Κορυφαίος ισλαμολόγος: «Ο Πούτιν έχασε το δικαίωμα να εκπροσωπεί τον ορθόδοξο κόσμο»

Αυτό που παρακολουθούμε είναι το επόμενο βήμα ενός σχεδιασμού του Πούτιν που ξεκίνησε με τη Γεωργία, συνέχισε στην Αρμενία και στο Ντονμπάς. Δεν επιδιώκει καν να αποδυναμώσει την κυβέρνηση της Ουκρανίας, αλλά να την καθαιρέσει. Παρατηρούμε, λοιπόν, μία κλιμάκωση των στόχων του: επιτίθεται σε ένα κράτος 40 εκατομμυρίων κατοίκων με στόχο να ρίξει τον πρόεδρό του. Συμπεριφέρεται σαν να κυβερνά σε έναν προηγούμενο αιώνα. Εχει ένα αυτοκρατορικό όραμα για τη χώρα του, οπότε η ισχύς μετριέται σε εδάφη. Για τον ίδιο, η Σοβιετική Ενωση ήταν απλώς η συνέχεια της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Γι’ αυτό και πασχίζει να την ανασυστήσει «χαράσσοντας» απ’ την αρχή τα σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Αλλωστε πιστεύει ότι η πτώση της πρώην ΕΣΣΔ ήταν ένα «λάθος» κι ένα σκάνδαλο μέσα στην Ιστορία.

Θα ήθελε να μείνει στη συνείδηση του κόσμου περισσότερο σαν ο σύγχρονος Μέγας Πέτρος. Και ως προς αυτό χρησιμοποιεί το κράτος και την Εκκλησία ως μοχλούς για να πετύχει τα σχέδιά του. Επιβάλλει, παράλληλα, μια μορφή ηθικής λογοκρισίας και ελέγχου προασπίζοντας τις κατά την άποψή του ακατάλυτες ρωσικές αξίες και φτάνοντας στην επίθεση εναντίον των ομοφυλόφιλων και της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Θέλει να «σέβονται» το κράτος έτσι όπως εκείνος το εκφράζει. Κατά την άποψή μου, εκείνο που λείπει και τον διαχωρίζει από τον Στάλιν είναι η πίστη σε ένα κόμμα και γενικότερα σε μια πολιτική ιδεολογία. Ο Πούτιν δεν είναι ιδεολόγος.

Μπορεί κανείς να εξηγήσει τη φιλορωσική στάση ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών με βάση τη γεωστρατηγική, αλλά αυτή η παράμετρος δεν ισχύει για όλες. Είναι ευλογοφανές ότι η Σερβία, μετά τους βομβαρδισμούς, επέλεξε τη Ρωσία. Πάρτε, για παράδειγμα, όμως, τη Βουλγαρία, έναν «παραδοσιακό» σύμμαχο των Ρώσων. Αλλαξε στάση και αισθάνεται ότι είναι καλύτερα προστατευμένη εντός του ΝΑΤΟ. Η νέα παράμετρος που υπεισέρχεται για ορισμένα καθεστώτα ή κράτη είναι η «απελευθέρωση» που τους πρόσφερε ο νεοσυντηρητισμός του Πούτιν. Είναι το παράδειγμα του Ορμπαν στην Ουγγαρία, της συντηρητικής κυβέρνησης του PiS στην Πολωνία, και των λαϊκιστών τύπου Σαλβίνι ή Ζεμούρ. Για όλους αυτούς ο Πούτιν εκπροσωπούσε τον ηγέτη ενός συντηρητικού ανελεύθερου καθεστώτος με έντονο το χριστιανικό στοιχείο. Και όλοι ενθουσιάστηκαν επειδή ξέρουν ότι και στη Δύση υπάρχουν «συνήγοροι» υπέρ μιας τέτοιας ανελευθερίας. Το πολωνικό καθεστώς, για παράδειγμα, μοιάζει πολύ με εκείνο του Πούτιν: στενότατες σχέσεις με την Εκκλησία, απόρριψη των αμβλώσεων και ομοφοβικές αποφάσεις. Φυσικά η διαφορά είναι ότι σε επίπεδο εθνικής ύπαρξης, πρόκειται για δύο απόλυτους «εχθρούς». Από την άλλη, δεν ήταν μόνο η Ακροδεξιά που εξέφρασε τον θαυμασμό της. Ηταν και η Δεξιά: ο Μπερλουσκόνι ή ο πρώην γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Φιγιόν.

Μετά την 11η Σεπτεμβρίου οι λαϊκιστές και η ευρωπαϊκή Δεξιά είδαν τον Πούτιν σαν «σταυροφόρο» κατά του ισλαμισμού. Και η ρωσική προπαγάνδα βασίστηκε πολύ στον τεχνητό πόλεμο «χριστιανοσύνης εναντίον Ισλάμ». Κάθε φορά που υπήρχαν επεισόδια στα προάστια του Παρισιού ή άλλες πόλεις το Russia Today έκανε λόγο για ισλαμικές εξεγέρσεις μέσα στη μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα. Αν δούμε, όμως, τις πραγματικές πολιτικές του Πούτιν, δεν μοιάζει καθόλου με έναν πολέμιο των ισλαμιστών. Θέλω να θυμίσω κάτι συγκεκριμένο: το μόνο ευρωπαϊκό έδαφος όπου εφαρμόζεται ο ισλαμικός νόμος της σαρίας είναι η Τσετσενία – και τώρα βλέπετε τον Καντίροφ ως φίλο του Πούτιν και εχθρό της Ουκρανίας. Στον πόλεμο των Αρμενίων η Ρωσία επέτρεψε ουσιαστικά στους Αζέρους να νικήσουν. Τους άφησε να πάρουν το Ναγκόρνο Καραμπάχ και μετά προσποιήθηκε ότι παρενέβη. Στη Γεωργία από τη ρωσική επιθετικότητα ωφελήθηκαν τελικά οι μουσουλμάνοι Αμπχάζιοι εις βάρος των χριστιανών. Ακόμη και στη Μέση Ανατολή ο Πούτιν στήριξε τον Ασαντ αδιαφορώντας για τους χριστιανικούς πληθυσμούς της περιοχής. Με την ευκαιρία, η Μόσχα είναι επίσης εχθρική στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, την πνευματική έδρα για τους χριστιανούς της Ανατολής. Αν κοιτάξει, λοιπόν, κανείς τη μεγάλη εικόνα, ο Πούτιν δεν είναι καθόλου ο σταυροφόρος της χριστιανοσύνης. Είναι ο τσάρος μιας πολυεθνικής αυτοκρατορίας. Για εκείνον το πρόβλημα δεν είναι καν οι μουσουλμάνοι. Είναι οι κατ’ αυτόν «αιρετικοί»: όσοι βρίσκονται πιο κοντά, αλλά διαφωνούν μαζί του. Η χριστιανική Εκκλησία της ανεξάρτητης Ουκρανίας είναι μεγαλύτερος κίνδυνος από το Ισλάμ. Γι’ αυτό έχει χάσει το δικαίωμα να εκπροσωπεί τον ορθόδοξο κόσμο.

Ολοι οι υποστηρικτές του Πούτιν στη Γαλλία, όπως ο Ζεμούρ, έχουν οπισθοχωρήσει μετά την εισβολή. Και χάνουν μέρος της λαϊκής συμπάθειας – μέχρι στιγμής περίπου το 5% στην πρόθεση ψήφου. Η μόνη που δεν υποχωρεί είναι η «βαθιά» Ακροδεξιά. Υπάρχει η πλατφόρμα της Riposte Laique που είναι απροκάλυπτα υπέρ του Πούτιν. Αλλά και στους καθολικούς υπάρχει ένα σχίσμα: κάποιοι είναι κατά, κάποιοι όμως επιμένουν να τον στηρίζουν – όπως το σάιτ Salon beige.

Η Κίνα δεν θέλει να καταδικάσει τον Πούτιν, καθώς το ενδιαφέρον της είναι να επανακτήσει την Ταϊβάν. Από την άλλη, δεν είναι καθόλου ευχαριστημένη με τη μεγάλη ανατροπή στην παγκόσμια οικονομία ακριβώς την περίοδο που ακολουθούσε την ήπια εμπορική προσέγγιση με τους νέους «Δρόμους του μεταξιού», την εξαγορά λιμανιών και την κατασκευή εμπορικών κόμβων. Επίσης, σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, δεν είναι καθόλου ευχαριστημένη με την ενίσχυση του ΝΑΤΟ, παρόλο που η Συμμαχία δεν στρέφεται εναντίον της, όπως φυσικά και με τη νέα ηγετική εμφάνιση των ΗΠΑ στην Ευρώπη.

Οι Ρώσοι προχωρούν σχετικά αργά και νομίζω ότι στο επόμενο διάστημα το επικρατέστερο σενάριο είναι να κλιμακώνονται οι μάχες και οι απώλειες επίσης με αργό ρυθμό, καθώς οι Ουκρανοί αντιστέκονται σθεναρά. Η δεύτερη πιθανότητα είναι εκείνη μιας ξαφνικής συμφωνίας, με την οποία οι Ουκρανοί θα αναγνωρίζουν τη μετάβαση της Κριμαίας και του Ντονμπάς στη Ρωσία, η Ουκρανία θα μένει ανεξάρτητη και δεν θα συμμετέχει στο ΝΑΤΟ. Ακόμη κι έτσι, βέβαια, μου φαίνεται πολύ ορθολογικό για να το στηρίξει ο Πούτιν.