Πόλεμος στην Ουκρανία: «Ισαποστάκηδες» και «πεφτοσυννεφάκηδες»

Ενα νέο εγχώριο ιδεολογικό «δίπολο» συγκροτείται στον απόηχο της εισβολής του καθεστώτος Πούτιν στην Ουκρανία. Η στάση της καθ’ ημάς Αριστεράς έναντι της ρωσικής εισβολής, ακόμα και εκεί που η καταδίκη της είναι απερίφραστη, συναντά τις επικρίσεις εκείνων που θεωρούν ότι η τοποθέτησή της στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών μεταξύ των δυνάμεων της Δύσης – ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ – και της Ρωσίας, ισοδυναμεί με τήρηση «ίσων αποστάσεων» και εξομοίωση του «θύτη με το θύμα».

Διαφορετικές αναγνώσεις

«Η εμμονή στο μότο «το NATO φταίει» εμποδίζει μια ειλικρινή συζήτηση στους κόλπους της Αριστεράς για την 24η Φεβρουαρίου και τις συνέπειές της» διαπίστωνε προσφάτως η αυτοδιαχειριζόμενη αριστερή εφημερίδα του Βερολίνου «Tageszeitung», εστιάζοντας στη στάση μελών της γερμανικής Αριστεράς απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά και στη συζήτηση για τον ρόλο του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη (Γιουγκοσλαβία) και τη στάση του έναντι της Ρωσίας μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης το 1991, μια συζήτηση που περιλαμβάνει και τα σχέδια της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στην Ουκρανία που αποτέλεσαν το πρόσχημα για να εισβάλει στη χώρα ο ρωσικός στρατός καταπατώντας βάναυσα κάθε έννοια του Διεθνούς Δικαίου.

Η συζήτηση αυτή έχει ανοίξει και αλλού – από τον Μπέρνι Σάντερς στις ΗΠΑ έως τον Ζαν-Λικ Μελανσόν στη Γαλλία – και σίγουρα δεν αφήνει ανεπηρέαστη την Αριστερά στη χώρα μας, φέρνοντας στην επιφάνεια τις διαφορετικές αναγνώσεις των θεμελιωδών γεωπολιτικών ζητημάτων που εγείρει η ρωσική εισβολή και επεκτατικότητα σε σχέση με τον ρόλο που διαδραμάτισαν και θα διαδραματίσουν στη συνέχεια οι δυτικές δυνάμεις στη νέα και δύσκολα προβλέψιμη διεθνή σκακιέρα που θα διαμορφώνεται.

Αντιπαραθέσεις στα social media

Μπορεί η ρωσική πρεσβεία στην Αθήνα να υπήρξε προορισμός των διαδηλωτών των κομμάτων της Αριστεράς, ωστόσο πάντα σημείο αναφοράς παραμένει η αμερικανική πρεσβεία. Η πρόσφατη αντιπολεμική συναυλία στο Σύνταγμα και οι αντιπαραθέσεις στα social media ανέδειξαν τις διαφορετικές προσλαμβάνουσες.

Η στάση Τσίπρα και η ρητορική ΣΥΡΙΖΑ

Ακόμα και στον ΣΥΡΙΖΑ που διά του Αλέξη Τσίπρα καταδίκασε απερίφραστα τη ρωσική εισβολή και επικρότησε τις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, διαφωνώντας πάντως με την αποστολή αμυντικού εξοπλισμού εκ μέρους της Ελλάδας στη δοκιμαζόμενη Ουκρανία και την όποια εμπλοκή της χώρας μας, δεν είναι λίγες οι φωνές εκείνες που στο εσωτερικό του εκφράζουν τη διμέτωπη λογική: από τη «σύγκρουση δύο ιμπεριαλισμών με θύμα λαούς» του ευρωβουλευτή Κώστα Αρβανίτη έως τον καταγγελτικό λόγο του κομμουνιστογενούς Θανάση Καρτερού που έγραφε: «Να φοβόμαστε τον Πούτιν; Ναι. Αλλά να ξεχάσουμε τι έπαθε η Ευρώπη και ο κόσμος από την πάνοπλη Γερμανία; Τι κάνουν οι ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες;».

Στη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ διασταυρώνονται και οι φωνές με καταβολές στο ιστορικό παρελθόν από την εποχή των μεγάλων ιδεολογικο-πολιτικών διαφορών μεταξύ ΚΚΕ και ΚΚΕ Εσωτερικού. Το θύμισε ο Νίκος Φίλης δηλώνοντας: «Κανείς δεν αποφάσισε ελεύθερα ποιοι τον κυβερνούν με ξένο στρατό στη ράχη του. Ούτε στην Τσεχοσλοβακία το 1968 ούτε στο Αφγανιστάν το 1979, όταν δίναμε μέσα στην Αριστερά την αυτονόητη μάχη κατά της εισβολής της ΕΣΣΔ», ανασύροντας ένα παλαιό σύνθημα για τη «διπλωματία των λαών» και τη δημιουργία ενός «νέου ξεσηκωμού του παγκόσμιου φιλειρηνικού κινήματος, έξω από σκοπιμότητες ιμπεριαλισμών, εθνικισμών και μεγαλοϊδεατισμών».

Οι διαχωριστικές γραμμές του ΚΚΕ

Μπορεί στον ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο της κατάκτησης της κυβερνητικής εξουσίας κάποιοι να έβλεπαν στο πρόσωπο του Πούτιν τον άνθρωπο που θα έβγαζε από το οικονομικό αδιέξοδο τη χρεοκοπημένη ελληνική οικονομία για να διαψευστούν γρήγορα με τον πιο κραυγαλέο τρόπο, ωστόσο στο ΚΚΕ δεν έτρεφαν αυταπάτες για τον ρόλο του ως εκφραστή της νεοκαπιταλιστικής ολιγαρχίας της Ρωσίας. Για αυτό και η επίθεσή του στους Μπολσεβίκους που διαμόρφωσαν την ομοσπονδιακή αρχιτεκτονική της ΕΣΣΔ σήμανε «συναγερμό» στον Περισσό, που απάντησε σκληρά στο «ρεσιτάλ αντικομμουνισμού» του ρώσου προέδρου.

Το ΚΚΕ διατηρεί ρόλο θεματοφύλακα των κατακτήσεων του υπαρκτού σοσιαλισμού, θέση που το θέτει εξ ορισμού απέναντι στις επικίνδυνες επιλογές του Κρεμλίνου, τις οποίες εντάσσει στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για «το μοίρασμα του ορυκτού πλούτου, της ενέργειας, εδαφών και εργατικού δυναμικού, αγωγών και δικτύων μεταφοράς εμπορευμάτων, γεωπολιτικών στηριγμάτων και μεριδίων των αγορών».

Ο Περισσός καταδίκασε από την αρχή τη ρωσική εισβολή εκφράζοντας την αλληλεγγύη του στον ουκρανικό λαό, θέτοντας ωστόσο σαφείς διαχωριστικές γραμμές ως προς τον ρόλο των αμερικανο-νατοϊκών δυνάμεων που «εδώ και χρόνια μεθοδεύουν και προωθούν την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική περικύκλωση της Ρωσίας, επεμβαίνοντας, μεταφέροντας ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις και εγκαθιστώντας βάσεις του θανάτου» και οργανώνοντας το 2014 «ένα άθλιο πραξικόπημα, στηρίζοντας παραστρατιωτικούς μηχανισμούς και ναζιστικές οργανώσεις στην Ουκρανία». «Δεν διαλέγουμε στρατόπεδο ληστών, ελπίδα είναι η πάλη των λαών» είναι το μότο του Περισσού κόντρα «στην ομοθυμία και στη συναίνεση που προσπαθούν να επιβάλουν με νύχια και με δόντια η αστική τάξη, η κυβέρνηση, τα κόμματα και τα επιτελεία της, για να στρατεύεται ο λαός στα ματωμένα σχέδια των ΑμερικανοΝΑΤΟϊκών».

Στο επίκεντρο των επιθέσεων ο Περισσός

Η στάση του ΚΚΕ βρέθηκε στο επίκεντρο επιθέσεων, όπως στην περίπτωση της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ η οποία κατήγγειλε το ΚΚΕ ότι «δέχεται ακόμα εντολές από το Κρεμλίνο», πυροδοτώντας την έντονη αντίδραση του Δημήτρη Κουτσούμπα, ο οποίος στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος τον ενημέρωσε για τη συνάντησή του με τον Ερντογάν, κατήγγειλε τα «απαράδεκτα φαινόμενα αντικομμουνισμού, διαστρέβλωσης και παραποίησης των θέσεων του ΚΚΕ», ζητώντας να μην υπάρξει καμία εμπλοκή της Ελλάδας στους νατοϊκούς σχεδιασμούς. «Ποιος να το πίστευε ότι με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία θα ξεφύτρωναν στη χώρα τόσοι «όψιμοι φιλειρηνιστές»» αναφέρεται στο podcast της ΚΝΕ ως «μια οφειλόμενη απάντηση στους «πεφτοσυννεφάκηδες»», όπως αποκαλούνται όσοι επικρίνουν τον Περισσό για «ίσες αποστάσεις».