Παρακολουθώντας τις διεθνείς αναλύσεις για τις συγκρούσεις στην Ουκρανία, δεν είναι δύσκολο να πιστέψεις ότι Ρωσία και ΗΠΑ βρίσκονται ήδη σε πόλεμο, με τις εντάσεις μεταξύ των δυο πλευρών να κλιμακώνονται διαρκώς, τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορικής. Όμως η αμερικανική ακροδεξιά δεν μοιάζει να έχει λάβει το σχετικό υπόμνημα.

Σε μακροσκελές τους άρθρο, οι Times της Νέας Υόρκης αναδεικνύουν ένα φαινόμενο που θα ήταν παράξενο, αν δεν είχε επαναληφθεί ξανά και ξανά στα περισσότερα μήκη και πλάτη της Γης – ή έστω της Δύσης. Η ρωσική ρητορική, αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα, όχι απλώς μεταδίδεται ενισχυμένη από ακροδεξιούς ακτιβιστές, δημοσιογράφους και πολιτικά πρόσωπα, αλλά συχνά καταλήγει να τροφοδοτείται από τα fake news που κατασκευάζουν και διαδίδουν οι δεύτεροι.

Η υπόγεια δράση του Κρεμλίνου

Φυσικά, είναι γνωστό ότι το Κρεμλίνο έχει υποστηρίξει υπογείως την ακροδεξιά σε πολλαπλά κράτη της Ευρώπης – μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Αυτό που καθιστά την περίπτωση των ΗΠΑ «μοναδική», είναι το γεγονός ότι αποτελούν τον Νο.1 αντίπαλο της Ρωσίας, ενώ τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και η αμοιβαία δυσπιστία που τα ακολούθησε, είχαν ως αποτέλεσμα η Ρωσία να χαραχτεί στο νου της μεγαλύτερης μερίδας των Αμερικανών ως ο μεγάλος κακός.

Η σημαντικότερη αλλαγή στα παραπάνω, τουλάχιστον για μια μερίδα του αμερικανικού πληθυσμού, ήρθε στα παράξενα χρόνια του τραμπισμού. Μετά την εμπλοκή της Ρωσίας στις προεδρικές εκλογές του 2016, μέσω στρατιών από «τρολ» στα κοινωνικά δίκτυα με στόχο την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, ο 45ος αμερικανός πρόεδρος φρόντισε να ανταποδώσει τη χάρη, επαινώντας τον Πούτιν σε πολλές περιπτώσεις – με πιο αξιοσημείωτη στιγμή την επιλογή της λέξης «ιδιοφυΐα» για να περιγράψει τον ρώσο πρόεδρο.

Ο γοητευτικός κύριος Πούτιν

Όπως και σε όλο τον υπόλοιπο πλανήτη, έτσι και στις ΗΠΑ, το ακροδεξιό κοινό που είχε βρει ελκυστικό τον Τραμπ, αναμενόμενα γοητεύτηκε από το αυταρχικό και αρρενωπό προφίλ του Πούτιν. Η συμπάθεια αυτή επιβιώνει μέχρι σήμερα, έχοντας πάρει και το απαραίτητο boost στη διάρκεια της πανδημίας, όταν τα τρολ της Ρωσίας στράφηκαν στην ενίσχυση των θεωριών συνωμοσίας.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προκάλεσε σύγχυση στην αμερικανική (ακρο)δεξιά. Κατά το πρώτο στάδιο, πολλοί Συντηρητικοί επέκριναν τον Πούτιν και τη ρωσική επιθετικότητα, απαιτώντας μάλιστα μεγαλύτερη υποστήριξη προς την Ουκρανία. Υπήρξε, όμως, και μια άλλη μερίδα που είδε στη ρωσική συνωμοσιολογία μια χρυσή ευκαιρία για αντιπολίτευση προς τον Μπάιντεν και συσπείρωση των οπαδών της.

Από το Fox News μέχρι το Infowars και από τον Τάκερ Κάρλσον μέχρι τον Τζακ Ποσόμπιεκ, ακροδεξιά μέσα και δημοσιογράφοι λειτούργησαν ως δίαυλοι της προπαγάνδας του Κρεμλίνου, ακριβώς τη στιγμή που το χρειαζόταν περισσότερο, όταν οι πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων είχαν περιορίσει την ικανότητα των ρωσικών κρατικών ΜΜΕ να απευθύνονται σε πολίτες των ΗΠΑ.

Από την Ουάσινγκτον στη Μόσχα και πάλι πίσω

Ένα ενδεικτικό παράδειγμα αφορά τις φήμες περί κρυφών εργαστηρίων βιολογικών όπλων στην Ουκρανία, τα οποία υποτίθεται ότι λειτουργούσαν χάρη σε χρηματοδότηση των ΗΠΑ. Η συγκεκριμένη φήμη, σύμφωνα με ανάλυση της εταιρείας Zignal Labs, άρχισε να διαδίδεται πρώτα στα αγγλικά, στα τέλη Φεβρουαρίου. Σταδιακά, έπαψε να συγκεντρώνει την προσοχή του κοινού, μέχρι που στις 6 Μαρτίου αναμοχλεύτηκε από τη Μόσχα, όταν το ρωσικό υπουργείο άμυνας ανακοίνωσε σε μαγνητοσκοπημένη δήλωση ότι είχε ανακαλύψει «ίχνη στρατιωτικού βιολογικού προγράμματος στην Ουκρανία, με τη χρηματοδότηση του αμερικανικού υπουργείου άμυνας».

Αμέσως μετά, η είδηση επέστρεψε και στον αγγλόφωνο Τύπο, δια στόματος ακροδεξιών. Ακροδεξιά μέσα υιοθέτησαν με ευκολία και τους ισχυρισμούς του Κρεμλίνου περί «ηθοποιών» εγκύων στο βομβαρδισμένο μαιευτήριο της Μαριούπολης, όπως και άλλες τοξικές ανακρίβειες ήδη πριν το ξέσπασμα του πολέμου.

«Οι άνθρωποι ρωτούν αν η αμερικανική ακροδεξιά επηρεάζει τη Ρωσία ή αν η Ρωσία επηρεάζει την ακροδεξιά, όμως η αλήθεια είναι ότι επηρεάζουν η μία την άλλη», δήλωσε στους Times ο Τόμας Ριντ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς που μελετά τον ρωσικό πόλεμο της πληροφορίας. «Διαδίδουν τα ίδια αφηγήματα».

Μισές αλήθειες και ενδιάμεσες εκλογές

Για τους αμερικανούς ακροδεξιούς, τα fake news για την Ουκρανία αποτελούν χρήσιμο όπλο για να επιτεθούν στην κυβέρνηση Μπάιντεν. Δημιουργούν, όμως, και μια διάσπαση στο εσωτερικό της ευρύτερης αμερικανικής δεξιάς, καθώς η μεγαλύτερη μερίδα των Συντηρητικών εξακολουθεί να τάσσεται με το μέρος της Ουκρανίας. Με τις ενδιάμεσες αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου να πλησιάζουν, κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς με ποιο τρόπο θα επηρεάσει αυτή η εσωτερική σύγκρουση τους ψηφοφόρους.

«Το ερώτημα είναι σε τι βαθμό θα επηρεάσουν οι ακροδεξιές προσωπικότητες την ευρύτερη συζήτηση στα ΜΜΕ και πόσο θα καταφέρουν να προωθήσουν το κόμμα τους», δήλωσε στους Times ο Μπρετ Σάφερ, ερευνητής στη Συμμαχία για τη Διασφάλιση της Δημοκρατίας, μια μη κυβερνητική οργάνωση της Ουάσινγκτον. «Εξυπηρετεί και εκείνους και τη Ρωσία να θολώσουν τα νερά και να προκαλέσουν σύγχυση στους Αμερικανούς».

Όσο για το πώς βλέπει την κατάσταση η Μόσχα; Η παρουσιάστρια της εκπομπής «60 Minutes» στη ρωσική κρατική τηλεόραση, Ολγκα Σκαμπέεβα, είπε σχολιάζοντας αποσπάσματα από το Fox News στα οποία ο παρουσιαστής, Τάκερ Κάρλσον, υποστήριζε ότι οι ΗΠΑ είχαν προκαλέσει τη σύγκρουση στην Ουκρανία:

«Ο γνωστός μας, ο παρουσιαστής του Fox News, Τάκερ Κάρλσον, προφανώς έχει τα δικά του συμφέροντα. Όμως τώρα τελευταία, όλο και πιο συχνά, ταυτίζονται με τα δικά μας».

Headlines