερ και να καλύψει πολέμους. «Είμαι από τους λίγους τυχερούς που πληρώνονται για κάνουν το χόμπι τους», είχε δηλώσει ο Γιάννης Μπεχράκης.

Το 1988 ξεκίνησε να εργάζεται για το Reuters στην Αθήνα.

Εκ μέρους του ειδησεογραφικού πρακτορείου κάλυψε το 1987 γεγονότα όπως,της εμφύλιες συρράξεις στην Κροατία, τη Βοσνία, το Κόσοβο, τους πολέμους στην Τσετσενία, τη Σιέρα Λεόνε, τη Σομαλία, το Αφγανιστάν, το Λίβανο, καθώς και τον Πρώτο και Δεύτερο Πόλεμο του Κόλπου.

Το 2013 βρέθηκε στην Τουρκία ενώ,το 2014 κάλυψε την ουκρανική κρίση στο Κίεβο.

Κέρδισε το Πούλιτζερ στην κατηγορία Breaking News Photography για την κάλυψη της προσφυγικής κρίσης το 2015.

Η πρώτη του αποστολή

Ο Μπεχράκης εστάλη στη Λιβύη, τέσσερις μέρες αφότου συνεργάστηκε με το πρακτορείο Reuters. Έγινε αγγελιοφόρος μιας συναρπαστικής και συνάμα τραγικής ιστορίας με την αμερικανική αεροπορία να χτυπά πολεμικά αεροσκάφη της Λιβύης.

Ο Συνταγματάρχης Καντάφι επισκέφτηκε δημοσιογράφους στο ξενοδοχείο χωρίς να τους μιλήσει λόγω της κατάστασης. Ο Τύπος προσπαθούσε να του πάρει συνέντευξη.

Ο Γιάννης Μπεχράκης κατάφερε με έναν περίεργο τρόπο να βρεθεί δίπλα του και τραβήξει μερικές ευρυγώνιες λήψεις.Την επόμενη μέρα ακριβώς ,η φωτογραφία του ήταν παντού στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων όλου του κόσμου.

Ουσιαστικά, ήταν μια δημοσιογραφική νίκη που γοητεύει και προκαλεί δέος.

«Ο καλύτερος φωτορεπόρτερ είναι ο αόρατος»

Ο πολυβραβευμένος Μπεχράκης υποστήριζε πως η φωτογραφία έχει στόχο να καταγράψει μια μοναδική, μαγική στιγμή που δεν θα επαναληφθεί ποτέ. Να αφήσει άφωνους τους ανθρώπους με την δύναμη και την ομορφιά της.

Να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ένοχοι. Να τους κάνει να βάλουν τα χέρια στην τσέπη και να δώσουν χρήματα για καλό σκοπό.Ήθελε να κάνει τον κόσμο να σκεφτεί δύο φορές πριν πατήσει στη σκανδάλη. Ο Γιάννης Μπεχράκης μισούσε τον πόλεμο αλλά είχε ως στόχο να καταγράψει τα καλύτερα και τα χειρότερα της ανθρωπότητας.

Κατάθεση ψυχής

Αυτά τα 23 λεπτά ομιλίας στο TEDxAthens μόνο να εμπνεύσουν μπορούν. Είναι αρκετά ώστε, να οδηγήσουν ένα νέο παιδί να κυνηγήσει το όνειρο της δημοσιογραφίας.

Ο Γιάννης Μπέχρακης εξήγησε πως χόρεψε ταγκό με τον θάνατο. Μια ομιλία παρακαταθήκη για τη νέα γενιά.Βρισκόταν το 2000 στη Σιέρα Λεόνε με τους συναδέλφους του Κέρτ Σόρκ και Μαρκ Τσίζχολμ αλλά και τον κάμεραμαν του AP Μιγκέλ Χιλ Μορένο ντε Μόρα.

Δέχτηκαν επίθεση από ένοπλους αντάρτες και το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαιναν γαζώθηκε.Ο Γιάννης Μπεχράκης κατάφερε να διαφύγει και να κρυφτεί μέσα στη ζούγκλα καλυμμένος με λάσπη για ώρες.

Εκείνη τη στιγμή αποφάσισε να πατήσει το rec και να φωτογραφίσει τις τελευταίες του στιγμές καθώς, πίστευε ότι θα πεθάνει.Λειτούργησε δημοσιογραφικά μέχρι και το τελευταίο δευτερόλεπτο.

Ο Γιάννης Μπεχράκης ήθελε να φέρει την αλήθεια στους ανθρώπους ώστε,να μην μπορεί κανείς να πει πως δεν ήξερε.Ο σκοπός του,το όραμα ήταν να αλλάξει τον κόσμο,να τον κάνει πιο δίκαιο.Ένιωθε την ανάγκη να γίνει ο δικηγόρος αυτών που έχουν αδικηθεί,αυτών που δεν έχουν φωνή.Το μόνο σίγουρο είναι ότι αποτέλεσε μια σημαντική προσωπικότητα που μπορεί να δώσει κίνητρο στους νέους.

Ο Ανδρέας Αγγελόπουλος σπουδάζει στη New Media Studies