Ποιες αλλαγές σχεδιάζονται στον εκλογικό νόμο για αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος

Περισσότερο και από τον χρόνο των εκλογών, ενόσω η αξιωματική αντιπολίτευση διατηρεί στη δημόσια σφαίρα το αίτημα για πρόωρες κάλπες, το γαλάζιο στρατόπεδο συζητά πλέον για το εκλογικό σύστημα. Οι περισσότεροι λένε στους συνομιλητές τους για τον «κίνδυνο» να αναδειχθεί ακόμα και «διψήφια ψαλίδα» μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου κόμματος (από 10 μονάδες και άνω δηλαδή) και να μην μπορέσει ο νικητής της κάλπης να σχηματίσει κυβέρνηση. Στο ίδιο κλίμα άλλοι χρησιμοποιούν τη λέξη «παράδοξο», ενώ υπάρχουν και στελέχη που μιλούν ευθέως για «λάθος» που θα πρέπει να διορθωθεί προς «αποφυγή της αστάθειας στον τόπο σε ταραγμένες εποχές». Υπάρχουν πάντως και οι πιο συγκρατημένοι, όσοι εκτιμούν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν σκοπεύει να στηριχθεί σε διορθώσεις στον εκλογικό νόμο προκειμένου να διεκδικήσει τον διακηρυγμένο στόχο του για αυτοδυναμία.

Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, ένα σχέδιο αλλαγών έχει ήδη καταρτισθεί και προβλέπει κλιμακωτό μπόνους επιπλέον δέκα εδρών για το πρώτο κόμμα σε συνδυασμό με την «ψαλίδα» από το δεύτερο κόμμα. Και πληθαίνουν οι σχετικές εισηγήσεις προς το πρωθυπουργικό γραφείο να προωθήσει διορθωμένο σχέδιο στο φόντο, όπως υποστηρίζεται, ενός περιβάλλοντος αβεβαιότητας και ανατροπών σε πολλά επίπεδα (από την οικονομία έως την ενεργειακή στρατηγική της χώρας, την κοινωνική συνοχή κ.λπ.) με σοβαρά διακυβεύματα υπό το πρίσμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Το έξτρα πριμ

Η βασική πρόταση αφορά, κατά τις ίδιες πληροφορίες, την ισχυροποίηση της πρώτης δύναμης μέσα από τη θεσμοθέτηση ενός έξτρα πριμ εδρών, το οποίο θα διαμορφώνεται ανάλογα με την ποσοστιαία απόσταση μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος. Και αυτό ώστε ο πρώτος της κάλπης να μη χρειάζεται ποσοστά της τάξης του 40%, αλλά να υπάρχει αυτόματη πριμοδότησή του σε συνάρτηση και με τη διαφορά του από τον δεύτερο, ακόμα και σε χαμηλότερα ποσοστά. Οι υποστηρικτές αυτού του σχεδίου ζητούν «προσαρμογή στα νέα δεδομένα», όσο και αν και οι περισσότεροι περιμένουν ότι μια δημόσια συζήτηση προς αυτή την κατεύθυνση απειλεί να σηκώσει επιπλέον πολιτικές εντάσεις.

Πέρα από τη βασική πίεση για ενίσχυση στο μπόνους από τη στιγμή που θα προκύπτει μεγάλη διαφορά (8-10 μονάδων, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται) μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος, υπάρχουν εδώ και καιρό υποστηρικτές και άλλης πρότασης. Λένε συγκεκριμένα ότι ανεξαρτήτως του αν θα προσμετράται η «ψαλίδα» των δύο πρώτων, μπορεί να χαμηλώσει ο πήχης της αυτοδυναμίας μέσα από μια άλλη τροποποίηση. Με βάση τον ψηφισμένο νόμο της ΝΔ για το κλιμακωτό μπόνους, η πρώτη δύναμη που πετυχαίνει ποσοστό άνω του 25% παίρνει μπόνους 20 έδρες και για κάθε 0,5 ποσοστιαία μονάδα κερδίζει άλλη μία έδρα (μέχρι τις 50 έδρες σε ποσοστό 40% και άνω). Κατά τις βασικές εισηγήσεις για τη νέα νομοθετική αλλαγή, πρέπει να μειωθεί η πρόβλεψη του 0,5% για την επιπλέον έδρα, στο 0,4% ή λιγότερο, ώστε το όριο για την επίτευξη αυτοδυναμίας να μην υπερβαίνει την περιοχή του 36,5%. Με τον ισχύοντα νόμο αναμένεται να απαιτηθεί περίπου 38%, ανάλογα βέβαια και με το αθροιστικό ποσοστό των κομμάτων τα οποία δεν θα πιάσουν το μίνιμουμ 3% για την είσοδό τους στη Βουλή.

Ο χρόνος των αλλαγών

Δύο σχολές σκέψης φαίνεται ότι υπάρχουν επίσης για τον χρόνο των αλλαγών. Η επικρατέστερη λέει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα πρέπει να τολμήσει να πατήσει το κουμπί σε ουδέτερο χρόνο, μακριά από τις εκλογές. Αλλοι υποστηρίζουν ακριβώς το αντίθετο. Οσο για τις αντιδράσεις, στο κυβερνητικό στρατόπεδο εκδηλώνεται πράγματι προβληματισμός για το ενδεχόμενο συσπείρωσης της αντιπολίτευσης σε ένα κοινό μέτωπο επίθεσης προς το κυβερνητικό σχέδιο, αν και οι ένθερμοι θιασώτες της αλλαγής του εκλογικού νόμου θεωρούν ότι οι πολίτες θα ακούσουν την επιχειρηματολογία της κυβερνητικής πλευράς.

Πρωθυπουργικοί συνεργάτες διαμηνύουν προς το παρόν αυτό που διατυπώνεται και δημόσια από επίσημα κυβερνητικά χείλη, δηλαδή ότι, κατά τον Μητσοτάκη, οι εκλογές θα γίνουν στην ώρα τους και με το ισχύον εκλογικό σύστημα, με τον ίδιο, εν μέσω γεωπολιτικών και οικονομικών αναταράξεων, να απορρίπτει συζητήσεις – εισηγήσεις για οποιαδήποτε παράμετρο των εθνικών εκλογών.