Πόλεμος στην Ουκρανία: Θα μπορούσε ο Πούτιν να καταδικαστεί για εγκλήματα πολέμου;

Την Τετάρτη, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο είπε ότι θα προχωρήσει αμέσως σε έρευνα για πιθανά εγκλήματα πολέμου μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κίεβο δήλωσε ότι η Ρωσία διέπραξε έγκλημα πολέμου μετά την επίθεση σε πυρηνικό εργοστάσιο στην Ουκρανία.

«Είναι έγκλημα πολέμου η επίθεση σε πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας», ανέφερε η πρεσβεία στην επίσημη ροή της στο Twitter. «Ο βομβαρδισμός του μεγαλύτερου πυρηνικού εργοστασίου της Ευρώπης από τον Πούτιν οδηγεί την κυριαρχία του τρόμου ένα βήμα παραπέρα».

Η ύποπτη χρήση από τη Ρωσία βομβών διασποράς και των λεγόμενων «βομβών κενού» σε πυκνοκατοικημένες περιοχές με πολλούς αμάχους έχει επίσης χαρακτηριστεί ως έγκλημα πολέμου.

«Θέλω να είμαι πολύ σαφής σχετικά με αυτό, ότι ο κ. Πούτιν είναι εγκληματίας πολέμου», είπε ο πρώην πρωθυπουργός της Ουκρανίας Αρσένι Γιατσενιούκ στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων την Πέμπτη. «Πρέπει να βρεθεί πίσω από τα κάγκελα στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο».

Ωστόσο, εάν η δικαιοσύνη γενικά κινείται αργά, η διεθνής δικαιοσύνη δεν κινείται σχεδόν καθόλου. Οι έρευνες στο ΔΠΔ διαρκούν πολλά χρόνια, σχολιάζει αρθρογράφος του CNN. Μόνο μια χούφτα καταδικαστικές αποφάσεις έχουν κερδηθεί.

Τι θεωρείται έγκλημα πολέμου;

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει συγκεκριμένους ορισμούς για τη γενοκτονία, τα εγκλήματα πολέμου και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Διαβάστε για αυτούς σε αυτόν τον οδηγό που δημοσιεύτηκε από το ICC.

Συγκεκριμένα, η στόχευση αμάχων πληθυσμών, η παραβίαση των Συμβάσεων της Γενεύης, η στόχευση συγκεκριμένων ομάδων ανθρώπων και πολλά άλλα μπορεί να είναι πιθανά ρωσικά εγκλήματα πολέμου.

«Ένα πράγμα είναι βέβαιο, ότι η σκόπιμη κατεύθυνση βομβαρδισμών ή η στόχευση αμάχων ή πολιτικών αντικειμένων είναι έγκλημα εντός της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου», είπε ο γενικός εισαγγελέας του ΔΠΔ, Καρίμ Καν, στην Κριστιάν Αμανπούρ του CNN την Πέμπτη.

«Και ακόμη κι αν υπάρχει στρατιωτική ανάγκη, υπάρχει σαφής υποχρέωση των μερών σε σύγκρουση να μην χρησιμοποιούν δυσανάλογη βία, να βεβαιωθούν ότι τα πυρομαχικά που χρησιμοποιούνται και τα όπλα δεν έχουν πολύ μεγάλο αποτύπωμα σε περιοχές με βαριά άμαχο πληθυσμό», είπε ο Χαν.

Ποιος μπορεί να δικαστεί από το δικαστήριο;

Οποιοσδήποτε κατηγορείται για έγκλημα στη δικαιοδοσία του δικαστηρίου, το οποίο περιλαμβάνει χώρες που είναι μέλη του ΔΠΔ, μπορεί να δικαστεί.

Το δικαστήριο δικάζει ανθρώπους, όχι χώρες, και εστιάζει σε αυτούς που έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη: ηγέτες και αξιωματούχους. Αν και η Ουκρανία δεν είναι μέλος του δικαστηρίου, έχει αποδεχθεί προηγουμένως τη δικαιοδοσία της.

Ως εκ τούτου, ο Πούτιν θα μπορούσε θεωρητικά να κατηγορηθεί από το δικαστήριο για προηγούμενη εντολή εγκλημάτων πολέμου στην Κριμαία.

Ωστόσο, το ΔΠΔ δεν διεξάγει δίκες ερήμην, επομένως είτε θα πρέπει να παραδοθεί από τη Ρωσία είτε να συλληφθεί εκτός Ρωσίας. Αυτό φαίνεται απίθανο.

Γιατί μια δίωξη στην Ουκρανία θα ήταν διαφορετική;

Η διεθνής κατακραυγή κατά της Ρωσίας είναι μοναδική και αυτό θα μπορούσε να δώσει στο δικαστήριο τη δυνατότητα να λειτουργεί διαφορετικά, σύμφωνα με τον Ράιαν Γκούντμαν, καθηγητή Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και αρχισυντάκτη του Just Security, ενός διαδικτυακού φόρουμ.

«Είναι δύσκολο να κρίνουμε την έρευνα του ΔΠΔ με βάση την προηγούμενη πρακτική», είπε ο Γκούντμαν σε ένα email. «Στην κατάσταση στην Ουκρανία, ο εισαγγελέας στηρίζεται από μια εξαιρετική έκρηξη υποστήριξης από δεκάδες χώρες, την οποία αναμένω ότι θα ακολουθήσει μια έγχυση πόρων».

Τι θα διερευνήσει το ΔΠΔ σε σχέση με την Ουκρανία;

Στη νέα του έρευνα για τα πιθανά εγκλήματα πολέμου της Ρωσίας, το ΔΠΔ είπε ότι θα εξετάσει όλες τις ενέργειες στην Ουκρανία από το 2013 έως σήμερα.

Η Ρωσία εισήλθε για πρώτη φορά στην Κριμαία, η οποία ήταν μέρος της Ουκρανίας, το 2014. Το ΔΠΔ ερευνούσε ήδη τις καταστολές των διαδηλωτών από μια προηγούμενη ουκρανική κυβέρνηση που ήταν φιλορωσική. Αυτή η νέα παραπομπή φαίνεται να συνδυάζει όλα τα πιθανά εγκλήματα πολέμου.