«Η δίκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη», στις 22 Μαρτίου στο Μέγαρο Μουσικής

Μια σπουδαία θεατρική παράσταση θα ανέβει στο Μέγαρο Μουσικής στις 22 Μαρτίου στις 8.30 το βράδυ, στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης.

Η Ενωση Ελλήνων Ποινικολόγων και η Ενωση Ελλήνων Νομικών e-Θέμις απευθύνουν πρόσκληση για την παράσταση των Μ. Ρέππα – Θ. Παπαθανασίου «Η δίκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη», σε σκηνοθεσία Σταύρου Καραγιάννη.

Σκοπός της πρωτοβουλίας των δύο Ενώσεων είναι η ανάδειξη της ιστορικής – πολιτικής και νομικής σημασίας της δίκης των Θ. Κολοκοτρώνη και Δ. Πλαπούτα που κατηγορήθηκαν για συνωμοσία κατά του Βασιλέως. Η δίκη διεξήχθη την άνοιξη του 1834 στο «Βουλευτικόν» του Ναυπλίου και διήρκεσε έξι εβδομάδες.

Η πρώτη αυτή μεγάλη δίκη της νεότερης Ελλάδας προσφέρεται για διαχρονικό προβληματισμό σχετικά με την φυσιογνωμία του νεωτερικού ελληνικού κράτους, τα κομματικά πάθη που διχάζουν, τον ρόλο των ξένων δυνάμεων, αλλά και τις παρεμβάσεις της πολιτικής εξουσίας στην απονομή της δικαιοσύνης. Η θεατρική παράσταση αναδεικνύει τη δύναμη του δικανικού λόγου και της ελεύθερης συνείδησης συνάμα, δε, μεταφέρει το μήνυμα της ενότητας στη μακρά πορεία για την εθνική ολοκλήρωση

Για τη συγγραφή του έργου οι Μ. Ρέππας και Θ. Παπαθανασίου, βασίστηκαν σε ιστορικές πηγές και συνέθεσαν ένα έργο με ιδιαίτερο θεατρικό ενδιαφέρον».

Για το έργο οι δύο σημαντικοί συγγραφείς έγραψαν:

“Η δίκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη” είναι το τριακοστό θεατρικό μας έργο και το δεύτερο στο οποίο δεν έχουμε γράψει ούτε μια λέξη επινοημένη από εμάς. Το 2012 είχαμε κάνει στη Νέα Σκηνή του Εθνικού μια παράσταση θεάτρου – ντοκουμέντο, με το έργο μας “Πατρίδες”. Σ’ εκείνο το έργο επίσης δεν γράψαμε ούτε μια δική μας φράση. Ήταν ολόκληρο ένα κολάζ από γραπτά και απομαγνητοφωνήσεις αφηγήσεων μεταναστών. Το ίδιο και η φετινή μας “Δίκη”. Στα μέσα του Φεβρουαρίου οι εκπρόσωποι της Ένωσης Ελλήνων Νομικών “e-Θέμις” και της Ένωσης Ελλήνων Ποινικολόγων μας έκαναν την τιμή να μας ζητήσουν ένα θεατρικό έργο με θέμα τη δίκη του Γέρου του Μοριά. Ήταν μια μεγάλη τιμή για μας, γιατί δεν είναι συνηθισμένο να ανατίθενται τόσο σοβαρά θέματα σε κατ’ εξοχήν κωμωδιογράφους. Τελικά το έργο που προέκυψε είναι μια σύνθεση από αποσπάσματα κυρίως του βιβλίου “Η δίκη του αοιδίμου Θ. Κολοκοτρώνη και Δ. Πλαπούτα”. Υπό Β. (Αναστασίου Πολυζωίδη). Εν Αθήναις 1843. Εκδόσεις Όμηρος. Βεβαίως αυτό το Β. κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι ο Πολυζωίδης. Πολλοί πιστεύουν ότι το βιβλίο το συνέταξε ο Τερτσέτης αλλά το πιο πιθανό είναι ότι το έγραψε ο μικρός γιος του Κολοκοτρώνη, ο Κολίνος. Όποιος και αν είναι ο συγγραφέας του (εμείς το θεωρούμε βιβλίο Αγνώστου συγγραφέως) είναι μια διάσωση του μεγαλύτερου μέρους των πρακτικών της σημαντικότερης δίκης του 19ου αιώνα στη χώρα μας. Σημαντικότερης όχι μόνο εξ αιτίας της τεράστιας πολιτικής σημασίας της αλλά γιατί αυτή η δίκη αποτελεί την γενέθλια πράξη της Δικαιοσύνης στο νεοπαγές τότε κράτος μας. Η ευθύνη μας αυτή τη φορά ήταν τεράστια γιατί μας ζητήθηκε να χειριστούμε πρόσωπα με εξαιρετικά μεγάλο ιστορικό ειδικό βάρος. Γι’ αυτό και σταθήκαμε απόλυτα πιστοί στα ντοκουμέντα, όπως έφτασαν στα χέρια μας μέσα από το βιβλίο του 1843. Εμείς απλώς μεταφράσαμε τους διαλόγους σε σημερινά ελληνικά. Κάναμε όμως και δυο “αυθαιρεσίες”. Πρώτον προσθέσαμε στο έργο ένα ολιγομελή γυναικείο χορό. Δεδομένου ότι η γυναικεία παρουσία λείπει εντελώς από το βιβλίο και από τα περιστατικά επιλέξαμε να δώσουμε θεατρικό χώρο και στην εκφραστική γκάμα της γυναικείας φωνής. Ο χορός παρακολουθεί την δράση, αφηγείται και σχολιάζει, ακριβώς με τον τρόπο του αρχαίου δράματος. Αλλά στα μέρη του χορού δεν μεταφράσαμε τα πρωτότυπα κείμενα. Τα αφήσαμε στην αρχική αρχαΐζουσα ποιητική γλώσσα τους. Η δεύτερη “αυθαιρεσία” μας ήταν ότι εξαφανίσαμε τους κατηγορούμενους.

Νοιώσαμε ότι η αγιότητα των δυο αγωνιστών του 21 δεν μας επέτρεπε να τους φέρουμε στο επίπεδο ενός θεατρικού ρόλου. Έτσι αφήσαμε στο πρώτο πλάνο μόνο τους νομικούς. Τον Επίτροπο της Επικρατείας Εδουάρδο Μάσσον, τους πέντε δικαστές και τους δυο δικηγόρους. Ο δικανικός αγώνας και η αντιπαράθεση τους έγινε η βασική μας φροντίδα. Και πάνω απ όλα αυτό που δεν μπορεί να καταγραφεί στο κείμενο μας. Οι ψυχές τους. Γιατί το βασικό θέμα μας στο βάθος είναι η ψυχές των ανθρώπων έτσι όπως διαφαίνονται αχνά πίσω από τις αγορεύσεις και τα ρητορικά σχήματα. Οι ψυχές που δοκιμάζονται στις μυλόπετρες του εμφύλιου διχασμού και της συνείδησης του καθήκοντος απέναντι σε μίαν έννοια που δύσκολα μπορεί να καθορίσει κάποιος. Την έννοια της Δικαιοσύνης. Έννοια άπιαστη, που όσο την πλησιάζεις για να την ορίσεις, τόσο σου ξεγλιστράει. Όπως κι έννοια της ομορφιάς. Τι είναι το δίκαιο; Τι είναι το ωραίο; Έννοιες που διαφοροποιούνται στο χρόνο και που ποικίλουν από λαό σε λαό. Αλλά ποτέ δεν είναι απούσες σε κανένα ανθρώπινο σύνολο.

Η αίσθηση του δικαίου και η αίσθηση του ωραίου είναι αιώνιες παράμετροι της ανθρώπινης υπόστασης. Δεν υπάρχει ανθρώπινη κοινωνία χωρίς Δίκαιο, όπως δεν καταγράφηκε ποτέ ανθρώπινη κοινωνία χωρίς Ομορφιά. Η σχετικότητα τους δεν τις κάνει λιγότερο υπαρκτές. Και σαν άνθρωποι του θεάτρου, που μια ζωή κυνηγάμε τον άπιαστη αρμονία και τις νέες μορφές της ομορφιάς, με το έργο αυτό αποτίουμε φόρο τιμής στους λειτουργούς του Δικαίου και το αφιερώνουμε στους δικαστές Πολυζωίδη και Τερτσέτη και στους δικηγόρους Κλωνάρη και Βαλσαμάκη.

Τέσσερις ανθρώπους που η επιδίωξη τους για το Δίκαιο δεν εμποδίστηκε από την αυταρχικότητα της εξουσίας και από τα πολιτικά πάθη μιας εποχής που ο διχασμός χώριζε τους Έλληνες με αίμα. Τέσσερις ανθρώπους που πήγαν κόντρα στην αντιβασιλεία αλλά κυρίως κόντρα στις πολιτικές πεποιθήσεις τους και τα αισθήματα τους προκειμένου να αναδείξουν την αλήθεια των γεγονότων. Τέσσερις ανθρώπους που αποτελούν μέτρο δημοκρατίας για όλους μας.

Γιατί δημοκράτης δεν είναι αυτός που παλεύει για το δίκιο του “δικού” του, του ομοϊδεάτη, του “συναγωνιστή”, του “φίλου”. Πραγματικός δημοκράτης είναι αυτός που μπορεί να αναγνωρίσει το δίκιο του απέναντι, του αντίπαλου, του “εχθρού”. Υπ αυτή την έννοια η σημερινή Ελλάδα έχει πολλά να διδαχτεί απ αυτή τη δίκη, γιατί οι πιο πολλοί μοιάζουμε σε φανατισμό με τον Μάσσον παρά με το ανοιχτό πνεύμα του Πολυζωίδη».