Μπάμπι Γιαρ: Τα θύματα του ολοκαυτώματος δολοφονούνται και πάλι

Χθες το απόγευμα έγινε γνωστό από τα μέσα ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι κατά τη διάρκεια της πυραυλικής επίθεσης που εξαπέλυσαν οι ρωσικές δυνάμεις κατά του πύργου τηλεπικοινωνιών του Κιέβου, της ουκρανικής πρωτεύουσας, επλήγη και η γειτονική τοποθεσία Μπάμπι Γιαρ (Μπάμπγι Γυαρ), όπου βρίσκεται το ομώνυμο Κέντρο Μνήμης Ολοκαυτώματος.

Οι υπεύθυνοι του Κέντρου Μνήμης Ολοκαυτώματος του Μπάμπι Γιαρ επιβεβαίωσαν ότι ο μεγάλης ιστορικής και συμβολικής αξίας τόπος επλήγη, αλλά δεν έκαναν ειδικότερη αναφορά στις ζημιές που προκλήθηκαν.

Μετά τη ρωσική επίθεση κατά της περιοχής του Μπάμπι Γιαρ ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, επισήμανε σε σχετική ανάρτησή του ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται:

To the world: what is the point of saying «never again» for 80 years, if the world stays silent when a bomb drops on the same site of Babyn Yar? At least 5 killed. History repeating…

— Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) March 1, 2022

Σε ανάλογο ιστορικό παραλληλισμό προέβη στη δική του ανάρτηση και ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Dmytro Kuleba:

Kyiv TV tower, which has just been hit by a Russian missile, is situated on the territory of Babyn Yar. On September 29-30, 1941, Nazis killed over 33 thousand Jews here. 80 years later, Russian Nazis strike this same land to exterminate Ukrainians. Evil and barbaric.

— Dmytro Kuleba (@DmytroKuleba) March 1, 2022

Εξάλλου, ο Andriy Yermak, ο επικεφαλής του επιτελείου του Ζελένσκι, υπογράμμισε στη δική του ανάρτηση ότι βάρβαροι δολοφονούν και πάλι τα θύματα του ολοκαυτώματος:

Just now, a powerful barrage is underway. A missile hit the place where Babyn Yar memorial complex is located! Once again, these barbarians are murdering the victims of Holocaust!

— Andriy Yermak (@AndriyYermak) March 1, 2022

Η Σφαγή του Μπάμπι Γιαρ

Η διαβόητη Σφαγή του Μπάμπι Γιαρ, όπως έμεινε στην ιστορία, έλαβε χώρα στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στις 29-30 Σεπτεμβρίου 1941.

Εκείνες τις αποφράδες ημέρες δεκάδες χιλιάδες Εβραίοι (ο αριθμός τους υπολογίζεται σε 34.000) τουφεκίστηκαν από τους ναζί στη χαράδρα Μπάμπι Γιαρ.

The loss of life in Ukraine today is our primary concern. We are also outraged at the damage inflicted on the Babyn Yar memorial by Russia’s attack today. #BabynYar was the site of one of the largest mass shootings during the Holocaust. It is sacred ground. Learn more.

— US Holocaust Museum (@HolocaustMuseum) March 1, 2022

Σε αυτό το ολοκαύτωμα των Εβραίων του Κιέβου αναφέρεται το κατωτέρω ποίημα, γέννημα του σιβηριανού ποιητή Γιεβγκένι Γιεφτουσένκο (Εβγκένι Ιεφτουσσένκο, 1933-2017), γραμμένο το φθινόπωρο του 1961:

Δεν υπάρχει ένα μνημείο στο Μπάμπγι Γυαρ

είναι μονάχα ένα βάραθρο απόκρημνο σαν απελέκητο επιτύμβιο.

Κι’ εγώ φοβάμαι.

Με τον εβραϊκό λαό έχω την ίδια σήμερα ηλικία.

Και μάλιστα μου φαίνεται σα νάμαι Εβραίος.

Νάμαι: πλάνητας την αρχαία Αίγυπτο διασχίζω

και νάμαι που πεθαίνω πάνω στο σταυρό.

Κυττάχτε, ακόμα έχω τα στίγματα, εδώ.

Μου φαίνεται πως είμαι ο Ντρέυφους

και Φιλισταίος είναι αυτός που με προδίδει και με κατακρίνει.

Είμαι πίσω απ’ τα σίδερα.

Είμαι περικυκλωμένος.

Είμαι κυνηγημένος, ταπεινωμένος, συκοφαντημένος.

Οι μανταμίτσες με δαντέλες αγορασμένες στις Βρυξέλλες,

ουρλιάζοντας, στο πρόσωπό μου μπήγουν του ομπρελίνου τους

τις κρύες αιχμές.

Μου φαίνεται πως είμαι ένα αγόρι του Μπελοστόκ.

Το αίμα κυλά, τα ρούχα μου μουσκεύει.

Μέσ’ στην ταβέρνα ελεεινοί μεθύστακες

που βρωμοκοπούνε βότκα και κρομμύδι

με βρίζουνε, με απειλούν.

Κι’ εγώ αδύναμος, μικρός, ριγμένος χάμω από μια μπότα

μάταια ικετεύω εκείνους του πογκρόμ.

Φωνάζοντας «σκότωσε τον Εβραίο και σώσε τη Ρωσία»

δέρνει τη μάνα μου ένας μαγαζάτορας.

Ω, ρωσικέ λαέ μου. Εγώ το ξέρω

πως απ’ την ίδια σου τη φύση είσαι διεθνιστής.

Όμως συχνά, κόσμος με λερωμένα χέρια

μεταμφιέζεται με το αγνότατο όνομά σου.

Πόσο καλή είσαι γη μου εγώ το ξέρω.

Και ξέρω πόσο ήταν άνανδροι οι αντισημίτες

σαν έλεγαν αγέρωχοι, δίχως ντροπή,

εκπρόσωποι του ρωσικού λαού πως ήταν!

Μου φαίνεται πως είμαι η Άννα Φρανκ

λεπτή, διάφανη σαν απριλιάτικο κλωνάρι.

Κι’ εγώ αγαπώ.

Και δεν έχω ανάγκη από λόγια.

Έχω ανάγκη να κυτταχτούμε μεταξύ μας.

Πώς είναι δυνατό να βλέπομε ως τη μύτη μας

και να μην οσφραινόμαστε καθόλου.

Δεν μας επιτρέπουνε ούτε τα φύλλα ούτε τον ουρανό.

Ενώ μας επιτρέπονται πολύ. Μας επιτρέπεται

ν’ αγκαλιαστούμε, τρυφερά,

σ’ ένα δωμάτιο σκοτεινό.

Έρχεται κάποιος;

Μη φοβάσαι, είναι οι κρότοι

της άνοιξης που ετοιμάζεται ναρθεί.

Πλησίασε. Δόσε μου γρήγορα τα χείλη σου.

Σπάνε την πόρτα;

Όχι, είναι ο τριγμός των πάγων στο ποτάμι

που αρχίζουνε να λιώνουν.

Στο Μπάμπγι Γυαρ θροούνε τ’ αγριόχορτα.

Τα δέντρα κυττάζουν απειλητικά σαν δικαστές.

Είναι μια σιωπηλή κραυγή, κι’ εγώ, ξεσκούφωτος

νιώθω αργά αργά ν’ ασπρίζουν τα μαλλιά μου.

Κι’ εγώ ο ίδιος μοιάζω με άφωνη κραυγή

πάνω απ’ τις τόσες χιλιάδες των θαμένων.

Σήμερα γέρασα με μιας,

μικρά παιδιά έχουν εδώ τουφεκιστεί.

Τίποτα, τίποτα, να το ξεχάσω αυτό δε θα με κάνει.

Και ας ηχήσει η Διεθνής

όταν θάχει θαφτεί για πάντα

κι’ ο τελευταίος αντισημίτης.

Στις φλέβες μου δεν έχω αίμα εβραίικο

αλλά το ίδιο με μισούν με λυσσαλέο μίσος

όλοι οι αντισημίτες

σαν νάμουνα ένας Εβραίος.

Και είναι γι’ αυτό που είμαι ένας γνήσιος Ρώσος.

*Εβγκένι Ιεφτουσσένκο, Μπάμπγι Γυαρ, απόδοση του τρικαλινού ποιητή και νομικού Νίκου Παππά, περιοδικό «Νέα Εστία», τεύχος 835, Απρίλιος 1962, σελ. 505-506.

Το ποίημα-αφιέρωμα του Γιεφτουσένκο στο ολοκαύτωμα των Εβραίων του Κιέβου μελοποιήθηκε αργότερα από τον Ντμίτρι Σοστακόβιτς και περιελήφθη στη 13η Συμφωνία του.