Σούπερ μάρκετ: Αγορές πανικού, άδεια ράφια και ανατιμήσεις σε ευρωπαϊκές χώρες

*Γράφει η Μαριλίζ Φασουλοπούλου

Εκκλήσεις από πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και δραστικά μέτρα από τα σούπερ μάρκετ, καθώς οι αγορές πανικού έχουν αρχίσει να κάνουν ορατά τα αποτελέσματα τους στα ράφια, ειδικά σε προϊόντα όπως το ηλιέλαιο και το αλεύρι, καθώς ο κόσμος ανησυχεί για τις ελλείψεις και τις ανατιμήσεις λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Μάλιστα, αναλυτές του κλάδου παραδέχονται πως η κατάσταση στην αγορά τροφίμων και στα επίπεδα των τιμών δεν θα ομαλοποιηθεί εύκολα ή γρήγορα, ακόμη και σε περίπτωση εκεχειρίας.

Το πρόβλημα είναι πλέον ορατό και στην ελληνική αγορά, με αποτέλεσμα να βρίσκεται στο τραπέζι και η πιθανότητα να επιβληθεί πλαφόν στην ποσότητα των αγορών στα προϊόντα που θεωρούνται πλέον ευάλωτα λόγω της σύρραξης.

Στην κορυφή των προϊόντων που βρίσκονται στο επίκεντρο των «αγορών-πανικού» από τους καταναλωτές σε όλη την Ευρώπη είναι τα μαγειρικά έλαια, κυρίως ηλιέλαιο, σπορέλαιο κ.λπ, καθώς και τα άλευρα/σιτηρά.

Σύμφωνα με έκθεση του ευρωπαϊκού συνδέσμου φυτικών ελαίων, της Fedoil, τα αποθέματα ηλιελαίου στις αρχές του μηνός ήταν αρκετά για να καλύψουν με επάρκεια τις ανάγκες της ευρωπαϊκής αγοράς για τέσσερις έως έξι εβδομάδες. Όμως, η εκτίμηση αυτή ήταν προ των αγορών πανικού των τελευταίων ημερών!

Ουκρανία και Ρωσία μαζί αναλογούν στην πλειοψηφία των εξαγωγών παγκοσμίως σε ηλιέλαιο, με την Ουκρανία από μόνη της να καλύπτει το 35% με 45% των εισαγωγών ραφιναρισμένου ηλιελαίου της Ε.Ε. Αντιστοίχως Ουκρανία και Ρωσία μαζί αντιπροσωπεύουν το 30% των παγκόσμιων προμηθειών σιταριού (όπως και συναφών προϊόντων όπως το κριθάρι, η σίκαλη κ.λπ), με τη Ρωσία να ελέγχει από μόνη της πάνω από το 18% των εξαγωγών.

Άδεια ράφια στη Γερμανία

Στη Γερμανία, τα άδεια ράφια στα σούπερ μάρκετ μαρτυρούν από μόνα τους μια επιστροφή στις «μαύρες» ημέρες του 2020, κατά την έναρξη της πανδημίας. Μόνο που τότε την τιμητική τους είχαν τα χαρτιά τουαλέτας, τα καθαριστικά και οι κονσέρβες, ενώ τώρα είναι τα μαγειρικά έλαια και τα άλευρα.

«Παρατηρήσαμε ελλείψεις στα μαγειρικά έλαια» παραδέχτηκε, μιλώντας στην Welt, εκπρόσωπος της γερμανικής αλυσίδας Real. Πολύ αυξημένη ζήτηση σε όλα τα μαγειρικά έλαια και τα άλευρα διαπιστώνει και εκπρόσωπος του Aldi Süd.

Για την ώρα, οι γερμανικές αλυσίδες αποφεύγουν να κάνουν λόγο για πιθανούς «κόφτες» στην ποσότητα των αγορών, όμως αποφεύγουν να το αρνηθούν κατηγορηματικά γνωρίζοντας πως με το ρυθμό που μειώνονται τα αποθέματα, όλα είναι πιθανά. Αναλόγως προφανώς και με τη διάρκεια της πολεμικής σύρραξης. Αν και οι αναλυτές δεν εμφανίζονται αισιόδοξοι για την ομολοποίηση της κατάστασης στην αγορά των τροφίμων ακόμη και αν οι διαπραγματεύσεις Ουκρανίας-Ρωσίας κατέληγαν σε συμφωνία, καθώς ειδικά στην Ουκρανία η αγροτική παραγωγή έχει πάθει ανεπανόρθωτη καταστροφή.

Σε κάθε περίπτωση οι γερμανικές αρχές ζήτησαν από τον κόσμο ψυχραιμία. Το ίδιο έπραξε με ανακοίνωση του και ο Ομοσπονδιακός Σύνδεσμος Εμπορικών Τροφίμων (BVLH). «Όπως και στην έναρξη της κρίσης του κορωνοϊού θα πρέπει να επιδείξουμε αλληλεγγύη μεταξύ μας και να αγοράζουμε μόνο τα προϊόντα που χρειαζόμαστε σε νορμάλ ποσότητες» ανέφερε εκπρόσωπος του Συνδέσμου.

Σε κάθε περίπτωση οι τιμές καλπάζουν, με το κόστος στα μαγειρικά έλαια να έχει έως και διπλασιαστεί σε ορισμένες περιπτώσεις.

Μεσογειακός πανικός

Σημάδια πανικού καταγράφονται και σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, παρά το γεγονός πως πρόκειται για μεσογειακές χώρες με σημαντική εγχώρια παραγωγή ελαιολάδου (την οποία χρησιμοποιούν παραδοσιακά και στις συνταγές τους).

Στην Ισπανία αρκετές αλυσίδες προχώρησαν ήδη σε «κόφτη» στην ποσότητα των αγορών ηλιελαίου, βάζοντας όριο τα 5 λίτρα.

Η κορυφαία αλυσίδα της χώρας, η Merdadona εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία καλεί τους καταναλωτές να επιδείξουν ψυχραιμία. Μάλιστα, σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της εταιρείας, Χουάν Ρόιγκ, κάλεσε το κοινό να μην πανικοβάλλεται και να μην παρασύρεται από τη θέα των άδειων ραφιών. «Το είδαμε να συμβαίνει και με το χαρτί τουαλέτας τον πρώτο μήνα της πανδημίας, αλλά σύντομα η κατάσταση επανήλθε στο φυσιολογικό» σχολίασε.

Ωστόσο, η διαταραχή της γεωργικής παραγωγής λόγω του πολέμου είναι κάτι τελείως διαφορετικό, αν μη τι άλλο για τις τιμές που καλπάζουν.

Πολύ χαμηλά έχουν πέσει τα αποθέματα και στην Ιταλία, με αποτέλεσμα αλυσίδες σούπερ μάρκετ, όπως η Eurospin, η Coop, η Famila και η Mega να ξεκινούν να επιβάλουν πλαφόν στα λίτρα ηλιελαίου που μπορεί να αγοράσει κάθε πελάτης σε περιοχές όπως η Τοσκάνη, η Βένετο και η Λιγκούρια.

Ενδεικτικά σε Τρεβίζο και Μπελούνο, στην περιοχή της Βένετο, το πλαφόν έχει οριστεί στα δύο μπουκάλια ηλιελαίου ανά πελάτη.

Πηγή: ΟΤ