Κόπωση

Η ακρίβεια υπήρχε και πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Δεν τη δημιούργησε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αλλά και δεν την απέτρεψε με εργαλεία συγκεκριμένα όπως η σοβαρή αύξηση του κατώτατου μισθού – δεν απαιτείται γι’ αυτό δημοσιονομικός κόπος. Και στο εν λόγω ζήτημα, των ανατιμήσεων, το θέμα μπήκε κάτω απ’ το παγκόσμιο χαλάκι. «Τι να κάνουμε, παντού συμβαίνει». Πιο πριν το ίδιο ακουγόταν για την πανδημία: «Μα είναι πρόβλημα για όλο τον κόσμο». Και πάλι ακουγόταν για τις φυσικές καταστροφές: «Μα έχουμε κλιματική κρίση».

Και κάπως έτσι ξεκινά η φθορά των κυβερνήσεων που ανάλογα το πώς ενοποιούνται τα ρεύματα δυσαρέσκειας, μεταπλάθεται και σε αποδρομή. Κάπως έτσι επίσης ακυρώνεται η εμπιστοσύνη των πολιτών στην Πολιτική. Ή αρχίζει η κουβέντα αν οι πολιτικοί είναι ικανοί και μήπως τελικά στραφούμε στους τεχνοκράτες, που συνήθως είναι χειρότεροι απ’ τους πολιτικούς και χωρίς το πολιτικό κόστος.

Και η σημερινή κυβέρνηση περνάει απ’ τον ίδιο δρόμο. Με μια διαφορά: τα σημερινά ζητήματα όπως έχουν εξελιχθεί από το καλοκαίρι του 2019 δεν σηκώνουν και δεν χωρούν μικροπολιτικές δεκαετίας 2000. Η ακρίβεια και οι φορτωμένοι λογαριασμοί που εξουθενώνουν τον κόσμο, και που σύμφωνα με διάφορους κυβερνώντες θα ήταν παροδικό φαινόμενο μέχρι να γίνει μόνιμο, προστίθενται σε μια συλλογική δοκιμασία Μνημονίου και πανδημίας. Και το μέσο νοικοκυριό δεν έχει την αντοχή του 2010, ούτε έχει υπάρξει κοινωνική και υλική αναπαραγωγή τέτοια που να αντέξει τη νέα κατάσταση. Πολύ περισσότερο όταν ένα ευρύ και δυναμικό τμήμα των νέων εργαζομένων είναι έξω ήδη καιρό και χωρίς καμία σκέψη να επιστρέψει. Πολύ περισσότερο επίσης πως την κουβέντα την κάνουμε πάνω σε ένα μη κοινωνικό κράτος, φάντασμα του παρελθόντος που απλώς στηρίζεται σε ορισμένους ευσυνείδητους λειτουργούς.

Τα ίδια και στα υπόλοιπα ζητήματα. Σήμερα δεν υπάρχει χώρος για το γνωστό σχήμα λιτότητα – παροχές – πολιτική αντιπαράθεση – μπαλκόνι. Αυτό που μπορεί για πολλά χρόνια να γονιμοποιούσε ή να αναπαρήγε έναν κλασικό δικομματισμό με συμφωνία στο βαθύ κράτος.

Σήμερα, ο κόσμος θέλει πειστικές απαντήσεις και λύσεις σε ένα περίπλοκο περιβάλλον που η επισφάλεια είναι καθεστώς και που ένας ανεξόφλητος λογαριασμός μπορεί να σου δυναμιτίσει τον προϋπολογισμό του σπιτιού. Σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ το μηνιαίο εισόδημα για περισσότερα από 4 στα 10 νοικοκυριά δεν επαρκεί για όλο τον μήνα, αλλά για 19 ημέρες! Για να το κάνουμε πιο λιανά. Μετά το πέρας των 19 ημερών, οι άνθρωποι αυτοί ζουν δύσκολα έως πολύ δύσκολα. Προσθέστε τώρα εδώ το ιδιωτικό χρέος. Και τη δημογραφική γήρανση. Προσθέστε το σκανδαλώδες ζήτημα της εύρεσης κατοικίας και των υψηλών ενοικίων. Αλλά και την κόπωση από την πανδημία και τον εγκλεισμό.

Η Ελλάδα λίγο πριν από το καλοκαίρι του 2022 μοιάζει μια κουρασμένη χώρα, επισφαλής και μετέωρη στις νέες προκλήσεις. Οι νέοι της – με πολύ περισσότερες δεξιότητες από τις προηγούμενες γενιές – σκρολάρουν στις οθόνες των smart phones τις απαντήσεις όλων των παραπάνω, συν τη νέα ψυχαγωγία ή τη νέα εργασία τους – συχνά με κρυπτονομίσματα και συχνά εργασία για εταιρείες σε άλλες χώρες ή από χώρους co-working που επινοικιάζουν με άλλους νομάδες.

Η συντριπτική πλειονότητα όλων αυτών, βλέπουν πράγματα που ξέρουν για χρόνια, να τα ανακαλύπτουν ενθουσιώδεις μεσήλικοι στα παραδοσιακά ΜΜΕ. Βλέπουν βουλευτές ή επιτελικούς του κυβερνώντος κόμματος να επιχειρούν να βάψουν το μαύρο άσπρο σε επίσης απαξιωμένες τηλεοράσεις. Ζήτημα χρόνου οι εκπλήξεις