Ουκρανία: Τζο Μπάιντεν έχεις σχέδιο;

Του Simon Tisdall

Ποιο είναι το σχέδιο, Τζο; Οταν καταφτάσει στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα για μία έκτακτη σύνοδο του ΝΑΤΟ, ο αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, θα επισημάνει υπερήφανα το μεγάλο του επίτευγμα στη διάρκεια της ουκρανικής κρίσης: τη διατήρηση της ενότητας της συμμαχίας καθώς και τη διατήρησή της εκτός πολέμου.

Ο Μπάιντεν θέλει να χάσει η Ρωσία, να αποτύχει. Λείπει όμως η τολμηρή, αποφασιστική δράση προς αυτόν τον σκοπό. Η αμερικανική προσέγγιση είναι ουσιαστικά αντιδραστική, τακτική, αποστασιοποιημένη. Είναι πραγματικά το μόνο που έχει να προσφέρει αυτές τις ημέρες η αποστρεφόμενη τους κινδύνους αμερικανική ηγεσία;

Οπως είπε στο Κογκρέσο την περασμένη εβδομάδα ο ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τα όπλα και οι κυρώσεις δεν αρκούν. Το Κίεβο καταλαβαίνει τους αμερικανικούς φόβους περί κλιμάκωσης. Αλλά οι δυνάμεις του εξακολουθούν να χρειάζονται μαχητικά αεροσκάφη, εναέρια προστασία και ασφαλείς ανθρωπιστικούς διαδρόμους. Επιπλέον, ο ουκρανικός λαός χρειάζεται μια αποτελεσματική, εμπνευσμένη δυτική ηγεσία υπέρ των δημοκρατικών ιδεωδών που προασπίζεται ο Μπάιντεν.

Κρίνοντας από τις τελευταίες του δηλώσεις, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν πρόκειται να κηρύξει σύντομα κατάπαυση πυρός. Το να του μιλάς για ειρήνη είναι σαν να ικετεύεις έναν χασάπη να γίνει χορτοφάγος. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ χρειάζεται μία στρατηγική με ανοιχτές εναλλακτικές επιλογές. Καταρχήν, πρέπει να σταματήσει να διαβεβαιώνει αφελώς τον Πούτιν ότι οι σύμμαχοι δεν θα παρέμβουν υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.

Το «να μην προκαλέσουμε τον Πούτιν» είναι το εγγύτερο που έχουν έρθει οι δυτικές δυνάμεις σε μία δήλωση αποστολής. Εντούτοις, μόνο οι ΗΠΑ προσφέρουν στρατιωτική βοήθεια ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα βρετανικά αντιαρματικά όπλα επιβάλλουν βαρύ κόστος. Η Ρωσία στοχοποιεί δυτικά κομβόι με όπλα, έχει βομβαρδίσει μια στρατιωτική βάση κοντά στα πολωνικά σύνορα και έχει στείλει δις στρατιωτικά drone σε γειτονικά κράτη του ΝΑΤΟ. Είτε μας αρέσει είτε όχι, οι αμοιβαίες προκλήσεις πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα.

Μην ποντάρετε…

Ο Μπάιντεν αποκάλεσε τον Πούτιν «εγκληματία πολέμου». Θα επιδιώξει λοιπόν τώρα τη σύλληψή του; Θα προσχωρήσουν οι ΗΠΑ στο υποστηριζόμενο από τον ΟΗΕ Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, όπου δικάζονται τα εγκλήματα πολέμου; Μην ποντάρετε σε αυτό.

Αφήνοντας την Ουκρανία μόνη, ο Μπάιντεν κινδυνεύει να επιβεβαιώσει τη μακροχρόνια άποψη της ευρωπαϊκής Αριστεράς ότι αποστολή του ΝΑΤΟ είναι πρωτίστως η άμυνα των ΗΠΑ και όχι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας ή η υποστήριξη του διεθνούς δικαίου.

Ο Γενς Στόλτενμπεργκ, ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, σίγουρα θα αντιδρούσε σε αυτό τον ισχυρισμό. Επικεντρώνεται στην υπεράσπιση των μελών του ΝΑΤΟ και κάνει φανταστική δουλειά. «Το ΝΑΤΟ δεν θα ανεχθεί καμία επίθεση στη συμμαχική κυριαρχία», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα.

Ωραία. Οπότε, ποιο είναι το σχέδιο, Γενς; Λίγη περισσότερη φαντασία στην Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες για το τι θα μπορούσε να ήταν στρατιωτικά δυνατό χωρίς να πυροδοτηθεί Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος θα βοηθούσε πολύ στην Ουκρανία.

Είναι άδικο όμως να κατηγορούμε μόνο την αδύναμη αμερικανική ηγεσία. Το ΝΑΤΟ έχει 30 μέλη, τα περισσότερα ευρωπαϊκά. Παρά τις δηλώσεις του Μπάιντεν για πρωτοφανή ενότητα, οι ρωγμές είναι ορατές. Οι ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, κυρίως η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής, θέλουν να υιοθετήσουν το ΝΑΤΟ και η ΕΕ μία πιο σθεναρή στάση, τόσο στο στρατιωτικό σκέλος όσο και στο κομμάτι των κυρώσεων. Στηρίζουν επίσης την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ. Γερμανία, Ιταλία, Ουγγαρία, Ελλάδα και άλλοι εναντιώνονται. Ποιο είναι λοιπόν το σχέδιο, Ολαφ;