Πόλεμος στην Ουκρανία: Νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας από ΗΠΑ, ΕΕ και G7

Ανταπόκριση, Βρυξέλλες

Σε νέα διεύρυνση του καταλόγου κυρώσεων κατά φυσικών προσώπων και νομικών οντοτήτων προχώρησαν συντονισμένα οι Ηνωμένες Πολιτείες, η ΕΕ και το G7 στο πλαίσιο της «τριάδας» των Συνόδων Κορυφής που πραγματοποιούνται σήμερα και αύριο (24 και 25 Μαρτίου) στις Βρυξέλλες σε μία άνευ προηγουμένου συντονισμένη απάντηση των δυτικών εταίρων και συμμάχων στην συνεχιζόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία συμπληρώνει ήδη ένα μήνα χωρίς να διαφαίνεται ο τερματισμός της.

Προς το παρόν πάντως, οι δυτικοί εταίροι αναμένεται να αποφύγουν, σύμφωνα με πληροφορίες, πιο σκληρές κινήσεις όπως πχ ένα εμπάργκο εισαγωγών ρωσικών ορυκτών καυσίμων, καθώς αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρό οικονομικό πρόβλημα σε σειρά ευρωπαϊκών κρατών.

Με τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να είναι ο «σταρ» της σημερινής ημέρας, οι Σύνοδοι Κορυφής του ΝΑΤΟ, του G7 (και οι δύο πραγματοποιήθηκαν στο αρχηγείο της Συμμαχίας) και της ΕΕ που ακολουθεί σε λίγη ώρα στέλνουν αναμφίβολα ένα ηχηρό μήνυμα προς τη Μόσχα. Οι νέες κυρώσεις αφορούν σε 328 μέλη της Ρωσικής Δούμας αλλά και στο σώμα στο σύνολό του, στον Χέρμαν Γκρεφ, επικεφαλής της Sberbank, της μεγαλύτερης ρωσικής τράπεζας και συμβούλου του Προέδρου Πούτιν, στον ολιγάρχη Γκενάντι Τιμτσένκο και στην οικογένειά του, σε μέλη της τράπεζας Sovcombank, σε 48 κρατικές ρωσικές εταιρείες παραγωγής αμυντικού υλικού.

Αποτροπή παράκαμψης των κυρώσεων

Την ίδια στιγμή, η ΕΕ και το G7 δεσμεύονται για τη σύσταση μίας πρωτοβουλίας με σκοπό την αποτροπή της παράκαμψης ή μη εφαρμογής των κυρώσεων από ορισμένες χώρες. Πρόκειται για μία κίνηση που πρέπει να φανεί αν μπορεί να αποδώσει καθώς υπάρχουν μεγάλες χώρες που δεν τις εφαρμόζουν, ενώ σε όσους το αποφεύγουν συμπεριλαμβάνεται και η Τουρκία, η οποία υπό το πρόσχημα ότι ασκεί διαμεσολαβητικό ρόλο έχει πέσει στα μαλακά. Ανάλογη έκκληση εξέφρασαν και οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, αλλά τα ερωτήματα παραμένουν.

Η Δήλωση των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ χρησιμοποιεί σκληρη γλώσσα κατά της Ρωσίας όπως αναμενόταν άλλωστε. Ο Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτεμπεργκ, η θητεία του οποίου θα παραταθεί για ένα έτος ως και τις 30 Σεπτεμβρίου 2023, είχε δώσει το περίγραμμά της ήδη από τις δηλώσεις του μία ημέρα πριν από τη Σύνοδο. Στην παρέμβασή του, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε ειδική μνεία στις κυρώσεις και τόνισε ότι για να έχουν αποτελεσματικότητα ως μέσο πίεσης είναι αναγκαία η ενιαία εφαρμογή τους από όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ, ενώ επανέλαβε τη σταθερή υποστήριξη της Αθήνας στην κυριαρχία, εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και το δικαίωμά της στην αυτοάμυνα.

Η ενίσχυση της ανατολικής πτέρυγας με τέσσερις νέες ομάδες μάχης (σε Ουγγαρία, Σλοβακία, Βουλγαρία και Ρουμανία) αλλά και η προσαρμογή της δομής δυνάμεων της Συμμαχίας που θα αρχίσει να συζητείται (στην οποία αναφέρθηκε «Το Βήμα» την περασμένη Κυριακή) με ορίζοντα την υιοθέτηση του νέου Στρατηγικού Δόγματος τον προσεχή Ιούνιο θα είναι ο πυρήνας της αλλαγής στην οποία προσανατολίζεται το ΝΑΤΟ. Παράλληλα, οι Σύμμαχοι θα κάνουν το παν για να συνδράμουν στρατιωτικά την Ουκρανία και σε τομείς όπως τα βιολογικά, χημικά και πυρηνικά όπλα.

Πρσχέδιο Συμπερασμάτων

Στο τελευταίο προσχέδιο των Συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που βρίσκεται εν γνώση του «Βήματος» δεν περιλαμβάνει εκπλήξεις. Στο ζήτημα της ενέργειας που απασχολεί έντονα και την ελληνική κυβέρνηση, οι «27» αναφέρονται στη σταδιακή απεξάρτηση (phase out) από το ρωσικό πετρέλαιο, άνθρακα και αέριο το συντομότερο δυνατό και θα αναμένουν περί τα τέλη Μαϊου τις εξειδικευμένες προτάσεις της Επιτροπής. Στο κείμενο γίνεται αναφορά στη δυνατότητα προσωρινής φορολόγησης «ουρανοκατέβατων κερδών» (windfall profits) που μπορεί να είναι χρήσιμη πηγή χρηματοδότησης για να απαλυνθούν οι συνέπειες των υψηλών τιμών. Τέλος, ζητείται η επείγουσα και λεπτομερής εξέταση ουσιαστικότερων βραχυπρόθεσμων επιλογών από την Κομισιόν για τις τιμές του αερίου και για τη σύνδεση αυτών με τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Η εθελοντική κοινή αγορά αερίου, LNG και υδρογόνου από κράτη-μέλη κρίνεται επίσης χρήσιμη.

Αναφορικά με το Ουκρανικό, οι «27» αναφέρονται σε εγκλήματα πολέμου που πρέπει να σταματήσουν αμέσως και καλείται η Ρωσία να συμμορφωθεί με την πρόσφατη απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για σεβασμό του ανθρωπιστικού δικαίου. Αναφέρεται επίσης ότι κάθε προσπάθεια να παρακαμφθούν οι κυρώσεις ή να βοηθηθεί η Ρωσία με άλλα μέσα πρέπει να σταματήσει. Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί στη δημιουργία ενός Ταμείου Αλληλεγγύης για την Ουκρανία χωρίς καθυστέρηση, μία πρόταση του Προέδρου του Σαρλ Μισέλ.