Ισπανία: Πώς κατάφερε να μην εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο – Μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική για την Ευρώπη;

Η Σύνοδος Κορυφής των 27 ολοκληρώθηκε σήμερα με τον πρωθυπουργό της Ισπανίας να Πέδρο Σάντσεθ να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον, καθώς ηγήθηκε της ομάδας του Νότου αναφορικά με τα βήματα που πρέπει να κάνει η Ε.Ε. για να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση. Μαζί με την Πορτογαλλία κατάφεραν να πάρουν ειδική άδεια βάση της οποία θα μπορούν να ρυθμίζουν μόνες τους τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο Ισπανός πρωθυπουργός περιέγραψε την Ιβηρική χερσόνησο ως «ενεργειακό νησί», που μάλιστα θα μπορούσε ακόμα και να αποτελέσει λύση στο πρόβλημα της Ευρώπης. Αυτό φαίνεται να ήταν αντικείμενο συζήτησης μεταξύ του Πέδρο Σάντσεθ και της Ούρσουλας φον Ντερ Λάιεν, που επισκέφθηκε την Ισπανία στις 7 Μαρτίου.

• Διαβάστε επίσης: Σύνοδος Κορυφής: Άναψαν τα αίματα – Αποχώρησε οργισμένος ο Ισπανός πρωθυπουργός

Όπως ανέφερε η ανταποκρίτρια της ΕΡΤ1 στη Μαδρίτη, Δώρα Μακρή, η Ισπανία θα μπορούσε να λύσει το ενεργειακό πρόβλημα και την απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο τουλάχιστον κατά 40%, περίπου όσο χρειάζεται μέχρι να έλθει το αμερικανικό LNG. Οι ημερομηνίες ταιριάζουν: Σάββατο 7 Μαρτίου συναντήθηκαν ο Σάντσεθ με την Φον ντερ Λάιεν, Κυριακή 8 Μαρτίου ο Ισπανός πρωθυπουργός επικοινώνησε με τον πρόεδρο της Αλγερίας Αμπντελματζίντ Τεμπούν προκειμένου «να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του ως αξιόπιστος εταίρος στον ενεργειακό τομέα» και να εκφράσει την επιθυμία του να «ενδυναμώσει τη συνεργασία», κοντολογίς να μπορέσει να αγοράσει περισσότερο φυσικό αέριο εάν χρειαστεί.

Η Αλγερία εφοδιάζει την Ισπανία με φυσικό αέριο

Η Αλγερία συνδέεται με την Ισπανία με δύο αγωγούς. Ο ένας διασχίζει το Μαρόκο και φθάνει μέχρι την Ανδαλουσία και ο δεύτερος συνδέεται απευθείας με την Αλμερία. Η κυβέρνηση του Αλγερίου έχει εγγυηθεί με κάθε τρόπο την παροχή φυσικού αερίου και τα αποθέματα της Ισπανίας είναι υπεραρκετά: η Μαδρίτη προμηθεύεται το 45% του φυσικού αερίου της από τους Αλγερινούς, εξ ου και η απεξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Πώς τα κατάφερε όμως η Ισπανία και δεν έχει ανάγκη τον Βλαντίμιρ Πούτιν για να ζεσταθεί. Υπάρχει η βολική γεωγραφία καθώς συμφέρει να φέρεις ενέργεια από την απέναντι ακτή της Μεσογείου, όμως υπάρχει και η προνοητικότητα.

Το απόρρητο έγγραφο μετά την προσάρτηση της Κριμαίας

Σύμφωνα με το ertnews.gr, μετά την εισβολή των Ρώσων και την προσάρτηση της Κριμαίας, το 2014, απόρρητο έγγραφο του ισπανικού υπουργείου Εξωτερικών είχε αρχίσει να αναλύει για το πώς η Ισπανία θα μπορούσε να εξασφαλίζει για την ΕΕ τουλάχιστον το 40% του ρωσικού αερίου ενισχύοντας τις συνδέσεις με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Η Ισπανία δεν εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο καθώς εισάγει περίπου το 45% των αναγκών της από την Αλγερία μέσω δύο αγωγών: Ο αγωγός φυσικού αερίου Medgaz, εκβάλλει στην Αλμερία, και τέθηκε σε λειτουργία το 2009 φέρνει αέριο απευθείας από την Αλγερία μέσω ενός σωλήνα μήκους 200 χιλιομέτρων με μέγιστο βάθος 2.160 μέτρων που διασχίζει τη Μεσόγειο.

Στη δεύτερη διαδρομή, το αλγερινό αέριο πρέπει να διασχίσει το Μαρόκο μέσω του αγωγού φυσικού αερίου Μαγκρέμπ-Ευρώπης μέχρι να φτάσει στην ισπανική Ταρίφα. Ο δεύτερος αγωγός τέθηκε σε λειτουργία τον Οκτώβριο του 1996 και συνδέεται με τον τερματικό σταθμό λήψης στο Κάντιθ, στην Ανδαλουσία.

Το 35% της αποθηκευτικής ικανότητας της Ευρώπης βρίσκεται στην Ισπανία

Παράλληλα, η Ισπανία είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Με χωρητικότητα 3,31 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων, βρίσκεται σε προνομιακή θέση ώστε να αντικαταστήσει τη Ρωσία ως την κύρια αποθήκη φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) είναι φυσικό αέριο που έχει ψυχθεί, συνήθως στους -162ºC, για να είναι σε υγρή κατάσταση.

Το πλεονέκτημα αυτού είναι ότι καταλαμβάνει έως και 600 φορές λιγότερο χώρο, επομένως μπορεί να μεταφερθεί πιο εύκολα, συνήθως σε δεξαμενόπλοια. Η όλη διαδικασία είναι πολύπλοκη και πολύ δαπανηρή, από τη μεταφορά μέχρι το εργοστάσιο υγροποίησης – μέσω της πλήρωσης των πλοίων – της αποθήκευσης και της επαναεριοποίησης. Για αυτήν την τελευταία διαδικασία, η Ισπανία διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο μονάδων επαναεριοποίησης στην Ευρώπη.

Το 35% της ευρωπαϊκής αποθηκευτικής ικανότητας φυσικού αερίου βρίσκεται στην Ισπανία. Σύμφωνα με στοιχεία της Gas Infrastructure Europe (GIE), η Ισπανία διαθέτει το 35% της χωρητικότητας αποθήκευσης της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, ακολουθούμενη από το ίδιο το Ηνωμένο Βασίλειο με 22%, τη Γαλλία με 14% και το Βέλγιο με 6% και την Ιταλία με 5%. Το ένα τρίτο του φυσικού αερίου που χρειάζεται η Ευρώπη μπορεί να αποθηκευτεί στην Ισπανία.

Το πρόβλημα

Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα. Η Ισπανία δεν διαθέτει μεγάλο αγωγό φυσικού αερίου που να της επιτρέπει να εξάγει LNG στην Ευρώπη. Όπως όμως σημείωσαν αναλυτές, με λιγότερα από 300 χλμ. αγωγού θα μπορούσε να συνδεθεί η Καταλωνία με τον γαλλικό Νότο και, από εκεί, να τροφοδοτηθεί ολόκληρη την Ευρώπη. Το έργο αυτό είχε ξεκινήσει εδώ και καιρό με την επωνυμία MidCat, όμως όλοι οι Γάλλοι πρόεδροι, με τελευταίο τον Εμμανουέλ Μακρόν το 2018, δεν το ενέκριναν λόγω των ενστάσεων των περιβαλλοντικών οργανώσεων.

Επίσης η Ισπανία διαθέτει τη μεγαλύτερη ικανότητα επαναεριοποίησης φυσικού αερίου καθώς 7 από τις 20 μονάδες επαναεριοποίησης φυσικού αερίου της Ε. Ε. βρίσκονται στην Ισπανία. Οι μονάδες λειτουργούν στη Βαρκελώνη, την Ουέλβα, την Καρταχένα, το Μπιλμπάο, το Σαγούντο, το Μουγάρδος και το Ελ Μουσέλ. Συγκριτικά, η Γαλλία έχει μόνο 4 μονάδες επαναεριοποίησης και είναι πολύ μικρότερες από το εργοστάσιο του Enagás στη Βαρκελώνη, το παλαιότερο στην ηπειρωτική Ευρώπη και με χωρητικότητα αποθήκευσης 760.000 m3 LNG.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η Ισπανία δεν χρειάζεται καν όλο αυτό το φυσικό αέριο -είτε από την Αλγερία είτε το LNG. Τούτο διότι, το 2021 το 45% της ισπανικής ηλεκτρικής ενέργειας προερχόταν από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και μόνο το 33% ήταν από το φυσικό αέριο. Άρα στην Ισπανία το φυσικό αέριο περισσεύει και η ΕΕ το χρειάζεται.