Δεν διδάσκει η Ιστορία

Στις περισσότερες περιπτώσεις το παρελθόν δεν αποτελεί οδηγό για τις επιλογές του μέλλοντος. Το έχουμε αυτό πολλές φορές δεί σε γεγονότα που εκτυλλίσσονται στον κόσμο. Το βλέπουμε τώρα ξανά στη συμπεριφορά της Ρωσίας και στην πολεμική εισβολή στην Ουκρανία. Για πολλές ημέρες η Δύση προειδοποιούσε για επικείμενη πολεμική ενέργεια και η Μόσχα τόνιζε τους ειρηνικούς της σκοπούς. Και οι δύο όμως ήταν φανερό πως εξέφραζαν απόψεις που δεν συμβιβάζονταν με τις μέχρι τότε συμπεριφορές τους.

Με αφορμή την ρωσική εισβολή στην Γεωργία, κι’ αργότερα την προσάρτηση της Κριμαίας, ήταν φανερό πως η προοπτική ένταξης μιας χώρας του πρώην σοβιετικού χώρου στο ΝΑΤΟ προκαλεί ακραίες συμπεριφορές στη Μόσχα κι’ οδηγεί σε ένοπλη επέμβαση. Την ίδια ώρα η παθητική αντίδραση των δυτικών πρωτευουσών στις κινήσεις αυτές της Ρωσίας και η συνακόλουθη αδράνεια απέναντι στην επίθετικότητα του Κρεμλίνου και στην οικονομική του διείσδυση στην Ευρώπη (εξαγωγές αερίου, nord stream, blue stream προς Τουρκία) άφησε όλους απροετοίμαστους ενώ πέρασαν λάθος μηνύματα προς τη Μόσχα.

Η μοναδική αιτία που θα μπορούσε να δικαιολογήσει την τελική αδράνεια που υπήρξε και την αισιοδοξί για αποφυγή της πολεμικής εμπλοκής υπήρξε το γεγονός πως η προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ είχε de facto ακυρωθεί. Λόγω αναγνώρισης των δύο κρατιδίων του Ντομπάς απο την Ρωσία. Χώρες με εδαφικές αμφισβητήσεις και εκκρεμότητες δεν μπαίνουν στην Ατλαντική Συμμαχία.

Το προβλέπει το καταστατικό της. Φαίνεται όμως πως η Ρωσία είχε σχεδιάσει την επέμβαση ανεξάρτητα από αφορμές και προσχήματα. Η ιστορική εμπειρία δείχνει πως σε τέτοιες περιπτώσεις το σχέδιο είναι ευρύτερο και μελετημένο. Η Ρωσία δεν πρόκειται να ακουμπήσει χώρες που είναι ήδη στο ΝΑΤΟ. Διότι έτσι θα υποχρέωνε τους δυτικούς να εμπλακούν σε μια πολεμική σύρραξη ακόμη κι’ αν δεν την ήθελαν. Υπάρχουν όμως στον περίγυρό της χώρες που δεν είναι ακομη στη Συμμαχία αλλά φλερτάρουν μαζί της. Δηλ. η Μολδαβία, η Φινλανδία και ίσως και η Σουηδία. Κατά το πρότυπο του Anschluss και της Αυστρίας, τον ίδιο δρόμο θα μπορούσε να ακολουθήσει και η Λευκορωσία! Το ερώτημα είναι ποιές είναι οι τελικές επιδιώξεις της Ρωσίας; Και αν η Δύση θα υποκύψει στον φόβο μιας πυρηνικής αναμέτρησης και στην ολική αποκοπή της Ευρώπης που από το αέριο της Ρωσίας και θα το ανεχθεί;

Η ιστορική εμπειρία έχει δείξει πώς το θράσος, ιδιαίτερα αν απειλεί μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και προοπτικές αμοιβαίας καταστροφής, αποδίδει. Τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Αυτός ο λίγος χρόνος όμως θα είναι αρκετός για το Κρεμλίνο για να επιβάλει ενα καινούργιο σχέδιο παγκόσμιας γεωπολιτικής αρχιτεκτονικής. Κάτι τέτοιο όμως θα σημάνει το οριστικό τέλος της Δύσης σαν ουσιαστικού πόλου ισχύος και ασφάλειας. ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα θα αποτελούν πλέον το τρίο που θα παίρνει τις αποφάσεις. Η Ευρώπη θα υποβιβασθεί σε τρίτου μεγέθους δύναμη, με μειωμένες και τις οικονομικές της δυνατότητες ακόμη.

Με βάση το γεγονός πως η ιστορία σπάνια διδάσκει, υπάρχει κίνδυνος να επικρατήσει το πλάνο της Ρωσίας με όχημα την απειλή μιας πιθανής πυρηνικής καταστροφής. Το εναλλακτικό σχέδιο θα ήταν η αντιμετώπιση της ρωσικής πρόκλησης. Εναποθέτοντας στο Κρεμλίνο την απόφασή να αποδείξει πως δεν μπλοφάρει…