Απαγωγή: Τα λάθη που οδηγούν στην εξιχνίαση των υποθέσεων

Οπτικό υλικό και στοιχεία από την αγορά καρτών κινητής τηλεφωνίας από κατάστημα του Περιστερίου οδήγησαν την ΕΛ.ΑΣ. στη διαλεύκανση της απαγωγής του 40χρονου επιχειρηματία Γιώργου Κυπαρίσση που διήρκεσε 67 ημέρες. Η χρήση κινητών τηλεφώνων, οι δοκιμαστικές κλήσεις και η αλλαγή καρτών SIM ή συσκευών αποτελούν μερικά από τα λάθη-καρμπόν στα οποία υποπίπτουν οι απαγωγείς στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να προδίδονται, λένε έμπειροι αστυνομικοί στα «ΝΕΑ». Επιπλέον, καθώς οι αρπαγές αποτελούν μορφή εγκλήματος με μικρή συχνότητα στη χώρα μας, οι δράστες αγνοούν τα νέα τεχνικά συστήματα που ανά τακτά διαστήματα ενσωματώνουν οι διωκτικές αρχές στις έρευνές τους και έτσι βρίσκονται προ δυσάρεστων… εκπλήξεων. Ενα ακόμα σύνηθες σφάλμα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, είναι οι μετέπειτα «απρόσεκτες» συναλλαγές με τα λύτρα (συχνά με προσημειωμένα χαρτονομίσματα), ενώ και οι λεπτομερείς καταθέσεις των ομήρων «προδίδουν» κρίσιμα στοιχεία για τους εμπλεκομένους, τον χώρο αιχμαλωσίας κ.ο.κ.

Εξαιρέσεις

Συνέπεια των παραπάνω είναι μόνο δύο ομηρείες (από ένα σύνολο περίπου 25) να μην έχουν εξιχνιαστεί πλήρως από την ΕΛ.ΑΣ. τα τελευταία 30 χρόνια. Τις εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα αποτελούν η αρπαγή του κρητικού επιχειρηματία Μιχάλη Μεταξά το 1996, που ναι μεν είχε αίσιο τέλος, ωστόσο σκεπάζεται από «σκιές», καθώς και η προ πενταετίας απαγωγή του επίσης κρητικού επιχειρηματία Μιχάλη Λεμπιδάκη, αφού εκτιμάται ότι τουλάχιστον τέσσερις από τους δράστες της δεν έχουν οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη.

Χαρακτηριστικό λάθος με κινητά σημειώθηκε λοιπόν και στην περίπτωση της απαγωγής -τον Οκτώβριο του 2001 – του 34χρονου γιου επιχειρηματία, Γιάννη Ζώνα, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος με την καταβολή ενός εκατ. ευρώ, ύστερα από ομηρεία δύο μηνών.

Τεχνολογία

Τότε πραγματοποιήθηκε και η πρώτη σύλληψη απαγωγέων με αξιοποίηση στοιχείων από τα κινητά τηλέφωνα που χρησιμοποιήθηκαν για την επικοινωνία με τους οικείους του. Ειδικότερα, οι… ανεξοικείωτοι με την τεχνολογία δράστες χρησιμοποιούσαν για τις καθημερινές επικοινωνίες τους – ακόμα και με συγγενείς ή φίλους τους – τις ίδιες κάρτες SIM που χρησιμοποίησαν για τις 20 συνομιλίες τους με την οικογένεια Ζώνα!

Στις 11 Απριλίου 2002 είχε απαχθεί η εννιάχρονη Μαρκέλλα Χαζάκη, κόρη επιχειρηματία από το Πλαγιάρι Θεσσαλονίκης, και οι τρεις δράστες που κρατούσαν τη μικρή για 26 ημέρες ζήτησαν λύτρα 3 εκατ. δολαρίων. Η ΕΛ.ΑΣ. ωστόσο έφτασε στα ίχνη τους χρησιμοποιώντας μια καινοτόμα για την εποχή ιταλική συσκευή (αντίστοιχη με το «βαλιτσάκι» της ΕΥΠ) που εντόπιζε το στίγμα των κλήσεών τους αλλά και εκμεταλλευόμενη την άγνοιά τους, αφού πραγματοποιούσαν κλήσεις από δύο συγκεκριμένα διαμερίσματα, στο ένα εκ των οποίων κρατούσαν την εννιάχρονη.

Συνομιλίες

Αντίστοιχα, στην αρπαγή – τον Ιούνιο του 2018 – και πάλι από τη Θεσσαλονίκη του επιχειρηματία Γιώργου Μυλωνά, οπότε είχαν αξιωθεί λύτρα ύψους 15 εκατ. ευρώ, οι δράστες είχαν προχωρήσει σε παρόμοιο σφάλμα που εν τέλει τους στοίχισε την ελευθερία τους. Ειδικότερα, είχαν αγοράσει στο ίδιο πακέτο καρτοκινητών που χρησιμοποίησαν για τις συνομιλίες με την οικογένεια του ομήρου και άλλες δύο συνδέσεις με τις οποίες μιλούσαν μεταξύ τους ή και με φίλους. Ετσι, οι έμπειροι αστυνομικοί όταν βρήκαν την απόδειξη αγορών προχώρησαν σε άρση του απορρήτου των επικοινωνιών των δύο αυτών «προσωπικών» κινητών και με «οδηγό» το IMEI των συσκευών έφτασαν στα ίχνη τους. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι απαγωγείς -μεταξύ των οποίων ο καταζητούμενος Βασίλης Παλαιοκώστας, ποινικοί και αντιεξουσιαστές – είχαν πραγματοποιήσει και μια δοκιμαστική κλήση σε τοπική… πιτσαρία με ένα από τα «επιχειρησιακά» κινητά.

Και στην απαγωγή του επιχειρηματία Μιχάλη Λεμπιδάκη στα Χανιά όμως οι εμπλεκόμενοι δεν απέφυγαν τα λάθη: Τρεις εξ αυτών, στη διάρκεια αστυνομικού ελέγχου, πέταξαν τα κινητά τηλέφωνα που είχαν πάνω τους και τα οποία θεωρήθηκε ότι είχαν χρησιμοποιηθεί στις επικοινωνίες για τα λύτρα. Επιπλέον, σε περιφερειακό δρόμο της Νότιας Κρήτης εντοπίστηκε το ΙΧ 22χρονου, ο οποίος είχε στην κατοχή του ένα από τα κινητά των δραστών. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο εντοπισμός αυτός κατέστη δυνατός με τη βοήθεια ειδικής φορητής συσκευής σάρωσης και παρακολούθησης που επιστράτευσε για τη συγκεκριμένη υπόθεση η ΕΛ.ΑΣ.

Ταυτοποίηση

Στην πρόσφατη περίπτωση με την αρπαγή από το Ντράφι, στα τέλη Δεκεμβρίου, οι αστυνομικοί ταυτοποίησαν τους δράστες (έχουν συμμετάσχει σε ληστείες τραπεζών, σε πυροβολισμούς εναντίον αστυνομικών κ.ά.) όχι μόνο από την αγορά καρτών κινητής τηλεφωνίας αλλά και από το γεγονός ότι κινούνταν με τα προσωπικά οχήματά τους από και προς τα σημεία από τα οποία διαπιστώθηκε ότι καλούνταν οι οικείοι του Κυπαρίσση. Ο Δημήτρης Γκαβέλας, νομικός εκπρόσωπος ενός εκ των δραστών, εντούτοις, σημειώνει ότι «η περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης θα αναδείξει τι ακριβώς έχει συμβεί».

Εν τω μεταξύ, υποθέσεις έχουν «λυθεί» και βάσει κρίσιμων καταθέσεων αυτοπτών μαρτύρων ή ακόμα και των ίδιων των θυμάτων: Στις 16 Σεπτεμβρίου 1995, ο 11χρονος τότε Κώστας Δαλάκας απήχθη ενώ επέστρεφε από το σχολείο στο σπίτι του στην περιοχή της Αναβύσσου. Λίγες ημέρες νωρίτερα, οι γονείς του είχαν κερδίσει 130 εκατ. δραχμές (περί τα 300.000 ευρώ) στο λαχείο. Ατομα που γνώριζαν αυτή την πληροφορία θέλησαν να… επωφεληθούν, όμως αρκέστηκαν σε 41 εκατ. δραχμές (120.000 ευρώ) και τέσσερις ημέρες αργότερα απελευθέρωσαν τον μικρό. Η σύλληψη των απαγωγέων – με οργανώτρια τη θεία του μαθητή – προέκυψε από τις καταθέσεις του 11χρονου, ο οποίος περιέγραψε λεπτομερώς το κρησφύγετο, ενώ είχε παρατηρήσει και αργότερα καταθέσει στις Αρχές ότι οι δράστες είχαν αναφερθεί σε προσωπικά στοιχεία που μόνο συγγενείς του μπορούσαν να γνωρίζουν. Τέλος, τον Ιανουάριο του 1997, η εξάχρονη Ελένη Λουλάκη, κόρη εμπόρου αυτοκινήτων, έπεσε θύμα απαγωγής έξω από το σχολείο της στο Ηράκλειο Κρήτης. Η διαλεύκανση της υπόθεσης ξεκίνησε με την κατάθεση ενός οδηγού σχολικού που την επίμαχη ώρα είχε δει έξω από το σχολείο μια γνωστή του που, όπως αποδείχθηκε, εμπλεκόταν στην υπόθεση. Τότε είχε διαπιστωθεί ότι οργανώτρια της αιχμαλωσίας ήταν η… νηπιαγωγός του κοριτσιού.