Ο Ότο φον Μπίσμαρκ είπε κάποτε ότι μόνο ένας ανόητος μαθαίνει από τα δικά του λάθη. «Μαθαίνω από τους άλλους», έλεγε ο γερμανός καγκελάριος του 19ου αιώνα. Παραδόξως, ο ρωσικός στρατός επαναλαμβάνει τα λάθη του παρελθόντος, του σοβιετικού προκατόχου του.

Όπως εξηγεί ο στρατιωτικός ιστορικός Άντονι Μπίβορ στο Atlantic, τον Απρίλιο του 1945, ο στρατάρχης Γκεόργκι Ζούκοφ, υπό την έντονη πίεση του Στάλιν, έστειλε τους στρατούς των τανκς του στο Βερολίνο, χωρίς υποστήριξη πεζικού.

Οι δυνάμεις του Βλαντίμιρ Πούτιν, όχι μόνο έκαναν το ίδιο λάθος, αλλά αντέγραψαν κιόλας τον τρόπο με τον οποίο οι πρόγονοί τους είχαν συνδέσει περίεργα κομμάτια σιδήρου — συμπεριλαμβανομένων των πλαισίων κρεβατιών — στους πυργίσκους των τανκς τους, με την ελπίδα ότι το πρόσθετο μέταλλο θα πυροδοτούσε πρόωρα τα αντιαρματικά όπλα. Αυτό δεν έσωσε τα ρωσικά τανκς.

Απλώς, έκανε πιο εμφανές το προφίλ τους στον εχθρό και προσέλκυσε ουκρανικά… πάρτι κυνηγιού τανκς, όπως τα σοβιετικά τανκς στο Βερολίνο είχαν συγκεντρώσει ομάδες της χιτλερικής νεολαίας και των SS, που τους επιτέθηκαν με Panzerfausts.

Η διαστρεβλωμένη εμμονή του ρώσου προέδρου με την ιστορία, ειδικά με τον «Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο» κατά της Γερμανίας, έχει παραμορφώσει την πολιτική του ρητορική με περίεργες αυτο-αντιφάσεις. Τα τανκς ήταν ένα μεγάλο σύμβολο δύναμης κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα οχήματα ωστόσο έχουν αποδειχθεί ευάλωτα σε drones και αντιαρματικά όπλα, σε πρόσφατες συγκρούσεις στη Λιβύη και αλλού. Η ικανότητα του Αζερμπαϊτζάν να καταστρέφει εύκολα αρμενικά άρματα μάχης έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη νίκη του το 2020 στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Ωστόσο, ο Πούτιν φαίνεται να έχει μάθει πολύ λιγότερα απ’ όσα έχει ξεχάσει. Τον Αύγουστο του 1968, οι δυνάμεις του Συμφώνου της Βαρσοβίας που εισήλθαν στην Τσεχοσλοβακία ενημερώθηκαν από τις πολιτικές τους αρχές ότι θα ήταν ευπρόσδεκτοι ως απελευθερωτές. Κατέληξαν χωρίς καύσιμα και πεινασμένοι.

«Αδιαφορεί για το στράτευμα»

Ο έλεγχος του Πούτιν στα εγχώρια μέσα ενημέρωσης μπορεί να κρύψει την αλήθεια από το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού πληθυσμού, αλλά οι στρατεύσιμοί του, που αναγκάστηκαν τώρα να υπογράψουν νέα συμβόλαια, για να τους μετατρέψουν σε εθελοντές, γνωρίζουν πολύ καλά την πραγματικότητα.

Η μεταχείριση του ρώσου προέδρου στους δικούς του ανθρώπους είναι εξίσου αδυσώπητη με τη συμπεριφορά του στους εχθρούς του. Ο στρατός έφερε ακόμα και ένα κινητό κρεματόριο στην Ουκρανία, για να απαλλαγεί από τις ρωσικές απώλειες, προκειμένου να μειώσει τον αριθμό των σορών που επιστρέφουν στην πατρίδα μέσα σε σάκους.

Οι σοβιετικοί προκάτοχοι του Πούτιν είχαν παρόμοια αδιαφορία για τα συναισθήματα των στρατευμάτων τους. Το 1945, ο Κόκκινος Στρατός αντιμετώπισε μια σειρά από ανταρσίες. Οι στρατιώτες που αντιμετωπίζονταν συχνά με περιφρόνηση από αξιωματικούς και πολιτικούς, έλαβαν εντολή να βγουν τη νύχτα, όχι για να ανασύρουν τα πτώματα των πεσόντων συντρόφων τους, αλλά για να τους αφαιρέσουν τις στολές τους για επαναχρησιμοποίηση.

Ένα άλλο, παλιό μοτίβο που επαναλαμβάνεται στην Ουκρανία είναι η εξάρτηση του ρωσικού στρατού από βαριά όπλα. Στον Β’ Παγκόσμιο, ο Κόκκινος Στρατός καυχιόταν για τη δύναμη του πυροβολικού του, το οποίο αποκαλούσε «Ο θεός του πολέμου». Στην επιχείρηση του Βερολίνου, το πυροβολικό του Ζούκοφ εκτόξευσε περισσότερες από τρία εκατομμύρια οβίδες, καταστρέφοντας μεγαλύτερο μέρος της πόλης από ό,τι η στρατηγική αεροπορική επίθεση των Συμμάχων.

Οι Σοβιετικοί χρησιμοποίησαν εκτοξευτές πυραύλων Κατιούσα, τους οποίους τα γερμανικά στρατεύματα ονόμασαν «όργανο του Στάλιν» για τον ήχο τους, για να σκοτώσουν τους υπερασπιστές της πόλης που είχαν απομείνει.

Ενώ το συμβατικό πυροβολικό του Πούτιν γκρεμίζει τα ουκρανικά κτίρια με τον ίδιο παλιό τρόπο, για να εξαλείψει πιθανές θέσεις ελεύθερων σκοπευτών, τα θερμοβαρικά πυρομαχικά παίρνουν τη θέση των παλιών Κατιούσα.

Η καταστροφή του Γκρόζνι και του Χαλεπίου από την Ρωσία είχε ήδη αποκαλύψει πόσο λίγο έχει εξελιχθεί το δόγμα των αστικών συγκρούσεων, σε αντίθεση με αυτό των δυτικών ενόπλων δυνάμεων, από τον Β’ Παγκόσμιο. Ο διεθνής συνασπισμός που ανάκτησε τις πόλεις της Ράκα και της Μοσούλης από το Ισλαμικό Κράτος επέδειξε μια πολύ πιο στοχευμένη προσέγγιση, αποκλείοντας κάθε πόλη και στη συνέχεια εκκαθαρίζοντάς την ανά τομέα.

«Η διαφθορά»

Ο στρατός του Πούτιν σαφώς δεν είναι ο Κόκκινος Στρατός, όπως και η Ρωσία του Πούτιν δεν είναι η Σοβιετική Ένωση, αναφέρει ο Μπίβορ στο Atlantic.

Η θεσμική διαφθορά σε όλη την κυβέρνηση έχει επηρεάσει τα πάντα, ακόμη και τους αξιωματικούς που επωφελούνται από την πώληση ανταλλακτικών και αγνοούν την υλικοτεχνική υποστήριξη σε έργα κύρους.

Ενώ οι Ουκρανοί υπερασπιστές καταστρέφουν τα ρωσικά T-72 της εποχής του Ψυχρού Πολέμου με ευκολία, η ρωσική προτεραιότητα ήταν να κρατήσουν αρκετά χρήματα για να πληρώσουν για την επόμενη γενιά αρμάτων υψηλής τεχνολογίας Armata. Ωστόσο, το Armata λίγα ακόμα μπορεί να κάνει, πέρα από το να διασχίζει την Κόκκινη Πλατεία στις παρελάσεις της Ημέρας της Νίκης κάθε 9η Μαΐου, για να εντυπωσιάσει τα πλήθη και τα ξένα μέσα ενημέρωσης. Στο πεδίο της μάχης, θα είχε ακριβώς την ίδια τύχη με τα T-72.

Επίλεκτες μονάδες, αλεξιπτωτιστές και ειδικές δυνάμεις Spetsnaz εξακολουθούν να υπάρχουν στον ρωσικό στρατό, αλλά μπορούν να επιτύχουν λίγα μόνοι τους στο χάος της κακής διοίκησης. Η έλλειψη προνοητικότητας, που συνεπάγεται η εισαγωγή του συστήματος κρυπτογραφημένων επικοινωνιών της νέας εποχής του ρωσικού στρατού, θα ήταν πολύ πιο δύσκολο να γίνει πιστευτή στις πιο αυστηρές σοβιετικές μέρες, όταν τέτοια λάθη τιμωρούνταν αυστηρά.

Υποτίθεται ότι είναι ασφαλές, βασίζεται σε πύργους 3G, τους οποίους η Ρωσία κατέστρεψε όταν εισέβαλε στην Ουκρανία. Επειδή το σύστημα απλά δεν λειτουργεί, οι Ρώσοι αξιωματικοί πρέπει να επικοινωνούν ανοιχτά μέσω κινητού τηλεφώνου, ενώ τους ακούν χαρούμενοι ουκρανοί εθελοντές…

Η εισβολή του 2008 στη Γεωργία, η οποία προκάλεσε οπισθοδρόμηση στη μικρή πρώην σοβιετική δημοκρατία, αλλά αποκάλυψε την ανικανότητα και την αδυναμία της Ρωσίας, οδήγησε σε σχέδια για τον επανεξοπλισμό και τη μεταρρύθμιση των ενόπλων δυνάμεων του Πούτιν.

Αυτές οι προσπάθειες έχουν προφανώς αποτύχει. Αυτό λέει πολλά για την έλλειψη ιδεαλισμού, αξιοπρέπειας και αίσθησης καθήκοντος μέσα στο καθεστώς του. Το πώς μπορεί να αλλάξει αυτό, σε ένα τόσο όψιμο και κρίσιμο στάδιο της εισβολής στην Ουκρανία, είναι πολύ δύσκολο να το δούμε, τονίζει ο Μπίβορ.

Στο Στάλινγκραντ, στο τέλος του 1942, ο Κόκκινος Στρατός εξέπληξε τον εαυτό του και τον κόσμο με μια ξαφνική ανατροπή, και υπάρχουν ενδείξεις ότι οι δυνάμεις του Πούτιν προσαρμόζουν τις τακτικές τους, προετοιμάζοντας δύο σημαντικές στρατηγικές πολιορκίες γύρω από το Κίεβο και την ανατολική Ουκρανία.

Μια σχεδόν σταλινική αποφασιστικότητα να διορθώσει τον ρωσικό στρατό – υποστηριζόμενη από τις εκτελέσεις λιποτακτών και αποτυχημένων αξιωματικών – θα μπορούσε να μετατρέψει τη σύγκρουση σε ένα λουτρό αίματος μιας αδυσώπητης και καταστροφικής εισβολής.

Ενάντια σε όλες τις προπολεμικές προσδοκίες, ωστόσο, μια ρωσική στρατιωτική κατάρρευση φαίνεται επίσης πιθανή. Μια πλήρης αποσύνθεση του ηθικού θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ταπεινωτική αποχώρηση, ένα δυνητικά καταστροφικό αποτέλεσμα της αδυναμίας του Πούτιν να αποχωριστεί το σοβιετικό παρελθόν.

Headlines