Σεξισμός και σεξουαλική παρενόχληση στο δημόσιο – Τι απαντούν οι γυναίκες εργαζόμενες

Οι περισσότεροι υπάλληλοι -στη συντριπτική τους πλειοψηφία γυναίκες- δηλώνουν πως έχουν επίγνωση για κακοποιητικές συμπεριφορές χωρίς ωστόσο να έχουν προσωπική εμπειρία, όπως προκύπτει από έρευνα του Παντείου Πανεπιστημίου που διενεργήθηκε το 2021 για τη σεξουαλική παρενόχληση και το mobbing στο χώρο εργασίας του Δημοσίου.

Η έκθεση που δημοσιοποιεί η ΑΔΕΔΥ και το Κοινωνικό Πολύκεντρο για το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης και των σεξιστικών συμπεριφορών στον χώρο του Δημοσίου, έγινε δειγματοληπτικά μέσω ερωτηματολογίων σε εργαζομένους του δημόσιου τομέα αλλά και με συνεντεύξεις με γυναίκες εργαζόμενες που έχουν βιώσει τουλάχιστον μία φορά κακοποίηση στον χώρο της εργασίας τους.

Από τους 697 συμμετέχοντες, η συντριπτική πλειονότητα, το 70,9% είναι γυναίκες εργαζόμενες. Η πλειοψηφία δηλώνει πως έχουν επίγνωση για δυσάρεστα και κακεντρεχή προσωπικά σχόλια, καταχρηστική, απρεπή ή εχθρική μεταχείριση υπαλλήλων και για κακοποιητικές συμπεριφορές, ωστόσο καθόλου συχνά ή ποτέ δεν είχαν προσωπική εμπειρία που να αφορά ανεπιθύμητη σωματική επαφή στον χώρο εργασίας.

Επίσης η πλειονότητα των ερωτηθέντων δηλώνει πως καθόλου συχνά ή ποτέ δεν ήταν αυτόπτης ή αυτήκοος μάρτυρας ηλεκτρονικής διακίνησης υλικού με σεξουαλικό περιεχόμενο, ούτε είχε λάβει από συνάδελφο ανάρμοστα σεξουαλικά τηλεφωνήματα ή μηνύματα στα social media.

Χάσμα μεταξύ γυναικών και αντρών εργαζομένων παρατηρείται στο αν πιστεύουν ότι οι ευκαιρίες για επαγγελματική ανέλιξη επηρεάζονται αρνητικά από το φύλο. Η πλειοψηφία των ανδρών δηλώνει ότι διαφωνεί με αυτή την άποψη ενώ η πλειοψηφία των γυναικών δήλωνει ότι συμφωνεί.

Διαβάστε επίσης ΑΔΕΔΥ: Έρευνα για τη σεξουαλική παρενόχληση στον εργασιακό χώρο του δημόσιου τομέα

Τι απαντούν οι γυναίκες

«Τοξικό», «αρνητικό», «επιθετικό», «ανταγωνιστικό» έως και «επικίνδυνο» είναι το εργασιακό περιβάλλον για τις περισσότερες από τις 26 εργαζόμενες γυναίκες (ηλικίας 24 – 69 χρόνων) που διηγήθηκαν στους ερευνητές περιστατικά σεξουαλικής ή ηθικής παρενόχλησης (εργασιακό mobbing).

Συγκεκριμένα, από την έρευνα προκύπτει πως:

■ 21 από τις 26 γυναίκες είχαν γνώση κάποιου περιστατικού mobbing που αφορούσε τρίτο άτομο (μόνο ένα αφορούσε άνδρα).

■ 21 εργαζόμενες ανέφεραν ότι γνώριζαν και άλλα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης που αφορούσαν συναδέλφισσές τους (σε 2 περιπτώσεις και άνδρες).

■ 8 γυναίκες είχαν πάνω από μία εμπειρίες παρενόχλησης με πάνω από έναν θύτη.

■ 20 από τις 26 γυναίκες ανέφεραν ότι τουλάχιστον σε μία εμπειρία παρενόχλησης ο θύτης ήταν άνω των 50 ετών.

■ 6 περιπτώσεις αφορούν σωματική και ψυχολογική βία ή άσκηση πίεσης, όπου συνάδελφοί τους χτυπάνε άλλα αντικείμενα, τους πετάνε αντικείμενα ή κινούνται απειλητικά εναντίον τους.

■ 13 γυναίκες ανέφεραν ανεπιθύμητα αγγίγματα, σε 2 περιπτώσεις υπήρξε παρενόχληση μέσω μηνυμάτων και κοινωνικών μέσων δικτύωσης και σε 1 περίπτωση επίδειξη φωτογραφιών με ανεπιθύμητο περιεχόμενο.

■ Σε τουλάχιστον 21 περιστατικά, οι δράστες είχαν ανώτερη θέση στην ιεραρχία ή με κάποιον τρόπο έλεγχαν τις εργαζόμενες.

■ 22 από τις 26 γυναίκες φοβήθηκαν ή/και είχαν αντίποινα στην εργασία τους, όταν πήραν θέση για περιστατικό παρενόχλησης. Στη στοχοποίηση και την αντιμετώπιση των περιστατικών, ρόλο παίζουν οι γνωριμίες, αν είναι νέες εργαζόμενες σε μια υπηρεσία και αν έχουν οικογένεια και φίλους σε μία περιοχή, επαρχία ή δήμο. Σημαντικός παράγοντας είναι και οι διασυνδέσεις του θύτη με πολιτικά κόμματα ή συνδικάτα.

■ Σε 5 περιπτώσεις αναφέρθηκε ότι οι γυναίκες μπορεί να στοχοποιηθούν, επειδή έχουν συνδικαλιστική ή φεμινιστική δράση, ακόμη και συγκεκριμένες πολιτικές πεποιθήσεις.

■ Μόλις 3 εργαζόμενες γνώριζαν τους φορείς όπου μπορούν να απευθυνθούν για να αντιμετωπίσουν την παρενόχληση. Στις περισσότερες περιπτώσεις που ανέφεραν το περιστατικό στους ανωτέρους τους, αυτό είτε αγνοήθηκε είτε δεν αντιμετωπίστηκε.