Πόλεμος στην Ουκρανία: Το παρασκήνιο της τηλεφωνικής επικοινωνίας Πούτιν – Ερντογάν

Νέα επικοινωνία με τον Βλαντίμιρ Πούτιν είχε την Πέμπτη ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος διεκδικεί αναβαθμισμένο ρόλο στην ουκρανική κρίση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά τη φιλοξενία στην Αττάλεια της συνάντησης του Σεργκέι Λαβρόφ με τον ουκρανό υπουργό Εξωτερικών, ο Ερντογάν πρότεινε στον Πούτιν να φιλοξενήσει τον ίδιο και τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι για συνομιλίες «στην Aγκυρα ή την Κωνσταντινούπολη».

Η ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας αναφέρει ότι ο Ερντογάν είπε στον Πούτιν ότι η συμφωνία στα συγκεκριμένα θέματα ενδέχεται να απαιτήσει μια συνάντηση μεταξύ των δυο ηγετών.

Ο Ερντογάν είπε, επίσης, ότι μια διαρκής εκεχειρία μπορεί να οδηγήσει σε μια μακροπρόθεσμη λύση. Επέμεινε εξάλλου «στην ανάγκη να ανοίξουν οι ανθρωπιστικοί διάδρομοι» ώστε να επιτραπεί στους αμάχους να εγκαταλείψουν τις εμπόλεμες ζώνες, αναφέρει η ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας.

Αποκαλύψεις Καλίν

Σύμφωνα μάλιστα με τον Ιμπραήμ Καλίν, ανώτερο προεδρικό σύμβουλο του Ερντογάν, ο οποίος ήταν παρών στην επικοινωνία με τον Πούτιν, ο ρώσος πρόεδρος εκφράστηκε θετικά στο ενδεχόμενο συνάντησής του με τον Ζελένσκι.

Ο Καλίν, ο οποίος ήταν από τους ακροατές της συνομιλίας Πούτιν – Ερντογάν, μίλησε στο BBC και περιέγραψε τα τέσσερα αιτήματα του Πούτιν.

Οπως ανέφερε το BBC, το πρώτο, που δεν είναι δύσκολο να το αποδεχτεί ο Ζελένσκι, αφορά την αποδοχή από την Ουκρανία ότι θα είναι ουδέτερη και δεν θα ενταχθεί στο NATO, κάτι που δεν ήταν και ποτέ πραγματικό ενδεχόμενο και ο ουκρανός πρόεδρος το έχει ήδη αντιληφθεί.

Κάποια άλλα αιτήματα έχουν να κάνουν με την προσπάθεια του Πούτιν να εμφανιστεί «νικητής» επικοινωνιακά: να προστατευτεί η ρωσική γλώσσα στην Ουκρανία και να υπάρξει αυτό που η Μόσχα αποκαλεί «αποναζιστικοποίηση», κάτι που, όπως σημείωσε ο Τζον Σίμσον του BBC, είναι ιδιαίτερα προσβλητικό για τον Ζελένσκι, ο οποίος είναι Εβραίος και έχασε συγγενείς του στο Ολοκαύτωμα.

Η τουρκική πλευρά εκτίμησε ότι ακόμα και αυτό μπορεί να το αποδεχτεί το Κίεβο, ίσως με μια δήλωση του Ζελένσκι με την οποία θα καταδικάζει κάθε μορφή του νεοναζισμού και θα δεσμεύεται για καταστολή των όποιων οργανώσεων υπάρχουν.

Το πρόβλημα είναι στις αξιώσεις της Ρωσίας για τις οποίες, όπως ο Πούτιν είπε στον Ερντογάν, θα πρέπει να υπάρξει και η συνάντηση με τον Ζελένσκι.

Ο Ιμπραήμ Καλίν δεν έδωσε πολλές λεπτομέρειες, αλλά παραδέχτηκε ότι οι αξιώσεις αυτές αφορούν το καθεστώς του Ντονμπάς -δηλαδή των περιοχών που «ανεξαρτητοποιήθηκαν» λίγο προτού εισβάλει ο ρωσικός στρατός στην Ουκρανία- και βεβαίως αυτό της Κριμαίας, την οποία η Μόσχα έχει προσαρτήσει από το 2014.

Μολονότι ο Καλίν απέφυγε να τοποθετηθεί, η εκτίμηση είναι ότι ο Πούτιν θα απαιτήσει από τον Ζελένσκι να αποδεχτεί την απόσχιση των περιοχών της ανατολικής Ουκρανίας και την de jure αναγνώριση αυτού που de facto ήδη συμβαίνει στη χερσόνησο της Κριμαίας. Και εκεί υπάρχουν ζητήματα διεθνούς νομιμότητας, καθώς η Ρωσία έχει αποδεχτεί με συνθήκη ότι η Κριμαία είναι ουκρανικό έδαφος.