Αποκλειστικό: Τι προτείνει το υπουργείο Παιδείας στους πρυτάνεις για τις αλλαγές στα ΑΕΙ

«Διπλά πτυχία», ανταποδοτικές υποτροφίες, απελευθέρωση μεταπτυχιακών σπουδών, «επιστροφή» των πρώην ΤΕΙ με την μορφή Σχολών Εφαρμοσμένων Σπουδών, αλλά καμία συγκεκριμένη πληροφορία για τις αλλαγές στην διοίκηση των ΑΕΙ.  Αυτά αναφέρει στην ομιλία της η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, που αυτή την στιγμή μιλάει στην έκτακτη διαδικτυακή Σύνοδο πρυτάνεων ΑΕΙ, την σύγκλιση της οποίας ζήτησε για να παρουσιάσει τον νέο νόμο πλαίσιο για την ανώτατη εκπαίδευση της χώρας.

Η υπουργός Παιδείας αναφέρθηκε ασαφώς σε ένα νέο «μοντέλο διοίκησης των ΑΕΙ» το οποίο σχεδιάζεται και έμμεσα ανακοίνωσε παράταση των θητειών των δέκα πανεπιστημίων που θα πρέπει να κάνουν πρυτανικές εκλογές την Άνοιξη, λέγοντας ότι «δεν θα πρέπει να προκηρύξουν ακόμη τις εκλογικές διαδικασίες».

Η Νίκη Κεραμέως ζήτησε και πάλι να καταθέσουν τα πανεπιστήμια τις προτάσεις τους για αλλαγές, μετονομασίες ή κλείσιμο τμημάτων τους και έδωσε μια παράταση  ως τις 20 Απριλίου στις προτάσεις τους για τον φετινό αριθμό εισακτέων.

Συγκεκριμένα με τον νέο νόμο προβλέπεται:

– Απελευθέρωση των προγραμμάτων σπουδών στα ΑΕΙ και αυτονόμηση τους ώστε να τα σχεδιάζουν χωρίς έγκριση από το υπουργείο Παιδείας. Προυπόθεση βέβαια λειτουργίας τους θα αποτελεί η προηγούμενη αξιολόγηση και πιστοποίηση των νέων προγραμμάτων από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΕΕ).

-«Φίλτρα» στην επιλογή των νέων μελών Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ). Κατάρτισή μητρώου γνωστικού αντικειμένου ανά τμήμα, από το οποίο θα εκλέγονται οι νέοι διδάσκοντες για λόγους αξιοκρατίας.  Υποχρεωτική «ηλεκτρονική» επιλογή τους μέσω του συστήματος «Ζευς», αυξημένα εξωτερικά μέλη και αύξηση κριτηρίων αριστείας.

-Ενίσχυση κινητικότητας των νέων. Οι φοιτητές θα μπορούν πλέον να σπουδάζουν σε ένα τμήμα αλλά να παίρνουν μαθήματα και από άλλα τμήματα για την ευρεία μόρφωση τους. Ωστόσο, αυτό θα μπορούν να το κάνουν παρατείνοντας τις σπουδές τους (π.χ. κάποιος που σπουδάζει Ιατρική θα μπορεί να πάρει, αν θέλει, μαθήματα Φιλοσοφίας).

-Εισαγωγή θεσμού εσωτερικής κινητικότητας φοιτητών μεταξύ ομοειδών τμημάτων της χώρας («εσωτερικό Erasmus»). Για παράδειγμα, ένας φοιτητής Ιατρικής θα μπορεί για ένα εξάμηνο να παρακολουθήσει μαθήματα σε άλλη Ιατρική, διαφορετικού ΑΕΙ από εκείνο που σπουδάζει.

-Περισσότερα προγράμματα σπουδών ανά τμήμα. Συνεργασία μεταξύ τμημάτων ΑΕΙ σε κοινά προγράμματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διπλά πτυχία.

-Απελευθερώνονται οι διαδικασίες πλήρως στα μεταπτυχιακά προγράμματα, κάτι που αφορά και το ύψος των διδάκτρων τους που θα καθορίζεται πλέον κατά περίπτωση. Απελευθερώνονται επίσης οι αμοιβές των καθηγητών τους. «Επαγγελματικά» μεταπτυχιακά προγράμματα σε συνεργασία και με την αγορά εργασίας. Κατάργηση ορίων δυο θητειών στην διεύθυνση μεταπτυχιακών προγραμμάτων.

-Ετήσιος προγραμματισμός και παρακολούθηση στόχων ανα πανεπιστήμιο και εσωτερικός κανονισμός ανα ΑΕΙ.

-Νέες ερευνητικές δομές στα ΑΕΙ για την συνεργασία τους με πανεπιστήμια του εξωτερικού, θέσεις ερευνητών με θητεία ως 5 έτη που θα αμείβονται από ιδιωτικούς ή άλλους πόρους και ειδικές θέσεις για καθηγητές του εξωτερικού.

-Περαιτέρω απελευθέρωση στην δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων (start ups) μέσα στα ΑΕΙ και δυνατότητα συμμετοχή τους σε εταιρικά σχήματα και περισσότερες δυνατότητες στο θέμα.

-«Βιομηχανικά διδακτορικά» σε συνεργασία με επιχειρήσεις που θα χρηματοδοτούν την έρευνα νέων επιστημόνων στους τομείς που τις ενδιαφέρουν.

-Οι αποφάσεις όπως παρατάσεις εξαμήνων ή άλλα θέματα λειτουργίας των ΑΕΙ θα λαμβάνονται από τα ίδια τα Ιδρύματα.

-Μόνο περιορισμένη χρήση εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει άλλη επιλογή), αλλά ελεύθερη χωρίς περιορισμούς διαδικτυακή διδασκαλία στα μεταπτυχιακά ή άλλα προγράμματα.

-Επανέρχονται τα 3ετή «νέα ΤΕΙ» μέσα στα πανεπιστήμια με τη θέσπιση των Σχολών Εφαρμοσμένων Επιστημών και Τεχνών με περιορισμούς βέβαια και υποχρεωτική πρακτική άσκηση.

-Εκτελεστικός διευθυντής των ΑΕΙ (μάνατζερ), που θα είναι άτομο το οποίο μπορεί να προέρχεται από προσωπικό του ιδρύματος ή άλλον δημόσιου φορέα (η διάταξη αυτή τέθηκε υπό την κρίση των πρυτάνεων).

-Επέκταση και αναβάθμιση του θεσμού της πρακτικής άσκησης των φοιτητών σε σύνδεση με τον παραγωγικό ιστό της χώρας, με την ίδρυση Μονάδας Πρακτικής Άσκησης σε όλα τα ΑΕΙ και υπεύθυνους ανά τμήμα. Παράλληλα αποζημίωση φοιτητών σε περιπτώσεις ατυχημάτων. Καθορισμός του ελάχιστου ύψους αποζημίωσης των φοιτητών στο 80% του ελάχιστου μισθού.

-Ανταποδοτικές υποτροφίες με ακαδημαϊκά κριτήρια, όπου υπάρχουν δίδακτρα (μεταπτυχιακά).

-Αλλάζει η αναγνώριση των πτυχίων από των ΔΟΑΤΑΠ. Οι νέες διατάξεις για τη λειτουργία του Οργανισμού που προβλέπουν αυτόματη ακαδημαϊκή αναγνώριση των πτυχίων από το εξωτερικό (και τα αντίστοιχα αναγνωρισμένα στη χώρα μας ανώτατα ιδρύματά του). Αυτό θα γίνει μέσω της δημιουργίας Εθνικού Μητρώου που θα περιλαμβάνει τα αναγνωρισμένα ΑΕΙ του εξωτερικού, στο οποίο θα έχουν πρόσβαση όλα τα πανεπιστήμια της χώρας.