Ουάσιγκτον: Παιχνίδια με τα ρωσικά οπλικά συστήματα

Το… παζάρι ανάμεσα στην Αγκυρα και την Ουάσιγκτον για επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35 υπό την προϋπόθεση ότι θα στείλει τα ρωσικά αντιπυραυλικά συστήματα S-400 στην Ουκρανία παρακολουθούν με προσοχή η ελληνική κυβέρνηση και το ελληνικό «Πεντάγωνο».

Η πρόταση φέρεται να έγινε από τους Αμερικανούς στους Τούρκους – σύμφωνα με όσα αναφέρει δημοσίευμα των «New York Times» – έπειτα από πρόσφατο ταξίδι της αναπληρώτριας υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Γουέντι Σέρμαν, στην Τουρκία. Ουσιαστικά οι Αμερικανοί προτείνουν στην Τουρκία να στείλει στην Ουκρανία ως αεράμυνα συστοιχίες των ρωσικών S-400 που η Αγκυρα έχει στην κατοχή της. Σε αντάλλαγμα τίθεται το ενδεχόμενο η Τουρκία να επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35 (και να αποκτήσει βέβαια και τα αμερικανικά μαχητικά) από το οποίο είχε αποβληθεί ακριβώς διότι είχε προχωρήσει στην αγορά των ρωσικών S-400.

Σημειώνεται ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει επιβάλει εδώ και μία διετία σειρά κυρώσεων εναντίον της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας για την απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει και να εγκαταστήσει τους ρωσικούς S-400. Δεν αποκλείεται όμως τώρα η Ουάσιγκτον να επιχειρεί με μια κίνηση – η οποία θυμίζει ανατολίτικο παζάρι με υπαναχωρήσεις και ανταλλάγματα – και να πείσει την Τουρκία να αποδείξει την αφοσίωσή της στο ΝΑΤΟ και στη Δύση χωρίς αστερίσκους και ουδετερότητες και να καταφέρει ένα ισχυρό πλήγμα στη Ρωσία.

Γιατί δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι μέχρι σήμερα η Τουρκία στον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας έχει μια ουδέτερη στάση, αναλαμβάνει ρόλο διαπραγματευτή και είναι σαφές ότι θέλει να διατηρήσει τις καλές σχέσεις με το Κρεμλίνο. Στη βάση αυτή, τα πρώτα μηνύματα από την Τουρκία αναφέρουν ότι δεν πρόκειται για κίνηση που εξετάζει θετικά η κυβέρνηση Ερντογάν.

Είναι πρόδηλο όμως ότι αν η Αγκυρα αποφασίσει να στείλει τους S-400 στην Ουκρανία αυτό θα προκαλέσει ντόμινο εξελίξεων, οι οποιες όμως θα επηρεάσουν και την Ελλάδα. Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει σφοδρή αντίδραση της Ρωσίας και σοβαρή επιδείνωση των ανέφελων έως τώρα σχέσεων Κρεμλίνου – Αγκυρας. Επιπλέον, αν η Τουρκία πάρει τα F-35 από την Αμερική τότε είναι σχεδόν σίγουρο πως θα διαταραχθεί και η ισορροπία δυνάμεων στον αέρα του Αιγαίου. Η Ελλάδα θα έχει βέβαια τα Rafale, αλλά η Τουρκία θα έχει στον αέρα ένα υπερόπλο, το 5ης γενιάς μαχητικό F-35.

Οι ελληνικοί S-300

Oι επιτελείς του «Πενταγώνου» μελετούν βέβαια τις τελευταίες ημέρες και το ενδεχόμενο να μας ζητηθεί να παραχωρήσουμε τους ρωσικούς S-300 που διαθέτουμε και είναι εγκατεστημένοι στην Κρήτη, είτε προς ενίσχυση της αεράμυνας της Ουκρανίας είτε προς ενίσχυση της αεράμυνας του ανατολικού κλάδου του ΝΑΤΟ (π.χ. να μπουν στη Σλοβακία).

Η πρώτη περίπτωση θα σήμαινε όμως μια άλλου είδους εμπλοκή της Ελλάδας στην πολεμική σύγκρουση, αν αναλογιστεί κανείς ότι μια μεταφορά συστοιχίας θα συνοδεύεται και από προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων για τον χειρισμό τους. Μέχρι στιγμής πάντως τόσο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος όσο και αρχηγός ΓΕΕΘΑ διέψευσαν ότι μας έχει ζητηθεί η παραχώρηση του συστήματος S-300.

Σήμερα το κινητό αντιπυραυλικό σύστημα των S-300 PMU1 βρίσκεται στην Κρήτη (δύο πυροβολαρχίες με 12 εκτοξευτές και 96 βλήματα με βεληνεκές 150 χλμ.). Είναι γνωστό όμως ότι αρχικά προορίζονταν για την Κύπρο. Θα χρησιμοποιούνταν δηλαδή για την άμυνα της Κύπρου. Ωστόσο μετά τις σφοδρές αντιδράσεις της Αγκυρας –  απειλούσε ακόμα και με πόλεμο αν οι πύραυλοι εγκαθίσταντο στην Κύπρο – το αντιαεροπορικό σύστημα εντάχθηκε με περιπετειώδη τρόπο στην ελληνική Πολεμική Αεροπορία και εγκαταστάθηκε στην Κρήτη το 2000.

Η αγορά τους έγινε το 1997 από την Κυπριακή Δημοκρατία. Η Ελλάδα απέκτησε και τυπικά την ιδιοκτησία τους το 2007 πληρώνοντας στην Κύπρο το αντίτιμο της αγοράς τους. Η πρώτη δοκιμή τους έγινε το 2013. Δεν είναι διασυνδεμένοι με το ΝΑΤΟ, αλλά είναι επιχειρησιακοί. Προ μηνών εξάλλου είχε περάσει από τη Βουλή και πρόγραμμα αναβάθμισης των S-300.