Το δυστοπικό μυθιστόρημα που «προέβλεψε» την άνοδο του Πούτιν

Tο 1986, ο ρώσος συγγραφέας, Βλαντίμιρ Βοϊνόβιτς αποφάσισε να γράψει μια δυστοπική εκδοχή της Ρωσίας στα μέσα του 21ου αιώνα. Ορισμένοι παραλληλισμοί του μυθιστορήματος με την πραγματική πολιτική κατάσταση της Ρωσίας τις τελευταίες δεκαετίες, το καθιστά για πολλούς προφητικό.

Σύμφωνα με την Washington Post, ο Βοϊνόβιτς οραματίστηκε έναν ηγέτη που προήλθε από τις τάξεις της KGB, χρησιμοποίησε έναν πόλεμο για να εδραιώσει την εξουσία του, τοποθέτησε πρώην συναδέλφους του σε θέσεις επιρροής, στηρίχτηκε από την εκκλησία και κυβέρνησε τη Ρωσία για δεκαετίες.

Με άλλα λόγια, προέβλεψε σε σημαντικό βαθμό ορισμένα χαρακτηριστικά της διακυβέρνησης του Βλαντιμίρ Πούτιν.

«Μόσχα 2042»

Το βιβλίο που φέρει τον τίτλο «Μόσχα 2042» αποτελεί μια δυστοπική σάτιρα της μελλοντικής ρωσικής κοινωνίας των μέσων του 21ου αιώνα.

Ο πρωταγωνιστής, ένας συγγραφέας ονόματι, Βιτάλι Νικίτιτς Κάρτσεφ, επιβιβάζεται σε μια διαστημική πτήση της Lufthansa το 1982, καταναλώνει περισσότερες από δώδεκα βότκες κατά την πτήση και «προσγειώνεται» στο 2042, όπου περιγράφει όσα βλέπει.

Στο μυθιστόρημα, ο ηγέτης της χώρας είναι γνωστός ως «Genialissimo» που περιγράφεται από τον πρωταγωνιστή ως «μια σπουδαία πολιτική προσωπικότητα, φίλος όλης της ανθρωπότητας και μια πολύπλευρη ιδιοφυΐα». «Ο Genialissimo είναι ταυτόχρονα ο γενικός γραμματέας του κόμματός μας, κατέχει τον στρατιωτικό βαθμό του στρατηγού και, επιπλέον, ξεχωρίζει από όλους», λέει σε άλλο σημείο μέλος του κόμματος.

Όπως και με το «Big Brother» του Τζορτζ Όργουελ, οι λεπτομέρειες για τη φυσική εμφάνιση του ηγέτη είναι φευγαλέες. Ο πρωταγωνιστής αναφέρει, ωστόσο, ότι υπάρχουν πορτρέτα του Genialissimo.

Ένα κοινό του Genialissimo με τον Πούτιν έχει να κάνει με τη λεγόμενη «γεροντοκρατία». Συνεπιβάτης της διαστημικής πτήσης που πήρε ο πρωταγωνιστής είναι ένας αριστερός από το Μόναχο που ταξιδεύει στο μέλλον για να συγκεντρώσει στοιχεία σχετικά με την αντοχή του σοσιαλισμού στο χρόνο. Εκτιμά ότι «υπό τον κομμουνισμό, όλοι θα είναι νέοι, όμορφοι, υγιείς και ερωτευμένοι ο ένας με τον άλλον».

Ο πρωταγωνιστής εκπλήσσεται λοιπόν όταν διαπιστώνει ότι η μελλοντική Ρωσία κυβερνάται από τον παππού Genialissimo και τον όχλο των γραφειοκρατών του. Ο Πούτιν ήταν μόλις 47 ετών όταν ανέλαβε για πρώτη φορά την προεδρία και πλέον κοντεύει τα 70. Το 2021, προώθησε μια συνταγματική αλλαγή που του επιτρέπει να κρατήσει την εξουσία μέχρι το 2036, όπου θα έχει φτάσει τα 84.

Η προχωρημένη ηλικία δεν είναι το μόνο κοινό που έχει ο Genialissimo με τον Πούτιν. Ως πρώην ανώτερος αξιωματικός της KGB που πέρασε πολλά χρόνια στη Γερμανία, ο Genialissimo έχει γεμίσει την κυβέρνησή του με φίλους από τις υπηρεσίες πληροφοριών. Μαζί, έχουν δημιουργήσει ένα Κομμουνιστικό Κόμμα Κρατικής Ασφάλειας.

Ο Πούτιν είχε έδρα ως πράκτορας στην Ανατολική Γερμανία από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 μέχρι την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Όπως ο Genialissimo, έχει τοποθετήσει πρώην συναδέλφους του στην ασφάλεια και σε ανώτατα αξιώματα.

Μεταξύ αυτών είναι ο Ιγκόρ Σέτσιν, διευθύνων σύμβουλος του πετρελαϊκού κολοσσού Rosneft, ο οποίος φέρεται να «διοικεί τη FSB», του διαδόχου της KGB. Άλλοι πρώην συνάδελφοί του είναι ο Σεργκέι Ιβάνοφ, που μέχρι το 2016 ήταν επικεφαλής του επιτελείου του Κρεμλίνου και ο Νικολάι Πατρούσεφ, γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, του οποίου προεδρεύει επίσης ο Πούτιν.

Δύο άλλες προβλέψεις

Δύο άλλες προβλέψεις φαίνεται να προμηνύουν την πορεία του Πούτιν προς την εξουσία. Ο Genialissimo εδραιώνει τη δημοτικότητά του και την εξουσία του ως ήρωας «του Μεγάλου Μογγολικού πολέμου που ολοκληρώθηκε πρόσφατα».

Ο Πούτιν έγινε πρώτος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Πολέμου της Τσετσενίας, στις 9 Αυγούστου 1999, και διορίστηκε πρωθυπουργός της Ρωσικής Ομοσπονδίας την ίδια ημέρα.

Μέχρι το τέλος του μήνα, οι ρωσικές αεροπορικές δυνάμεις διεξήγαγαν βομβαρδιστικές επιδρομές πάνω από την Τσετσενία και το δόγμα Πούτιν περί νόμου και τάξης βοήθησε σημαντικά στο να τονωθεί η δημοτικότητά του.

«Την επόμενη φορά, θα γράψω για μια ουτοπία», είπε ο Βοϊνόβιτς το 2017. Πέθανε τον επόμενο χρόνο αφού είχε πρώτα συγκρίνει τη Ρωσία του Πούτιν με τη Σοβιετική Ένωση: «Κατά κάποιο τρόπο, είναι χειρότερα σήμερα» είχε δηλώσει.