10 χρόνια μετά το δολοφονικό χτύπημα στον φωτορεπόρτερ Μάριο Λώλο

«- Έλα πού είσαι; – Σπίτι γράφω. – Λοιπόν το δικαστήριο για το χτύπημα είναι στις 18 Μαρτίου». Στο τηλέφωνο ο φωτορεπόρτερ Μάριος Λώλος. Ο συνάδελφος και φίλος Μάριος Λώλος. Το δικαστήριο είναι για το χτύπημα που δέχτηκε 10 χρόνια πριν από αστυνομικό των ΜΑΤ στο Σύνταγμα. Ενώ κάλυπτε τη διαδήλωση για την αυτοκτονία του 77χρονου φαρμακοποιού.

Την εποχή που η Αθήνα ήταν πρώτη είδηση. Το δικαστήριο αστικό. Για όσα μπορεί να διεκδικήσει από το Δημόσιο. 10 χρόνια… Αυτό το τηλεφώνημα μου θύμισε πόσο είχα θυμώσει, πόσο είχα τρομάξει… Και πόσο είχα ξεχάσει, σε ένα τηλέφωνο 10 χρόνια πριν…

Το πρώτο τηλέφωνο και τα τρομακτικά «μπορεί»…

5 Απριλίου 2012. Έχει νυχτώσει. Προσπαθώ να τελειώσω με τα θέματα της επόμενης μέρας για να αρχίσω το κυριακάτικο, όταν χτυπάει το τηλέφωνο. «Χτυπήσανε το Μάριο στο κεφάλι. Οι μπάτσοι. Είναι σοβαρά. Έλα στο νοσοκομείο». Δεν θυμάμαι πώς έφτασα. Θυμάμαι ότι δεν ρώτησα τίποτα άλλο. Απλά προσπαθούσα να φτάσω στο νοσοκομείο όσο πιο γρήγορα μπορούσα. Δεν ήθελα να ξέρω κάτι άλλο μέχρι κάποιος να μας πει ότι θα είναι καλά. Η διάγνωση «κρανιοεγκεφαλική κάκωση από πλήξη με γκλομπ, (κάταγμα-εμπίεσμα κρανίου), που χρήζει χειρουργικής παρέμβασης». Δηλαδή; Μπορεί να μην ξυπνήσει; Μπορεί να ξυπνήσει και να μείνει στην καρέκλα; Μπορεί να μην μπορεί να δουλέψει; Πόσα μπορεί υπάρχουν, πόσες απαντήσεις και πόσες εγγυήσεις απέναντι σε αυτά τα μπορεί;

Διαβεβαιώσεις…

Στο δωμάτιο με πήγανε. Τώρα συνειδητοποιώ ότι δεν ήθελα να μπω. Δεν ήθελα να πάω γιατί δεν ήξερα τι να πω. Είχαν ήδη πέσει τα τηλέφωνα από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη (τότε υπουργός ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης), είχαν έρθει οι διαβεβαιώσεις, είχαν βγει ανακοινώσεις, είχαν υποσχεθεί στήριξη, υποστήριξη, έρευνα, διαλεύκανση της υπόθεσης, σίγουρη ταυτοποίηση και τιμωρία των ενόχων, είχε καταδικαστεί η αστυνομική βία, η βία απρόκλητη αστυνομική βία απέναντι σε ένα δημοσιογράφο, η απρόκλητη αστυνομική βία απέναντι σε ένα φωτογράφο – ένα φωτορεπόρτερ, η βία σε μία στιγμή που δεν υπήρχαν επεισόδια, που δεν τον «μπέρδεψαν» με κάποιον άλλο, που δεν ήταν «παράπλευρη απώλεια», που δεν ήταν σε εμπόλεμη ζώνη – έξω από τη Μεγάλη Βρετάνια στο Σύνταγμα ήταν γ@@@@ το – που ήξερε να φυλάγεται και προστάτευε και προστατεύει και τώρα και όλους τους υπόλοιπους γύρω του, που… Που ήξερα ότι στο τέλος η ζωή του κινδυνεύει και παρά τις διαβεβαιώσεις και τις δεσμεύσεις όλοι θα εμφανιστούν ανευθυνο-υπεύθυνοι και κανείς δεν θα έχει την ευθύνη για ότι συνέβη. Κανείς δεν θα τιμωρηθεί για αυτό που έκανε. Κανείς δεν κινδύνευε εκτός από τον ίδιο.

Το νοσοκομείο

Την επόμενη η εγχείρηση. Με τον ίδιο να κάνει πλάκα και στο γιατρό. Το ανακοινωθέν του «Υγεία» ανακουφιστικό (κατ’ αρχήν):

«Ο ασθενής κ. Λώλος Μάριος εισήχθη σήμερα 6/4/2012 στο Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ με εμπιεστικό κάταγμα κρανίου, θλάσεις εγκεφάλου και τραυματική υπαραχνοειδή αιμορραγία. Ο κ.Λώλος είχε πλήρη επικοινωνία κατά την άφιξή του. Υποβλήθηκε σε επιτυχή χειρουργική επέμβαση κατά την οποία αποκαταστάθηκε το κάταγμα του κρανίου. Ο ασθενής ανένηψε ομαλώς και παρακολουθείται στη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας».

Τι συνέβη με δικά του λόγια

Δεν ξέρω πόσες φορές απάντησε στην ερώτηση τι έγινε από τότε μέχρι σήμερα. Πάντα σαν να μιλάει για κάποιον άλλο. Τότε για να είμαστε ήρεμοι όσοι ήμασταν γύρω του και μετά γιατί ποτέ δεν ηρωοποίησε τον εαυτό του. «Εχουν μαζευτεί κάποιοι μη συγκρουσιακοί αλληλέγγυοι στην κάτω πλατεία. Κάποια στιγμή ανεβαίνουν στην πάνω και τα ΜΑΤ σχηματίζουν ένα Πι. Και τους κατεβάζουν ξανά κάτω, μόνον με κάποιες φυσουνιές. Στην πάνω μεριά μείναμε κάποιοι φωτογράφοι και δημοσιογράφοι. Μια διμοιρία μάς πάει καρότσι. Δεν φοράω μάσκα και κράνος και πάω να συνεννοηθώ. Στο τείχος της Μεγάλης Βρετάνιας εμφανίζεται μια διμοιρία που μας απωθεί πιο βίαια. Γυρνάω την πλάτη, νιώθω στην τσάντα τις ασπίδες των αστυνομικών και έπειτα από μερικά βήματα νιώθω ένα δυνατό χτύπημα στο κεφάλι. Δεν χάνω τις αισθήσεις μου. Παραπατάω και πέφτω πάνω σε έναν συνάδελφο. Κάποια στιγμή νιώθω να έχω χάσει την αφή από το αριστερό χέρι. Κάνω εξέταση σε Κλινική Αθηνών στην Ναυαρίνου. Και πάω για εγχείρηση στο κεφάλι αμέσως με τη βοήθεια της Ελένης Σπανοπούλου. Το κεφάλι μου τώρα έχει δύο πλάκες τιτάνιο και οκτώ βίδες. Εγινε ΕΔΕ και αυτεπάγγελτη δίωξη. Η ΕΔΕ πήγε στο αρχείο. Δεν τον βρήκαμε ποτέ τον θύτη. Εχω κάνει μήνυση κατ’ αγνώστου» (όπως τα είπε ο ίδιος στην συνέντευξη στον Δημήτρη Μανιάτη στα «ΝΕΑ» της Δευτέρας).

Ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη

Σε ανακοίνωση του ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ανέφερε τότε:

«Εκφράζω την ανθρώπινη συμπαράστασή μου στον Πρόεδρο της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδος, κ. Μάριο Λώλο. Εύχομαι να είναι υγιής και να επανέλθει γρήγορα στη δουλειά του και στην οικογένειά του.

Καταδικάζω κάθε περιστατικό αυθαίρετης βίας, από όπου και αν προέρχεται. Οι συνθήκες τραυματισμού του κ. Λώλου διερευνώνται μέσα από κατεπείγουσα δικαστική έρευνα, για την οποία ζητήθηκε η παρουσία εισαγγελικού λειτουργού, ούτως ώστε, να μην υπάρξει καμία αμφιβολία για το αδιάβλητό της.

Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη και υπηρεσιακή έρευνα, ούτως ώστε άμεσα να διερευνηθούν τα αίτια και να πέσει άπλετο φως στις συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη το περιστατικό αυτό.

Κάνω έκκληση προς όλους για ψυχραιμία. Βιώνουμε σαν κοινωνία μία δύσκολη και επώδυνη περίοδο. Αυτό που προέχει πάνω από όλα είναι η ανθρώπινη ζωή, και βεβαίως το να διατηρήσουμε τις δημοκρατικές κατακτήσεις και τις ελευθερίες που κερδίσαμε με αγώνες».

Η ΕΦΕ

Στη δική της ανακοίνωση αμέσως μετά το συμβάν, η Ένωση Φωτορεπόρτερ Ελλάδας σημείωνε:

Η Ένωση Φωτορεπόρτερ Ελλάδας καταγγέλλει τη νέα βάρβαρη και απρόκλητη επίθεση από τους άνδρες των ΜΑΤ ενάντια σε συναδέλφους που κάλυπταν τόσο τη χθεσινή συγκέντρωση στο Σύνταγμα, όσο και τη σημερινή με θύμα αυτή τη φορά και τον ίδιο τον Πρόεδρο της Ένωσής μας Μάριο Λώλο, που εισήχθηκε ήδη σε Νοσοκομείο «με κρανιοεγκεφαλική κάκωση από πλήξη με γκλομπ, (κάταγμα-εμπίεσμα κρανίου), το οποίο χρήζει χειρουργικής παρέμβασης»! Θυμίζουμε πως δεν είναι η πρώτη φορά που ο Πρόεδρος της ΕΦΕ στοχοποιείται και μάλιστα με τον ίδιο τρόπο, όταν στις 15-12-10 χτυπήθηκε πισώπλατα στο κεφάλι από άνδρα των ΜΑΤ, ενώ ασκούσε το λειτούργημά του, ενώ την επομένη η Ένωσή μας με  ανακοίνωσή της είχε επιστήσει την προσοχή στους αρμόδιους Υπουργούς «να αναλάβουν και αυτοί τις ευθύνες τους, γιατί φοβόμαστε ότι στο τέλος θα θρηνήσουμε θύματα»!

Επισημαίνουμε το γεγονός ότι για πολλοστή φορά στοχοποιείται η ενημέρωση, παρά τις διαβεβαιώσεις του (τ.) αρμόδιου Υπουργού Προστασίας(;) του Πολίτη προς τους εκπροσώπους της ΕΦΕ στη συνάντησή μας τον περασμένο Ιούλιο, επ ευκαιρία αντίστοιχων γεγονότων, πως «η πολιτική και φυσική ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. είναι προσηλωμένη στη προστασία των δημοκρατικών δικαιωμάτων και αντιμετωπίζει το λειτούργημα της ενημέρωσης των πολιτών με την ευαισθησία που του αρμόζει και θα καταβάλλει κάθε προσπάθεια ώστε αυτό να ασκείται ελεύθερα και απρόσκοπτα»(!!), και σε πλήρη αντίθεση με αυτές.

Οι συστηματικές και επαναλαμβανόμενες επιθέσεις ενάντια στους λειτουργούς του τύπου, την ώρα της δουλειάς τους, που καταπατούν ακόμη και θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, κάθε άλλο παρά τυχαίες μπορούν να θεωρηθούν,  ακόμα και ο πλέον καλόπιστος θα μπορούσε να συμπεράνει πως ασκούνται  συνειδητά από διάφορα κέντρα για τη φίμωση της ελευθεροτυπίας, και σε μια επίσης συνειδητή προσπάθεια να τρομοκρατηθούν οι λειτουργοί της.

Επί πλέον διαπιστώνουμε ότι δεν υπάρχει η παραμικρή εξέλιξη σε παρόμοιες βάναυσες επιθέσεις που έγιναν στο παρελθόν, όπως αυτή του συναδέλφου μας δημοσιογράφου Μανώλη Κυπραίου, ο οποίος υπέστη μόνιμη αναπηρία, αλλά επίσης και ότι μένουν αναπάντητες δεκάδες επώνυμες καταγγελίες συναδέλφων και Ενώσεων για την προκλητική και βίαιη συμπεριφορά των οργάνων της… τάξης (όπως αυτή σε βάρος της συναδέλφου Τατιανας Μπόλαρη) με τη συνήθη διαδικασία αρχειοθέτησης της οποιασδήποτε ΕΔΕ.

Μετά και από τα γεγονότα αυτά η Ένωσή μας θα συνταχθεί και με τις λοιπές Ενώσεις και τις Ομοσπονδίες του χώρου μας στην Ελλάδα και το εξωτερικό, στην προσπάθεια να διαφυλάξουμε την ελευθερία της ενημέρωσης και θα σταθεί με κάθε τρόπο απέναντι σε ενέργειες, οι οποίες υποσκάπτουν τα θεμέλια της δημοκρατίας και επιχειρούν να μας επιστρέψουν σε καταστάσεις και καθεστώτα, που έχει βαριά πληρώσει ο λαός μας και έχουν περάσει ανεπιστρεπτί για τη χώρα μας.”

Τα κόμματα της Αριστεράς

Στον τραυματισμό του Λώλου είχαν αντιδράσει σκληρά και τα κόμματα της Αριστεράς.

Το ΚΚΕ καταδίκασε την επίθεση των δυνάμεων καταστολής σε βάρος συγκεντρωμένων και δημοσιογράφων στην πλατεία Συντάγματος που, όπως σημειώνει, είχε ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων τον σοβαρό τραυματισμό του – τότε – προέδρου της Ένωσης Φωτορεπόρτερ, σημειώνοντας ότι «Για μια ακόμα φορά αποδεικνύεται ότι όσο πιο βάρβαρη γίνεται η επίθεση στη ζωή και τα δικαιώματα των εργαζομένων τόσο πιο ωμή γίνεται η καταστολή και η τρομοκρατία σε βάρος του λαού».

Την ευθύνη που έχει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη για τα επανειλημμένα περιστατικά αστυνομικής βίας εναντίον διαδηλωτών, δημοσιογράφων και φωτορεπόρτερ σημείωνε ο ΣΥΡΙΖΑ, καλώντας τον τότε υπουργό «να διαβάσει το Σύνταγμα».

Την αστυνομική βία είχε καταδικάσει και η ΔΗΜΑΡ χαρακτηρίζοντας «αποκορύφωμα της αστυνομικής αυθαιρεσίας» τον βαρύτατο τραυματισμό του φωτορεπόρτερ Μάριου Λώλου.

Η εισαγγελία

Διερεύνηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες τραυματίστηκε σοβαρά ο Λώλος, διέταξε και η τότε προϊσταμένη της Εισαγγελίας Πρωτοδικών, με δύο εισαγγελείς να μεταβαίνουν στη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση προκειμένου να προχωρήσουν στην πλήρη διερεύνηση του συμβάντος. Παρουσία εισαγγελέα και η ΕΔΕ που είχε διατάξει και  ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη».

Από εκεί και πέρα…

Από τότε πέρασαν ακριβώς 10 χρόνια. Ο Μάριος βγήκε νικητής. Με όλους όσους έχουμε την τιμή να λέμε ότι είμαστε φίλοι του να παίρνουμε την πρώτη βαθιά ανάσα όταν τον είδαμε να περπατάει και να κουνάει τα χέρια του μετά το χειρουργείο, ζητώντας «ένα τσιγάρο ρε παιδιά». Όταν γύρισε στο πεζοδρόμιο, στις πορείες, στα επεισόδια, στις φωτιές, στους προσφυγικούς καταυλισμούς να φωτογραφίζει και να βοηθάει όποιον «παραπατούσε», είτε ως αρχάριος, είτε ως αφηρημένος. Ακόμα και με τηλέφωνα στις μανάδες όσων από εμάς είναι συνάδελφοι, για να πει «μάζεψε το κάνει βλακείες θα πάθει ζημιά», ή σε όσους είχε το θάρρος να μας τραβάει από το μπουφάν και να μας στέλνει «πιο πίσω» γιατί ένας δημοσιογράφος δεν είναι ανάγκη να μπει τόσο βαθιά στη φωτιά όπως ένας φωτογράφος. «Θα δεις τις φωτογραφίες μετά, μην έρχεσαι μαζί μου, δεν χρειάζεται να μπεις εκεί μέσα». Τελευταία φορά τα «άκουσα» στις φωτιές του καλοκαιριού στο Πευκί.

Όταν χτύπησαν το Μάριο ήξεραν ακριβώς ποιον χτυπάνε. Και αυτός που το έκανε – τουλάχιστον – ήξερε ότι μαζί του χτυπάει όχι τους δημοσιογράφους, που λένε μια ιστορία, από τη δική τους πλευρά, αλλά τους φωτορεπόρτερ, που δίνουν την εικόνα. Την εικόνα όχι το βίντεο. Μία εικόνα που μπορεί να πει όσα ο δημοσιογράφος ίσως δεν θέλει ή δεν μπορεί, γιατί ένα κείμενο είναι λίγο να τα περιγράψει. Χτυπώντας το Μάριο χτυπήσανε τη δύναμη του ρεπορτάζ μας, τις φωτογραφίες. Και όσοι δουλέψαμε στο ελεύθερο, ή σε αποστολές, δίδυμο με φωτορεπόρτερ – όταν η κάθε εφημερίδα είχε τους δικούς της ειδικά – ξέρουμε ότι του χρωστούσαμε πολλές φορές τα πρωτοσέλιδα μας. Και σε κάποιες περιπτώσεις του χρωστούσαμε και ότι πήγαινε εκεί που εμείς δεν μπορούσαμε να μπούμε. Ακόμα και ένα αίσθημα ασφάλειας, ότι είσαι με ένα συνάδελφο μαζί. Σημαντικό στο δρόμο (ο δικός μου δάσκαλος και Συνάδελφος – δίδυμο στο ρεπορτάζ στο δρόμο ήταν ο Γιώργος Παπαθανασίου). Στην υπόθεση του Μάριου δεν είμαι αντικειμενική.  Δεν μπορείς να ισχυρίζεσαι αντικειμενικότητα όταν πρόκειται για τον αδερφικό σου φίλο. Για ένα Συνάδελφο που θαυμάζεις. Που έχεις βρεθεί στο πλάι του στη δουλειά και στη ζωή και του χρωστάς το χαμόγελο, την υποστήριξη και τη βοήθεια στα πιο δύσκολα. Που είσαι μέρος – έστω και της σωστής πλευράς – της ιστορίας. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι είχαμε έγκλημα χωρίς τιμωρία. Απέναντι στον ίδιο τον άνθρωπο αυτό, αλλά και απέναντι σε ότι αντιπροσώπευε και αντιπροσωπεύει… Διαψεύδοντας κάθε σχετική διαβεβαίωση…

Η δίκη στις 18 Μαρτίου

Δίκη για το ποινικό σκέλος της υπόθεσης δεν έγινε και μάλλον δεν θα γίνει ποτέ. Ένοχος δεν βρέθηκε. Βίντεο, DNA, μαρτυρίες, ΕΔΕ, δεν ήταν αρκετές για να αποκαλύψουν το πρόσωπο που το έκανε. Στις 18 Μαρτίου, την Παρασκευή είναι η πρώτη εκδίκαση της υπόθεσης στο αστικό δικαστήριο. Ο φάκελος «είναι τεράστιος. Δεν μπορείς να φανταστείς τι έχει μέσα. Πόσες σελίδες είναι», μου είπε πριν λίγες μέρες, όταν τον πήρε στα χέρια του. Τα στοιχεία της δικογραφίας ατελείωτα. Η απόφαση μένει να φανεί.