Ραπτικός μιλιταρισμός

Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 η μόδα είχε ξεκινήσει – πάλι – φλερτ με το στυλ μιλιτέρ προβάλλοντας σε ρούχα σχεδιαστών επιπόλαιες αντανακλάσεις της πολιτικής. Οχι όμως με τη σύμφωνη γνώμη του κόσμου. Η χρήση υφασμάτων παραλλαγής στη συλλογή υψηλής ραπτικής του Valentino το 1994 συνέπεσε χρονικά με την παρουσία ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ κατά τη γενοκτονία στη Ρουάντα. Το ειδικό κοινό απέρριψε τη συλλογή του μετρ λόγω έλλειψης καλού γούστου και συναισθηματικής αδιαφορίας. Ο κατάλογος της έκθεσης μόδας «Swords into Ploughshares», που φιλοξένησε το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης το 1995, εξηγεί κάτω από ποιες προϋποθέσεις ο απόηχος από εικόνες πολέμου μπορούν να αφομοιωθούν στην ενδυματολογική κανονικότητα. Οταν το ένδυμα παύει να επιτελεί τον πολεμικό σκοπό του και λειτουργεί αισθητικά μέσα στο σύστημα της μόδας. Για παράδειγμα, τα ασημένια μεταλλικά κουμπιά στις στολές αξιωματικών που κάποτε χρησίμευαν ως εφεδρικά πυρομαχικά στα στρατιωτικά σώματα του 18ου αιώνα και η σημερινή μόδα τα χρησιμοποιεί σε παλτό ρεντικότες.

Ομως οι πρόσφατες εικόνες από τις χακί στολές της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία ανανέωσαν την ισχύ τους ως σύμβολα αγριότητας και καταπίεσης. Αυτή τη φορά ακόμη και το σύστημα της δυτικής μόδας πιάστηκε αιχμάλωτο: καθώς η Ρωσία εισέβαλλε στην Ουκρανία, ο δολοφονικός τσετσένος ηγέτης και σύμμαχος του Πούτιν, Ραμζάν Καντίροφ, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, εμφανίστηκε ντυμένος για μάχη συνδυάζοντας τη ζώνη και τη θήκη με το πιστόλι του με ένα ζευγάρι μπότες Prada αξίας 1.200 ευρώ. Οι μαύρες δερμάτινες μπότες με την τρακτερωτή σόλα που φορούσε, θεωρούνται pièce de résistance στον κόσμο της μόδας από την κυκλοφορία τους το φθινόπωρο του 2019. Το να τις φορά σε δημόσια εμφάνισή του ένας δηλωμένος μακελάρης με σκοπό να απειλήσει και να τρομοκρατήσει εκείνους που του αντιστέκονται αποτελεί τραγική ειρωνεία.

Γιατί παρά τη φαινομενική απόστασή τους από τη φιλοσοφία ζωής της καπιταλιστικής Δύσης, αμφιλεγόμενες προσωπικότητες όπως ο Καντίροφ και ο Πούτιν αγοράζουν μόδα made in Italy. Και μάλιστα μόδα πολυτελείας. Και είναι ακόμη πιο παράδοξο καθώς επιλέγουν ευρωπαϊκές επωνυμίες και λογότυπα συνδεδεμένα με δημοκρατικές και προοδευτικές αξίες για να προβάλουν τα οπισθοδρομικά αναθεωρητικά οράματα της ολοκληρωτικής πολιτικής τους.