Σε αναμονή

Αν μπορούσε να σταθεί κανείς σε απόσταση από την επικαιρότητα και να παρατηρήσει την ελληνική κοινωνία, θα διαπίστωνε ότι αυτή βρίσκεται σε κατάσταση αναμονής. Ενα κοινωνικό σώμα, που μοιάζει να αναμένει κάτι σημαντικό, κάτι που θα άλλαζε τη συνθήκη, θα προκαλούσε μια κίνηση. Μια αφηρημένη προσδοκία μοιάζει να το γοητεύει. Αν ήταν ζωντανό θα έθετε στον εαυτό του ερωτήματα και θα διατύπωνε απαιτητικές απορίες. Δεν το κάνει. Η αναμονή είναι η επιλογή του.

Η αναμονή είναι στάση πολιτική. Συνειδητή, εγκατεστημένη, με τη δύναμη του χρόνου σύμμαχό της, ριζωμένη βαθιά στην πρόσφατη πορεία μας. Αναδείχθηκε σε οδηγό, έγινε τρόπος πολιτικής πράξης. Η ακινησία της αναμονής είναι προτιμότερη από τους κινδύνους της κίνησης. Η ασφάλεια της στασιμότητας μοιάζει νικηφόρα, η ευπρεπής αδράνεια έρχεται, ως ιδεολογικό συμπλήρωμα, να επικαλύψει την επιλογή της διαχειριστικής αναμονής. Η κυβέρνηση με θαυμαστή επάρκεια ανταποκρίνεται στις τρέχουσες απαιτήσεις αυτής της πολιτικής συνθήκης.

Αν έχει υιοθετήσει μια κοινωνία αυτό το κριτήριο αντίληψης του εαυτού της και ταυτόχρονα ανάγνωσης του κόσμου, είναι λογικό να εγκλωβίζεται σε μια ψευδή συνθήκη, να αδυνατεί να κατανοήσει το περιβάλλον και να παρακολουθήσει δημιουργικά τις μεταβολές του. Αυτό την απομακρύνει από τον υπαρκτό κόσμο και τη διαθέτει ανυπεράσπιστη σε κάθε παραπλάνηση. Εύκολα αποδέχεται τη στασιμότητα ως «λύση» και την αναμονή περίπου ως επίτευγμα απόστασης και αποχής από τις κοινωνικές ανάγκες και απαιτήσεις που γεννάει κάθε εποχή, η οποία πάντοτε βρίσκεται σε κίνηση, όσο και αν μια κοινωνία σε καθυστέρηση πεισματικά το αρνείται.

Μπροστά στο εμπόδιο αυτής της άρνησης βρισκόμαστε. Η ευθύνη της εργασίας για την άρση αυτού του παραλυτικού εμποδίου ανήκει κατά προτεραιότητα στις πολιτικές δυνάμεις. Αυτές εκ του ρόλου τους έχουν την ευθύνη να απενεργοποιήσουν αυτή την παγίδα της αναμονής. Να μιλήσουν χωρίς τακτικούς υπολογισμούς εκλογικού τύπου για την εποχή και τα χαρακτηριστικά της, να φανερώσουν τη νέα φύση της, να επεξεργασθούν προτάσεις και δρόμους συνειδητής συμμετοχής, με επίγνωση της δύναμης του αφυπνισμένου λαϊκού παράγοντα στην ιστορική διαδρομή.

Οταν κανείς αρνείται, επιλέγοντας την ασφαλή αναμονή ως τρόπο ύπαρξης, να αντικρίσει τον υπαρκτό κόσμο, να τον συναντήσει, εξερχόμενος από τα οχυρά των στερεοτύπων της ελληνικής κοινωνίας και να αναμετρηθεί τελικά μαζί του, θα σαστίζει μπροστά στη συνθετότητά του, θα τον θεωρεί μη κατανοήσιμο και αχαρτογράφητο, επειδή αυτός ο κόσμος ακολουθεί τη φύση των πραγμάτων, κινείται, μεταβάλλεται, ποτέ δεν είναι ίδιος, ποτέ δεν επαναλαμβάνει τον εαυτό του.

Οι παγκόσμιες αλλαγές, που μπροστά στα μάτια μας ορμητικά «έχουν ξεχυθεί», μας καλούν να αφήσουμε πίσω μας αυτή την επιλογή της αναμονής. Και μαζί της μια συνθήκη στασιμότητας που έχει εξαντληθεί. Διαφορετικά η επόμενη πολιτική κρίση μάς περιμένει.

*Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.