Ουκρανία: «Ευτυχώς, δεν είμαστε νεκροί»

Αλεξία Κεφαλά

Ο Michel Scott είναι πολεμικός ανταποκριτής του γαλλικού τηλεοπτικού καναλιού TF1. Περισσότεροι από 7 εκατομμύρια Γάλλοι κάθε βράδυ παρακολουθούν τα ρεπορτάζ του από την Ουκρανία. Οι εικόνες με τις οβίδες να σκάνε μπροστά του είναι συγκλονιστικές. Εχει καλύψει πολλούς πολέμους, από το Ιράκ και τη Συρία έως την Υεμένη και το Αφγανιστάν. Επιστρέφοντας στο Παρίσι για λίγες μέρες, μίλησε στα «ΝΕΑ» για αυτή την πρωτόγνωρη σύγκρουση.

Εχετε πάει σε πολλές εμπόλεμες ζώνες. Σε τι διαφέρει ο πόλεμος στην Ουκρανία;

Τα τελευταία 30 χρόνια, από τότε που καλύπτω πολέμους, η εμπειρία μας είχε να κάνει κυρίως με ασύμμετρους πολέμους. Δηλαδή έναν συντεταγμένο στρατό εναντίον ανταρτών. Σε αυτόν τον πόλεμο, στην Ουκρανία, βλέπουμε δύο εθνικούς στρατούς, τακτικούς, να πολεμούν ο ένας εναντίον του άλλου. Είναι μάχες αρμάτων μάχης και πυροβολικού. Δεν είναι οι Αμερικανοί στο Ιράκ ή στο Αφγανιστάν που αντιμετώπιζαν μια ομάδα ανταρτών που έστηνε ενέδρες.

Εν προκειμένω και αυτή η σύγκρουση μπορεί να εξελιχθεί σε ανταρτοπόλεμο, επειδή ο ουκρανικός στρατός είναι πολύ μικρότερος και λιγότερο ισχυρός, αλλά για την ώρα δίνουν όλοι μάχη.

Ενα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό έχει να κάνει με το γεγονός ότι από την αρχή οι ανταλλαγές πυρών ήταν πολύ γρήγορες και πολύ ισχυρές. Οπότε υπάρχει και πολλή βία, για εμάς τους τρίτους που παρακολουθούμε και καταγράφουμε.

Αυτό που προκαλεί επίσης έκπληξη είναι να βλέπεις μια χώρα, η οποία βρίσκεται στην καρδιά της Ευρώπης, να αλλάζει. Το Κίεβο είναι μια μεγάλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα στην Ανατολική Ευρώπη, αλλά μέσα σε λίγες ώρες μετατράπηκε σε εμπόλεμη ζώνη. Εχω την αίσθηση ότι στο εξής θα μιλάμε για την Ευρώπη πριν και μετά τις 24 Φεβρουαρίου.

Αιφνιδιαστήκατε από τις εξελίξεις;

Ημασταν, όπως πολλοί συνάδελφοι, αρκετές εβδομάδες πριν από την επίθεση της 24ης Φεβρουαρίου στην Ουκρανία. Οι Ουκρανοί, μέχρι εκείνη την ώρα, δεν πίστευαν στην πραγματικότητα ότι οι Ρώσοι θα εισβάλουν, όπως προειδοποιούσαν οι Αμερικανοί. Κυκλοφορούσαν στους δρόμους, πήγαιναν στη δουλειά και μετά ξαφνικά όλα άλλαξαν. Γίναμε όλοι μάρτυρες της μετατροπής μιας χώρας σε ολοκληρωτική εμπόλεμη ζώνη πολύ γρήγορα. Είναι εντυπωσιακό.

Είδαμε τις εικόνες με την οβίδα που έσκασε μπροστά σας, την ώρα του ρεπορτάζ σας. Περιγράψτε μας τη σκηνή;

Ημασταν στο Κέρκιφ και ακολουθούσαμε τους άμαχους πολίτες που είχαν πάρει τα όπλα για να προστατεύσουν τη χώρα τους. Ημασταν στο αρχηγείο τους, αν και ξέραμε ότι ήταν στόχος από τους Ρώσους. Πήραμε το ρίσκο, αλλά λέγαμε στους εαυτούς μας ότι είμαστε με πολίτες, μηχανικούς, δικηγόρους, σερβιτόρους, και ότι η οβίδα δεν μπορεί να πέσει τόσο κοντά. Κι όμως αυτό έγινε. Και όλα έγιναν γρήγορα.

Το πρώτο πράγμα που σκεφτήκαμε μετά την έκρηξη είναι ότι «ευτυχώς, δεν είμαστε νεκροί». Μετά κοιτάξαμε γύρω μας. Εγώ έπρεπε να βρω τους συνεργάτες μου, ενώ την ίδια ώρα έπαιρνα πλάνα με το τηλέφωνό μου για να μεταδώσω τις πληροφορίες. Αυτή είναι η δουλειά μου. Αφού τελείωσε το ωστικό κύμα, αρχίζω τα γυρίσματα, μέσα σε ερείπια. Ολοι γύρω μου φωνάζουν, κάποιοι έδιναν εντολές και 15 λεπτά μετά σκάει δεύτερη οβίδα, λίγα μέτρα από εμάς.

Παρ’ όλα αυτά, επιστρέφετε τώρα στην Ουκρανία…

Ναι. Εχουμε άλλες δύο ομάδες στη χώρα, αλλά πρέπει να εναλλάσσουμε όλοι όλους για να συνεχίσουμε να ενημερώνουμε. Τα δεδομένα αυτού του πολέμου αλλάζουν μέρα με τη μέρα. Παρατηρώ την κίνηση του μετώπου και ελπίζω να καταφέρω να μπω στο Κίεβο.

Σας εξέπληξε η αντίσταση των Ουκρανών;

Οχι τόσο όσο εξέπληξε τους… Ρώσους! Περίμεναν ότι η Ουκρανία θα πέσει γρήγορα, αλλά αυτό δεν έγινε. Η λαϊκή αντίσταση είναι τόσο ενεργή στις πόλεις όσο και στα χωριά, που είναι εντυπωσιακό. Οι Ουκρανοί δεν τα βάζουν κάτω. Απαντούν στις επιθέσεις, φοβούνται την πέμπτη φάλαγγα, δηλαδή τους Ρώσους που διείσδυσαν για να τους σαμποτάρουν, και καθυστερούν την προώθηση των Ρώσων. Αλλάζουν τη στρατηγική τους κι έχουν πάει πολύ μακριά για να υποχωρήσουν τώρα, όποιο κι αν είναι το κόστος, οικονομικό και ανθρώπινο.