Πόλεμος στην Ουκρανία: Στο προσκήνιο και πάλι η απειλή των χημικών όπλων – Το παράδειγμα της Συρίας

Η απειλή χρήσης χημικών όπλων ξανά στο προσκήνιο. Αυτή τη φορά στην Ουκρανία.

Οι δηλώσεις αρχηγών κρατών και αξιωματούχων και οι αλληλοκατηγορίες των τελευταίων ημερών μεταξύ Δύσης και Ρωσίας για πιθανή χρήση χημικών ή βιολογικών όπλων στον πόλεμο στην Ουκρανία φέρνει στην μνήμη την πρόσφατη, τελευταία χρήση τέτοιων όπλων στον πόλεμο στη Συρία.

Μια ρωσική επίθεση με χημικά όπλα στην Ουκρανία αποτελεί «πραγματική απειλή», προειδοποίησε σήμερα ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. «Πιστεύω ότι αποτελεί πραγματικό κίνδυνο», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος όταν ερωτήθηκε σχετικά με τις ανησυχίες για το ενδεχόμενο χρήσης χημικών όπλων από τη Ρωσία στην Ουκρανία, κατά την αναχώρησή του για την Ευρώπη. Τη Δευτέρα ο ίδιος τόνισε ότι οι ψευδείς καταγγελίες της Ρωσίας ότι το Κίεβο έχει βιολογικά και χημικά όπλα δείχνουν ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν εξετάζει το ενδεχόμενο να τα χρησιμοποιήσει ο ίδιος στην επίθεση εναντίον της Ουκρανίας.

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας κατηγόρησε το Κίεβο, χωρίς να παρουσιάσει κάποια απόδειξη, ότι σχεδιάζει επίθεση με χημικά όπλα εναντίον του ίδιου του ουκρανικού λαού και να κατηγορήσει κατόπιν τη Μόσχα.

Διαβάστε επίσης: Τι λένε οι Ρώσοι για τα βιολογικά όπλα – Ποια είναι η αλήθεια

Χθες στα Ηνωμένα Έθνη, η Ρωσία, ΗΠΑ και Βρετανία αντάλλαξαν κατηγορίες για το ενδεχόμενο επίθεσης με χημικά όπλα στην Ουκρανία, χωρίς καμία πλευρά πάντως να παρουσιάζει αποδείξεις προκειμένου να στηρίξει την ανησυχία της.

Ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ Ντμίτρι Πολιάνσκι δήλωσε ότι οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις «δεν σχεδίασαν ούτε πραγματοποίησαν ποτέ επιθέσεις κατά ουκρανικών εγκαταστάσεων στις οποίες αποθηκεύονταν ή παράγονταν τοξικές ουσίες». «Είναι ξεκάθαρο ότι οι ουκρανικές εθνικιστικές αρχές, ενθαρρυμένες από χώρες της Δύσης, δεν θα διστάσουν να εκφοβίσουν τους συμπολίτες τους και να σκηνοθετήσουν ψεύτικες επιθέσεις για να κατηγορήσουν τη Ρωσία», υποστήριξε ο Πολιάνσκι.

«Είναι δύσκολο να μην συμπεράνεις – δεδομένου του ιστορικού τους στη Βρετανία, στη Ρωσία εναντίον του Αλεξέι Ναβάλνι, όσων έχουμε δει στη Συρία – ότι μπορεί να είναι προοίμιο για να σκηνοθετήσουν οι ίδιοι οι Ρώσοι κάποιου είδους ψεύτικη επίθεση με χημικά όπλα», δήλωσε η πρέσβειρα της Βρετανίας στον ΟΗΕ Μπάρμπαρα Γούντγουορντ σε δημοσιογράφους.
Από την πλευρά της η πρέσβειρα των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη, η Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ, απέρριψε τις καταγγελίες της Ρωσίας ως «γελοίες». «Η ανησυχία μας είναι ότι ενδεχομένως αποτελούν προάγγελο των σχεδίων της Ρωσίας να χρησιμοποιήσει χημικά όπλα», συμπλήρωσε.

Οι αλληλοκατηγορίες προκαλούν ανησυχίες και φέρνουν ξανά στο προσκήνιο τη χρήση χημικών όπλων για την οποία οι δυνάμεις του Μπασάρ αλ Άσαντ έχουν επανειλημμένα κατηγορηθεί στη Συρία, με τη Μόσχα να απορρίπτει αυτούς τους ισχυρισμούς κατά του συμμάχου τους.

Αέριο Σαρίν κοντά στη Δαμασκό

Τον Ιούλιο του 2012, το συριακό καθεστώς ανανωρίζει για πρώτη φορά ότι διαθέτει χημικά όπλα.

Ενώ οι Δυτικοί φοβούνται τη χρήση αυτών των όπλων, η Μόσχα καταγγέλλει «φήμες».

Τον Αύγουστο του 2013, συριακές δυνάμεις εξαπολύουν επιθέσεις στην Ανατολική Γούτα και στο Μουανταμιγιάτ αλ-Σαμ, περιοχές που ελέγχονταν τότε από τους αντάρτες κοντά στη Δαμασκό. Η αντιπολίτευση κατηγορεί το καθεστώς ότι έκανε χρήση δηλητηριωδών αερίων, ισχυρισμός που οι δυνάμεις του καθεστώτος αρνούνται.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ισχυρίζονται ότι έχουν «ισχυρή βεβαιότητα» ότι το καθεστώς ευθύνεται για τη χημική επίθεση που, σύμφωνα με αυτές, σκότωσε τουλάχιστον 1.429 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων 426 παιδιά.

Στις 16 Σεπτεμβρίου, τα Ηνωμένα Έθνη δημοσιεύουν έκθεση που παρουσιάζει «κατάφωρα αποδεικτικά στοιχεία» για τη χρήση αερίου σαρίν.

Δύο ημέρες νωρίτερα, ωστόσο, η Ρωσία υπογράφουν μια συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες στη Γενεύη για την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της Συρίας, ανατρέποντας την προοπτική αεροπορικών επιδρομών που σχεδίαζαν Ουάσινγκτον και Παρίσι για να «τιμωρήσουν» τον πρόεδρο Άσαντ.

Αμέσως μετά, ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν χαρακτήρισε την επίθεση ως «πρόκληση» με στόχο να κατηγορηθεί η Δαμασκός.

Νέες έρευνες

Στα τέλη Αυγούστου 2016, μια εξεταστική επιτροπή από τον ΟΗΕ και τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ) επιβεβαιώνει ότι συριακά ελικόπτερα έριξαν αέριο χλωρίου σε τουλάχιστον δύο τοποθεσίες στην επαρχία Ιντλίμπ (βορειοδυτικά): Στην Ταλμενές το 2014, και στη Σαρμίνε το 2015.

Η Μόσχα κάνει λόγο για «μη πειστική» αναφορά.

Η επιτροπή κατηγορεί επίσης την τζιχαντιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) ότι χρησιμοποίησε αέριο μουστάρδας στη Μαρέα (βόρεια) το 2015.

Τον Οκτώβριο του 2016, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο στρατός πραγματοποίησε επίθεση το 2015, πιθανώς με χλώριο, στο Κουαμένας στην επαρχία Ιντλίμπ.

Λατάμνε

Τον Μάρτιο του 2017, επιθέσεις εξαπολύθηκαν με στόχο το Λατάμνε (βόρεια). Τον Απρίλιο του 2020, ο ΟΑΧΟ υποστηρίζει ότι αυτές πραγματοποιήθηκαν από τις συριακές δυνάμεις του καθεστώτος που χρησιμοποίησαν σαρίν και χλώριο.

Χαν Σεϊχούν

Στις 4 Απριλίου 2017, αεροπορική επιδρομή πλήττει το Χαν Σεϊχούν, μια πόλη που ελέγχεται από αντάρτες και τζιχαντιστές στην επαρχία Ιντλίμπ, σκοτώνοντας περισσότερους από 80 ανθρώπους. Σύμφωνα με τους γιατρούς, τα συμπτώματα που εμφάνισαν τα θύματα είναι παρόμοια με αυτά μιας χημικής επίθεσης.

Σε αντίποινα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διατάζει βομβαρδισμούς στην αεροπορική βάση αλ Σαριάτε (κέντρο).

Εμπειρογνώμονες του ΟΑΧΟ και του ΟΗΕ θα επιβεβαιώσουν αργότερα ότι χρησιμοποιήθηκε αέριο σαρίν στο Χαν Σεϊχούν, ισχυριζόμενοι ότι το καθεστώς είναι υπεύθυνο. Η Δαμασκός το αρνείται.

Ανατολική Γούτα

Στις 22 Ιανουαρίου 2018, το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (OSDH) αναφέρει 21 περιπτώσεις ασφυξίας στη Ντούμα της Ανατολικής Γούτα.
Στις 25 Φεβρουαρίου, 14 περιπτώσεις ασφυξίας, συμπεριλαμβανομένου ενός παιδιού που πέθανε αργότερα, αναφέρθηκαν μετά από βομβαρδισμό από το καθεστώς. Ένας γιατρός προκαλεί «υποψίες για χρήση χλωρίου».

Στις 7 Απριλίου, οι διασώστες και η ΜΚΟ Syrian American Medical Society ισχυρίζονται ότι περισσότεροι από 40 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε επίθεση με «τοξικό αέριο» στη Ντούμα και κατηγορούν τη Δαμασκό. Το καθεστώς και ο Ρώσος σύμμαχός του το αρνούνται.

Στις 14 Απριλίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο πραγματοποίησαν αντίποινα εναντίον των στρατιωτικών θέσεων του καθεστώτος.

Στις 2 Μαρτίου 2019, ο ΟΑΧΟ επιβεβαιώνει σε έκθεσή του τη χρήση αερίου χλωρίου κατά την επίθεση στη Ντούμα. Για τη Ρωσία, αυτή η έκθεση «διαστρεβλώνει την πραγματικότητα».
Σαρακέμπ.

Στις 4 Φεβρουαρίου 2018, αναφέρθηκαν δώδεκα περιπτώσεις ασφυξίας στο Σαρακέμπ, κοντά στο Ιντιλίμπ, ανέφερε το OSDH επικαλούμενο κατοίκους και γιατρούς που έκαναν λόγο για «τοξικό αέριο».

Ο ΟΑΧΟ διαπιστώνει τον Απρίλιο του 2021 ότι η συριακή Πολεμική Αεροπορία χρησιμοποίησε χλώριο κατά τη διάρκεια αυτής της επίθεσης.