Πόλεμος στην Ουκρανία: Η Μαριούπολη βρίσκεται στα χέρια των Ρώσων, λέει ο δήμαρχος της

Ο δήμαρχος της Μαριούπολης δήλωσε ότι η πόλη του βρίσκεται «στα χέρια των κατακτητών» μετά από εβδομάδες πολιορκίας από τις ρωσικές δυνάμεις που ισοπέδωσαν την πόλη, άφησαν άγνωστο αριθμό αμάχων νεκρών και ανάγκασαν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

«Δεν είναι όλα στη δύναμή μας» είπε ο Βαντίμ Μποϊτσένκο, δήμαρχος της Μαριούπολης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο CNN. «Δυστυχώς σήμερα βρισκόμαστε στα χέρια των κατακτητών».

Ο Μποϊτσένκο ζήτησε την πλήρη εκκένωση του εναπομείναντος πληθυσμού της Μαριούπολης, η οποία είχε πληθυσμό πάνω από 400.000 προτού η Ρωσία ξεκινήσει την εισβολή της στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.

«Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του αμερικανικού δικτύου, περίπου 160.000 άνθρωποι βρίσκονται σήμερα στην πολιορκημένη πόλη της Μαριούπολης, όπου είναι αδύνατο να ζήσουν επειδή δεν υπάρχει νερό, ηλεκτρισμός, θερμότητα, σύνδεση» είπε και πρόσθεσε:

«Και είναι πραγματικά τρομακτικό».

Σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, δεν είναι σαφές εάν υπάρχουν ενεργές μάχες εντός της πόλης.

Ουκρανοί αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι οι ρωσικές δυνάμεις εμπόδισαν ανθρωπιστικές αυτοκινητοπομπές να πλησιάσουν ή να εξέλθουν με ασφάλεια από την πόλη.

Ένας φιλορώσος ηγέτης των αυτονομιστών, δήλωσε την Κυριακή είπε ότι περίπου 1.700 κάτοικοι της Μαριούπολης «εκκενώνονται» καθημερινά από την πόλη και τα περίχωρά της, αλλά Ουκρανοί αξιωματούχοι λένε ότι οι Ρώσοι στην πραγματικότητα πραγματοποιούν αυτό που περιγράφουν ως βίαιη απέλαση χιλιάδων στη Ρωσία.

Η έκκληση του δημάρχου

«Χρειαζόμαστε πλήρη εκκένωση από τη Μαριούπολη» δήλωσε ο Μποϊτσένκο.

«Η πιο σημαντική αποστολή μας σήμερα είναι να σώσουμε κάθε ζωή… Και υπάρχουν ελπίδες ότι θα τα καταφέρουμε. Για παράδειγμα, υπάρχουν 26 λεωφορεία που πρέπει να πάνε στη Μαριούπολη για να εκκενώσουν, αλλά δυστυχώς δεν έχουν λάβει άδεια να κινηθούν. Και αυτό το παιχνίδι παίζεται κάθε μέρα. Ένα κυνικό παιχίδι, το οποίο στην πραγματικότητα δεν λειτουργεί. Οι οδηγοί μας κάτω από τα πυρά προσπαθούν να φτάσουν στα σημεία όπου μπορούν να παραλάβουν τους κατοίκους της Μαριούπολης και περιμένουν με την ελπίδα ότι θα έχουν τέτοια ευκαιρία. Αλλά η Ρωσική Ομοσπονδία παίζει μαζί μας από την πρώτη μέρα».

Τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν από ουκρανούς αξιωματούχους την Κυριακή δίνουν μια ζοφερή εικόνα για το αποτέλεσμα των εβδομαδιαίων βομβαρδισμών και των μαχών στη Μαριούπολη. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, το 90% των κτιρίων στην πόλη υπέστησαν ζημιές, εκ των οποίων το 60% δέχτηκε ισχυρά πλήγματα και το 40% καταστράφηκε.

Επτά από τα νοσοκομεία της πόλης -το 90% της νοσοκομειακής δυναμικότητας της πόλης- υπέστησαν ζημιές, εκ των οποίων τα τρία καταστράφηκαν. Ζημιές υπέστησαν επίσης τρία μαιευτήρια (με ένα να καταστρέφεται), επτά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (με τρία να καταστρέφονται), καθώς και 57 σχολεία και 70 παιδικοί σταθμοί, με 23 και 28 να καταστρέφονται αντίστοιχα.

Ορισμένα εργοστάσια υπέστησαν ζημιές, όπως και το λιμάνι της πόλης.

Σύμφωνα με τα εν λόγω στοιχεία, έως και 140.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν την πόλη πριν από την περικύκλωσή της και περίπου 150.000 κατάφεραν να φύγουν κατά τη διάρκεια του αποκλεισμού.

Κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της πολιορκίας, περίπου 170.000 άνθρωποι παρέμειναν στην πόλη, ενώ Ουκρανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι 30.000 άνθρωποι από τη Μαριούπολη οδηγήθηκαν στη Ρωσία.

street fighting in Mariupol and inspection of the captured equipment and ammunition depot. pic.twitter.com/NgQ8bUeMCT

— Spriter (@spriter99880) March 28, 2022

Γιατί είναι σημαντική η κατάληψη της Μαριούπολης

Σύμφωνα με το BBC, υπάρχουν τέσσερις βασικοί λόγοι γιατί η κατάληψη της πόλης -εφόσον επιβεβαιωθεί ανεξάρτητες πηγές- είναι νίκη στρατηγικής σημασίας για τη Μόσχα και αποτυχία για το Κίεβο.

1.Εξασφάλιση χερσαίου διαδρόμου μεταξύ Κριμαίας και Ντονμπάς

Γεωγραφικά, η Μαριούπολη καταλαμβάνει ένα πολύ μικρό κομμάτι, αλλά στέκεται μέχρι τώρα ανυπέρβλητο εμπόδιο στις ρωσικές δυνάμεις, που πιέζουν από τα βορειοανατολικά ώστε να συνδεθούν με τους συντρόφους τους στο Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας.

Ο στρατηγός Sir Richard Barrons – πρώην διοικητής της Διοίκησης Κοινών Δυνάμεων του Ηνωμένου Βασιλείου – λέει ότι η κατάληψη της Μαριούπολης είναι ζωτικής σημασίας για την πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας.

«Όταν οι Ρώσοι αισθανθούν ότι ολοκλήρωσαν επιτυχώς αυτή τη μάχη, θα έχουν ολοκληρώσει μια χερσαία γέφυρα από τη Ρωσία στην Κριμαία και θα το δουν αυτό ως μια μεγάλη στρατηγική επιτυχία».

Εάν η Μαριούπολη «πέσει», τότε η Ρωσία θα είχε τον έλεγχο του 80% της ακτογραμμής της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα – διακόπτοντας το θαλάσσιο εμπόριο και απομονώνοντάς την περαιτέρω από τον κόσμο. Αντιστεκόμενοι οι Ουκρανοί στις δυνάμεις που προωθούνται τις τελευταίες τρεις εβδομάδες, κατάφεραν να απασχολήσουν μεγάλο αριθμό ρωσικών στρατευμάτων.

Αλλά αυτή η αποτυχία της Ρωσίας να εξασφαλίσει την ταχεία κατάληψη της πόλης, ώθησε τους Ρώσους διοικητές να καταφύγουν σε μια εκδοχή του 21ου αιώνα μεσαιωνικών τακτικών πολιορκίας. Έχουν χτυπήσει τη Μαριούπολη με πυροβολικό, ρουκέτες και πυραύλους – καταστρέφοντας πάνω από το 90% της πόλης. Έχουν επίσης διακόψει την πρόσβαση σε ηλεκτρισμό, θέρμανση, γλυκό νερό, τρόφιμα και ιατρικές προμήθειες – δημιουργώντας μια ανθρωπιστική καταστροφή για την οποία η Μόσχα κατηγορεί τώρα την Ουκρανία για την άρνησή της να παραδοθεί μετά το τελεσίγραφο. Ένας Ουκρανός βουλευτής κατηγόρησε τη Ρωσία ότι «προσπαθεί να λιμοκτονήσει τη Μαριούπολη για να παραδοθεί».

Η Ουκρανία έχει ορκιστεί να υπερασπιστεί την πόλη μέχρι τον τελευταίο στρατιώτη. Μπορεί κάλλιστα να φτάσει σε αυτό. Τα ρωσικά στρατεύματα πιέζουν σιγά-σιγά στο κέντρο και, ελλείψει οποιουδήποτε είδους εφαρμόσιμης ειρηνευτικής συμφωνίας, η Ρωσία είναι πλέον πιθανό να εντείνει τους βομβαρδισμούς της, χωρίς διακρίσεις μεταξύ ενόπλων και άμαχου πληθυσμού, που αριθμεί πάνω από 200.000 αυτή τη στιγμή στην πόλη.

Εάν, και όταν, η Ρωσία πάρει τον πλήρη έλεγχο της Μαριούπολης, αυτό θα απελευθερώσει σχεδόν 6.000 άνδρες από τα στρατεύματά της, οι οποίοι θα ενισχύσουν άλλα ρωσικά μέτωπα γύρω από την Ουκρανία. Υπάρχουν πολλές δυνατότητες ως προς το πού θα μπορούσαν να επανατοποθετηθούν: στα βορειοανατολικά για να συμμετάσχουν στη μάχη για την περικύκλωση και την καταστροφή των τακτικών ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας που πολεμούν τους αυτονομιστές υπέρ του Κρεμλίνου στην περιοχή του Ντονμπάς, προς τα δυτικά για να ωθήσει προς την Οδησσό, η οποία θα ήταν η τελευταία σημαντική διέξοδος της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα. 

2. Στραγγαλισμός της ουκρανικής οικονομίας

Η Μαριούπολη υπήρξε από καιρό ένα στρατηγικά σημαντικό λιμάνι στην Αζοφική Θάλασσα, μέρος της Μαύρης Θάλασσας. Είναι το μεγαλύτερο λιμάνι στην περιοχή της Αζοφικής Θάλασσας και έδρα ενός σημαντικού εργοστασίου σιδήρου και χάλυβα.

Σε κανονικούς καιρούς, η Μαριούπολη είναι βασικός εξαγωγικός κόμβος για τον χάλυβα, τον άνθρακα και το καλαμπόκι της Ουκρανίας που προορίζονται για πελάτες στη Μέση Ανατολή και όχι μόνο.

Εδώ και οκτώ χρόνια, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα το 2014, η πόλη βρίσκεται “στριμωγμένη” μεταξύ των ρωσικών δυνάμεων σε αυτή τη χερσόνησο και των αυτονομιστών υπέρ του Κρεμλίνου στις αποσχισθείσες αυτοανακηρυχθείσες δημοκρατίες του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ. Η απώλεια της Μαριούπολης θα ήταν σημαντικό πλήγμα για ό,τι έχει απομείνει από την οικονομία της Ουκρανίας.

3. Ευκαιρία προπαγάνδας

Η Μαριούπολη φιλοξενεί μια ουκρανική μονάδα πολιτοφυλακής που ονομάζεται Τάγμα Αζόφ, που πήρε το όνομά της από τη Θάλασσα του Αζόφ που συνδέει τη Μαριούπολη με την υπόλοιπη Μαύρη Θάλασσα. Η Ταξιαρχία του Αζόφ περιλαμβάνει ακροδεξιούς εξτρεμιστές, συμπεριλαμβανομένων νεοναζί.

Αν και αποτελούν μόνο το πιο μικρό κομμάτι των μαχόμενων δυνάμεων της Ουκρανίας, αυτό ήταν ένα χρήσιμο εργαλείο προπαγάνδας για τη Μόσχα, δίνοντάς της ένα πρόσχημα για να πει στον πληθυσμό της Ρωσίας ότι οι νεαροί άνδρες που έστειλε να πολεμήσουν στην Ουκρανία είναι εκεί για να απαλλάξουν τον γείτονά τους από τους νεοναζί.

Εάν η Ρωσία καταφέρει να συλλάβει ζωντανούς μαχητές τους Τάγματος Αζόφ, είναι πιθανό ότι θα παρελαύνουν στα ελεγχόμενα από το ρωσικό κράτος μέσα ενημέρωσης ως μέρος του συνεχιζόμενου πολέμου πληροφοριών για να δυσφημήσουν την Ουκρανία και την κυβέρνησή της. 

4.Ηθικό πλεονέκτημα

Η κατάληψη της Μαριούπολης από τη Ρωσία, εάν συμβεί, θα είναι ψυχολογικά σημαντική και για τις δύο πλευρές σε αυτόν τον πόλεμο. Μια ρωσική νίκη στη Μαριούπολη θα επέτρεπε στο Κρεμλίνο να δείξει στον πληθυσμό του – μέσω κρατικά ελεγχόμενων μέσων ενημέρωσης – ότι η Ρωσία πετυχαίνει τους στόχους της και σημειώνει πρόοδο. Για τον Πρόεδρο Πούτιν, για τον οποίο αυτός ο πόλεμος φαίνεται να είναι προσωπικός, όλα αυτά έχουν ιστορική σημασία. Θεωρεί ότι η ακτή της Μαύρης Θάλασσας της Ουκρανίας ανήκει σε κάτι που ονομάζεται Νέα Ρωσία – ρωσικά εδάφη που χρονολογούνται από την αυτοκρατορία του 18ου αιώνα.

Ο Πούτιν θέλει να αναβιώσει αυτή την ιδέα, «σώζοντας τους Ρώσους από την τυραννία μιας φιλοδυτικής κυβέρνησης στο Κίεβο», όπως το βλέπει. Η Μαριούπολη στέκεται σήμερα εμπόδιο στην επίτευξη αυτού του στόχου.

Για τους Ουκρανούς από την άλλη, θα σήμανε ένα σημαντικό πλήγμα – όχι μόνο στρατιωτικά και οικονομικά – αλλά και για το μυαλό των ανδρών και των γυναικών που πολεμούν στο έδαφος, υπερασπιζόμενοι τη χώρα τους. Η Μαριούπολη θα ήταν η πρώτη μεγάλη πόλη που περιήλθε στα χέρια των Ρώσων μετά τη Χερσώνα, μια στρατηγικά πολύ λιγότερο σημαντική πόλη που μόλις και μετά βίας υπερασπιζόταν. Υπάρχει μια άλλη ηθική πτυχή εδώ και αυτή είναι η αποτροπή.

Η Μαριούπολη προέβαλε σκληρή αντίσταση με υψηλό κόστος. Η πόλη είναι αποδεκατισμένη, βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό ερειπωμένη. Θα μείνει στην ιστορία μαζί με το Γκρόζνι και το Χαλέπι, μέρη που η Ρωσία τελικά βομβάρδισε, μετατρέποντάς τα σε συντρίμμια.

Το μήνυμα προς άλλες πόλεις της Ουκρανίας είναι σαφές – αν επιλέξετε να αντισταθείτε όπως έκανε η Μαριούπολη, τότε μπορείτε να περιμένετε την ίδια μοίρα. «Οι Ρώσοι δεν μπορούσαν να μπουν στη Μαριούπολη» λέει ο στρατηγός Sir Richard Barrons, «δεν μπορούσαν να μπουν μέσα με τα τανκ τους, έτσι την έχουν μετατρέψει σε ερείπια. Και αυτό είναι που θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε οπουδήποτε αλλού, έχει πραγματικά σημασία για αυτούς».