Οι άλλοι πρόσφυγες

Την εβδομάδα που αφήσαμε πίσω μας, οι πρόσφυγες από την Ουκρανία ξεπέρασαν τα 3 εκατομμύρια. Κι αν λάβουμε υπόψη τις εκτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών, τα πράγματα μόνο χειρότερα μπορούν να γίνουν, καθώς ο Οργανισμός προειδοποιεί πως, αν συνεχιστεί αυτός ο πόλεμος, θα βυθίσει στη φτώχεια το 90% του πληθυσμού της χώρας, γυρνώντας τελικά την Ουκρανία δύο δεκαετίες πίσω.

Την ώρα που παρακολουθούμε στους δέκτες μας αυτό το πολύχρωμο ποτάμι αμάχων, παιδιά με παιχνίδια στα χέρια και γυναίκες με όλη τη ζωή κλεισμένη σε μια βαλίτσα, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας είναι ένα άλλο, μικρότερο, ποτάμι που διασχίζει τα ρωσικά σύνορα.

Είναι ρώσοι πολίτες, δεκάδες χιλιάδες εκτιμάται, αν και κανείς δεν μπορεί να πει με ασφάλεια πόσοι, που ούτε το καθεστώς Πούτιν στηρίζουν, ούτε την αιματοχυσία που η Μόσχα επιμένει να αποκαλεί «ειδική επιχείρηση». Οπωσδήποτε βέβαια το ζήτημα για όσους εγκαταλείπουν αυτές τις ημέρες τη Ρωσία δεν είναι ιδεολογικό. Ή, τέλος πάντων, όχι μόνον ιδεολογικό. Είναι πολίτες της μεσαίας τάξης που είδαν μέσα σε μια νύχτα τη ζωή τους να διαλύεται. Είναι εργαζόμενοι που δεν μπορούν πια ούτε χρήματα από το ATM να σηκώσουν. Είναι όλοι εκείνοι που αντιλαμβάνονται πως οι διεθνείς κυρώσεις θα γυρίσουν τη Ρωσία σε ακόμη πιο σκοτεινές εποχές, με τεράστιο κόστος για όσους κατάφεραν να χτίσουν ένα επίπεδο ζωής που μπορεί να «σηκώσει» τις μικρές καθημερινές απολαύσεις του προηγμένου κόσμου.

Στοιβαγμένοι στα διαμερίσματα συγγενών και φίλων στην Κωνσταντινούπολη και άλλες τουρκικές πόλεις (η Τουρκία είναι ένας εύκολος πρώτος σταθμός, αφού ο Ερντογάν κρατά τον εναέριο χώρο ανοιχτό για ρωσικά αεροσκάφη), οι Ρώσοι οργανώνονται για να υποδεχθούν και να διευκολύνουν τη φυγή κι όσων ακόμη ετοιμάζονται για το μεγάλο ταξίδι.

Λίγα μαθαίνουμε στη Δύση για το πραγματικό κλίμα στο εσωτερικό της Ρωσίας. Αραγε πόσοι στηρίζουν τον Πούτιν και τις επιλογές του καθεστώτος του; Κι από τους υποστηρικτές αυτού του πολέμου όμως, πόσοι ξέρουν όσα συμβαίνουν από τις 24 Φεβρουαρίου; Πόσα μαθαίνει ο μέσος Ρώσος για όσα κάνει η χώρα του εδώ και σχεδόν έναν μήνα στην Ουκρανία; Πόσα φέρετρα ρώσων στρατιωτών έχει δείξει η τηλεόραση στη Ρωσία;

Ακόμη και η λέξη «πόλεμος» στη χώρα είναι απαγορευμένη. Με τον νόμο που ψήφισε η ρωσική βουλή στις 4 Μαρτίου, δέκα ημέρες μετά την εισβολή και με χιλιάδες κόσμου στους δρόμους, όποιος «διαδίδει ψευδείς πληροφορίες για τη στρατιωτική επιχείρηση» απειλείται με έως και 15 χρόνια στη φυλακή.

«Εγκληματίες» στη χώρα τους, δακτυλοδεικτούμενοι διεθνώς, οι αυτοεξόριστοι της Ρωσίας του Πούτιν ξεκινούν το δικό τους ταξίδι στο άγνωστο, με βαρύ στις πλάτες τους το φορτίο της συλλογικής ευθύνης.