Κοροναϊός: Το πρώτο «φυτικό» εμβόλιο θύμα της σχέσης του με την καπνοβιομηχανία

Παρόλο που έλαβε έγκριση τον περασμένο μήνα στον Καναδά, το πρώτο εμβόλιο Covid-19 που παράγεται από γενετικά τροποποιημένα φυτά καπνού δεν δείχνει να έχει μεγάλες προοπτικές στην παγκόσμια αγορά, καθώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αρνήθηκε να το αξιολογήσει λόγω των σχέσεων της παρασκευάστριας εταιρείας με την καπνοβιομηχανία.

Ο ΠΟΥ απέρριψε το αίτημα της καναδικής Medicago λόγω διεθνούς συνθήκης για τη δημόσια υγεία που υπογράφηκε το 2005 και απαγορεύει στον οργανισμό τη συνεργασία του με εταιρείες που παράγουν ή προωθούν προϊόντα καπνίσματος. Το πρόβλημα είναι ότι το 21% της Medicago ανήκει στην καπνοβιομηχανία Philip Morris (το υπόλοιπο ανήκει στην Mitsubishi Tanabe Pharma).

Ο Καναδάς, ο οποίος έχει χρηματοδοτήσει την Medicago με εκατομμύρια δολάρια και έχει συμφωνήσει να αγοράσει έως 76 εκατομμύρια δόσεις, επέμεινε ότι δεν έχει παραβιάσει από πλευράς του τη συνθήκη.

Η αποτελεσματικότητα του «φυτικού» εμβολίου της Medicago Inc. υπολογίζεται στο 71% για όλα τα στελέχη του κοροναϊού με εξαίρεση την παραλλαγή Όμικρον, η οποία δεν είχε ακόμα εμφανιστεί όταν ξεκίνησε η κλινική μελέτη.

Tο θερμοκήπιο της Medicago στο Κεμπέκ του Καναδά (Reuters)

Το εμβόλιο βασίζεται σε «σωματίδια σαν ιούς», ή VLT, συνδυασμούς πρωτεϊνών που μιμούνται τη δομή του SARS-CoV-2 αλλά δεν περιέχουν το γενετικό υλικό του και επομένως δεν είναι μολυσματικοί.

Οι πρωτεΐνες απομονώνονται από φυτά της άγριας ποικιλίας καπνού Nicotiana benthamiana, στα οποία έχουν εισαχθεί τα αντίστοιχα ιικά γονίδια.

Διαβάστε επίσης: Από το χωράφι στη σύριγγα: Εμβόλια για τον κοροναϊό από μεταλλαγμένο καπνό

Εκτός από τις πρωτεΐνες του ιού, το εμβόλιο περιέχει επίσης μια ενισχυτική ουσία της GlaxoSmithKline.

Η αδειοδότηση του ΠΟΥ θα έπαιζε κρίσιμο ρόλο στην εμπορική αξιοποίηση της τεχνολογίας, καθώς το εμβόλιο θα μπορούσε σε αυτή την περίπτωση να χρησιμοποιηθεί σε αναπτυσσόμενες χώρες μέσω του μηχανισμού Covax. Θα άνοιγε επίσης το δρόμο για χρήση του εμβολίου σε χώρες που δεν έχουν δικές τους ρυθμιστικές αρχές και ακολουθούν τις αποφάσεις του ΠΟΥ.

«Πιστεύω ότι οι προδιαγραφές του ΠΟΥ θα αποτελέσουν εμπόδιο στην αποδοχή του εμβολίου» εκτίμησε ο Άμες Άνταλγια, λοιμωξιολόγος του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς.

Η Medicago θα μπορούσε πάντως να απευθυνθεί στις ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ και των ΗΠΑ.

Εκπρόσωπος της Philip Morris υποστήριξε από την πλευρά του ότι η στάση του ΠΟΥ έρχεται σε αντίθεση με τις εκκλήσεις του για επιτάχυνση των εμβολιασμών σε όλο τον κόσμο.

«Η έκτακτη αδειοδότηση ενός εμβολίου Covid-19 δεν έχει απολύτως καμία σχέση με τον έλεγχο του καπνίσματος. Οι πολιτικές του ΠΟΥ θα πρέπει να εστιάζονται στην επιτάχυνση της ιατρικής προόδου και καινοτομίας» είπε.