Γκέρχαρντ Σρέντερ: Ο «εντιμότατος φίλος» του Βλαντίμιρ Πούτιν

Μέχρι πρότινος, το τελευταίο που ίσως θα υπέθεται κανείς για τον Σοσιαλδημοκράτη Γκέρχαρντ Σρέντερ ήταν ότι θα κατέληγε παρίας της γερμανικής πολιτικής ή ακόμη και της χώρας.

Εδώ και 17 χρόνια, εξάλλου, οι συμπατριώτες του και οι περισσότεροι συνάδελφοί του πολιτικοί έκαναν είτε τα στραβά, είτε τα… γλυκά μάτια στη μεταπήδησή του από την καγκελαρία σε διευθυντικά πόστα ρωσικών ενεργειακών κολοσσών και στα «σαλόνια» του Κρεμλίνου.

Μετά ωστόσο τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τα πάντα έχουν αλλάξει άρδην.

Υπό τον νέο τους καγκελάριο, Όλαφ Σολτς -και με φόντο τον νέο Ψυχρό Πόλεμο μεταξύ Δύσης και Ρωσίας- οι κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες (SPD) αναθεώρησαν ριζικά την Ostpolitik του Βίλι Μπραντ.

Κι ανέτρεψαν το μεταπολεμικό αμυντικό δόγμα -«κληρονομιά» της φρίκης της ναζιστικής Γερμανίας και της ήττας της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο- ανακοινώνοντας αμυντικές δαπάνες «μαμούθ», αλλά και την αποστολή όπλων σε εμπόλεμη περιοχή, εν προκειμένω στην Ουκρανία.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο σφιχτός έως και τώρα «εναγκαλισμός» του 77χρονου Σρέντερ με τη Μόσχα, τα μισόλογά του για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η άρρηκτη «στενή φιλία» του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν αποτελούν παραφωνία στο Βερολίνο, η οποία φτάνει μέχρι και τα «αυτιά» του Λευκού Οίκου.

Πολλώ δε μάλλον όταν οι γερμανο-ρωσικοί αγωγοί Nord Stream 1 και 2 (ο μεν ακόμη σε λειτουργία, ο δε σε «βαθιά κατάψυξη», αν και αποπερατωμένος) φέρουν αμφότεροι την υπογραφή, κυριολεκτικά ή μη, του πρώην καγκελάριου…

Αποκηρύσσοντας τον Γκέρχαρντ

«Η συμβουλή μου προς τον Γκέρχαρντ Σρέντερ θα ήταν να αποχωρήσει από αυτές τις θέσεις» στον ρωσικό ενεργειακό τομέα, ανέφερε την Πέμπτη ο Όλαφ Σολτς στην πρώτη δημόσια παρέμβασή του στο θέμα.

«Δεν είναι προσωπική (του) υπόθεση», τόνισε. «Η δέσμευση που αναλαμβάνει κανείς κατέχοντας ένα δημόσιο αξίωμα, όπως αυτό του καγκελάριου, συνεχίζεται ακόμη και μετά το τέλος της θητείας του»…

Υπό την εκκωφαντική σιωπή του Σρέντερ, το SPD  -που ο ίδιος «νεκρανάστησε» πολιτικά στο 1998, στέλνοντας τον Χέλμουτ Κολ στη «σύνταξη»- διέγραψε την επομένη κιόλας τον πρώην αρχηγό του από τον κατάλογο των «μεγάλων Σοσιαλδημοκρατών»,  σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Ολοένα και περισσότεροι βουλευτές, κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, ζητούν να χάσει ο Σρέντερ τα προνόμιά του ως πρώην καγκελάριος: το πολιτικό γραφείο του στη Μπούντεσταγκ, το υπηρεσιακό όχημα, καθώς και τη σύνταξή του, που πληρώνονται με τα λεφτά των Γερμανών φορολογούμενων.

«Φυσικά και η Ομοσπονδιακή Βουλή θα ασχοληθεί με αυτό το ζήτημα», διαβεβαίωσε ο Σολτς. «Σε κάθε περίπτωση, οι υπάλληλοι της Μπούντεσταγκ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση καθηκόντων, που προκύπτουν από δραστηριότητες στον ιδιωτικό τομέα».

Τέσσερις από τους στενότερους συνεργάτες του Σρέντερ ήδη παραιτήθηκαν, ανάμεσά τους και ο επί 20 χρόνια διευθυντής του γραφείου του, Άλμπρεχτ Φανκ.

Στο Ανόβερο, οι Χριστιανοδημοκράτες θέλουν να του αφαιρέσουν τον τίτλο του επίτιμου δημότη.

Η γερμανική εταιρεία κατασκευής σηράγγων Herrenknecht ανακοίνωσε την αποχώρησή του από το εποπτικό συμβούλιό της.

Ο ελβετικός εκδοτικός οίκος Ringier, στον οποίο ο πρώην καγκελάριος απασχολείτο από το 2005 ως σύμβουλος για θέματα διεθνούς πολιτικής, επίσης ανακοίνωσε «λύση της συνεργασίας» τους, «με κοινή απόφαση».

Μέχρι και η ποδοσφαιρική ομάδα Μπορούσια Ντόρτμουντ τον διέγραψε από τα επίτιμα μέλη της.

Ο «λομπίστας» του Πούτιν

Τουλάχιστον προσώρας, το αυτί του 77χρονου Σρέντερ δεν δείχνει να ιδρώνει και ο ίδιος δεν εμφανίζεται διατεθειμένος να εγκαταλείψει τα επιτελικά πόστα που κατέχει στον ρωσικό ενεργειακό τομέα.

Αντίθετα, αυτά πληθαίνουν…

Είναι ήδη πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της εταιρείας Nord Stream AG, διαχειρίστριας του Nord Stream 1, την συμφωνία για τον οποίο υπέγραψε ο ίδιος λίγο πριν λήξει η θητεία του στο Βερολίνο. Το 51% των μετοχών της εταιρείας κατέχει ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom.

To 2017 ανέλαβε το αντίστοιχο πόστο και στην Nord Stream 2 AG: την υπό πτώχευση πια διαχειρίστρια του «παγωμένου» αγωγού, η οποία επίσης ανήκει στην Gazprom.

Την ίδια χρονιά, ανέλαβε και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του ρωσικού πετρελαϊκού κολοσσού Rosneft, με ετήσιες απολαβές 600.000 ευρώ.

Τώρα, ο Σρέντερ ετοιμάζεται να διοριστεί και επίσημα τον Ιούνιο στη νέα υψηλόβαθμη θέση που ήδη του προτάθηκε στο εποπτικό συμβούλιο της Gazprom.

Λίγες εβδομάδες πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, εν τω μεταξύ, είχε εκφράσει δημόσια την εκτίμηση ότι δεν θα γινόταν επέμβαση της Ρωσίας. «Ελπίζω ότι θα σταματήσουν επιτέλους να ακονίζουν τα σπαθιά τους την Ουκρανία», είπε…

Μετά τη ρωσική εισβολή, άρχισε να μασά τα λόγια του.

«Πολλά έχουν ειπωθεί τα τελευταία χρόνια για λάθη και παραλείψεις στη σχέση μεταξύ Δύσης και Ρωσίας. Και υπήρξαν πολλά λάθη, και από τις δύο πλευρές. Όμως, τα συμφέροντα ασφαλείας της Ρωσίας δεν δικαιολογούν τη χρήση στρατιωτικών μέσων»,  έγραψε σε ανάρτηση στο LinkedIn.

«Ο πόλεμος και τα συναφή δεινά για τους ανθρώπους στην Ουκρανία πρέπει να τερματιστούν το συντομότερο δυνατό», ανέφερε. «Είναι ευθύνη της ρωσικής κυβέρνησης»,

Όμως «μαζί με τις απαραίτητες κυρώσεις», υπογράμμισε, «πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε να μην διακοπούν εντελώς οι εναπομείναντες πολιτικοί, οικονομικοί και δεσμοί της κοινωνίας των πολιτών που υπάρχουν μεταξύ της Ευρώπης και της Ρωσίας».

Απειλή εκ των έσω;

«Αυτές τις μέρες, ο 77χρονος Σρέντερ αποτελεί κίνδυνο για το κόμμα του, για τον σημερινό καγκελάριο Όλαφ Σολτς και, σύμφωνα με ορισμένους, για ολόκληρη τη χώρα», γράφει το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel.

Η αποκάλυψη ότι ο πρώην καγκελάριος είχε τον Ιανουάριο συνομιλίες για τη Ρωσία με στέλεχος του υπουργείου Εσωτερικών και του SPD έριξε βαριά σκιά στην πρώτη επίσημη επίσκεψη του Όλαφ Σολτς στον Λευκό Οίκο, στις αρχές Φεβρουαρίου, κατά την οποία ο Γερμανός καγκελάριος δέχθηκε ασφυκτικές πιέσεις για να πάρει σαφή θέση κατά του γερμανο-ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2.

Ο Γκέρχαρντ Σρέντερ «δεν εκπροσωπεί την κυβέρνηση. Δεν εργάζεται για λογαριασμό της κυβέρνησης. Δεν κυβερνά. Τώρα είμαι εγώ καγκελάριος», αναγκάστηκε να ξεκαθαρίσει ο Σολτς σε συνέντευξη στο αμερικανικό δίκτυο CNN εκείνες τις ημέρες.

Προ ημερών, μιλώντας στο γερμανικό δίκτυο ZDF, διέψευσε τις φήμες ότι επηρεάστηκε από τον Σρέντερ πριν από το ταξίδι που έκανε (αμέσως μετά από εκείνο στην Ουάσιγκτον) στη Μόσχα, για την πρώτη επίσημη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν.

«Δεν του έχω ζητήσει συμβουλές, ούτε μου έχει δώσει», είπε Σολτς για τον πάλαι ποτέ πολιτικό προϊστάμενό του στο SPD. «Υπάρχει μόνο ένας καγκελάριος», επανέλαβε, «και αυτός είμαι εγώ».

Τρεις ημέρες πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, πάντως, η γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ανταγωνισμού έδωσε το «πράσινο φως» στη ρωσική Rosneft για την απόκτηση επιπλέον μετοχών του διυλιστηρίου PCK στο Βρανδεμβούργο, αυξάνοντας έτσι το ποσοστό της στο 91,67%.

Τώρα, στο κυβερνών SPD εντείνονται οι φόβοι ότι εάν δεν λυθεί γρήγορα ο «γρίφος» Σρέντερ, η υπόθεση θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο κόμμα κατά τις τοπικές εκλογές, που θα γίνουν σε τρία γερμανικά κρατίδια μέσα στους επόμενους τρεις μήνες.

Οι αντιπολιτευόμενοι πια Χριστιανοδημοκράτες θέλουν να πάρουν «κρύα» εκδίκηση στις κάλπες.

Αντιστρόφως του Σρέντερ

Σε αντίθεση με τον Γκέρχαρντ Σρέντερ, εν τω μεταξύ, αρκετοί πρώην πρωθυπουργοί ευρωπαϊκών κρατών ανακοίνωσαν, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ότι εγκαταλείπουν τα υψηλά πόστα που είχαν αναλάβει σε ρωσικές εταιρείες, κεφαλαιοποιώντας και αυτοί το ισχυρό πολιτικό προφίλ τους.

Ο Ματέο Ρέντσι, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και γερουσιαστής του κεντρώου κόμματος Italia Viva, παραιτήθηκε από το διοικητικό συμβούλιο της Delimobil, τη μεγαλύτερη υπηρεσία κοινής χρήσης αυτοκινήτων (car sharing) της Ρωσίας.

Ο πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας,  Έσκο Άχο, αποχώρησε από το Δ.Σ. της μεγαλύτερης τράπεζας της Ρωσίας, της Sberbank, που σήμερα βρίσκεται στο επίκεντρο των δυτικών κυρώσεων και ήδη αναγκάστηκε να κλείσει τη θυγατρική της στην Ευρώπη.

Ο Αυστριακός πρώην καγκελάριος, Κρίστιαν Κερν, εγκατέλειψε τη θέση που κατείχε στο Δ.Σ. των Ρωσικών Σιδηροδρόμων (RZD).

Ο Γάλλος πρώην πρωθυπουργός, Φρανσουά Φιγιόν (καταδικασθείς σε πρώτο βαθμό για διασπάθιση δημόσιου χρήματος στη χώρα του και αποκλεισμένος από τη διεκδίκηση αιρετού αξιώματος για μια δεκαετία, εάν δεν κερδίσει τη έφεση που έχει καταθέσει) παραιτήθηκε από τα Δ.Σ. του ομίλου πετροχημικών Sibur και του κρατικού πετρελαϊκού ομίλου Zarubezhneft.

Κατόπιν πολλών πιέσεων, άλλος ένας πρώην καγκελάριος της Αυστρίας, ο Βόλφγκανγκ Σούσελ, μόλις υπέβαλε παραίτηση από το Δ.Σ. της ρωσικής πετρελαϊκής Lukoil.

Στη θέση της στο διοικητικό συμβούλιο της Rosneft -μαζί με τον Σρέντερ- αντίθετα παραμένει η Κάριν Κνάισλ, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας, που είχε προκαλέσει το 2018 σάλο με τον γάμο της στη νότια Αυστρία.

Επίτιμος προσκεκλημένος της ήταν ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν, ο οποίος -αφού πρώτα ξεφάντωσε για περίπου μιάμιση ώρα- είχε μεταβεί στη Γερμανία για ακόμη μια συνάντηση με την τότε καγκελάριο Μέρκελ.

Ψηλά στην ατζέντα τους ήταν η Συρία, η Ουκρανία και ενεργειακά ζητήματα…