Όταν οι βόμβες άρχισαν να πέφτουν στο Κίεβο τον περασμένο μήνα, οι χειρότερες αναμνήσεις της Τατιάνα Ζουράβλιοβα ξύπνησαν. Η 83χρονη Εβραία της Ουκρανίας αισθάνθηκε και πάλι τον ίδιο πανικό που είχε βιώσει ως παιδί, όταν οι Ναζί εξαπέλυσαν εναέριες επιθέσεις στην Οδησσό, από την οποία κατάγεται.

«Έτρεμα ολόκληροι και άρχισα να αισθάνομαι τον ίδιο τρόμο σε όλο μου το σώμα – έναν τρόμο που δεν ήξερα καν ότι ακόμη κρυβόταν μέσα μου», λέει η ίδια στο Associated Press.

Με βουρκωμένα μάτια θυμάται την εποχή που κρυβόταν κάτω από το τραπέζι για να γλιτώσει από τις βόμβες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μέχρι που τελικά κατάφερε να διαφύγει με τη μητέρα της στο Καζακστάν, όταν οι Ναζί και οι συνεργάτες τους άρχισαν τη σφαγή δεκάδων χιλιάδων Εβραίων της Οδησσού.

«Τώρα είμαι υπερβολικά ηλικιωμένη για να τρέξω στο καταφύγιο. Για αυτό και καθόμουν απλώς στο διαμέρισμά μου και προσευχόμουν να μη με σκοτώσουν οι βόμβες», περιγράφει η συνταξιούχος γιατρός.

Εβραϊκές οργανώσεις οργανώνουν την εκκένωση των επιζησάντων

Όμως καθώς οι ρωσικές στρατιωτικές επιθέσεις αποκτούσαν ακόμη πιο βάναυσο χαρακτήρα και οικιστικές ζώνες τριγύρω της καταστρέφονταν, η Ζουράβλιοβα συνειδητοποίησε ότι ήταν υποχρεωμένη για άλλη μια φορά να εγκαταλείψει τη χώρα της, αν δεν ήθελε να σκοτωθεί. Έτσι, αποδέχτηκε την προσφορά μιας εβραϊκής οργάνωσης για την ασφαλή μεταφορά της εκτός Ουκρανίας.

Σε μια αναπάντεχη τροπή της ιστορίας, αρκετοί από τους 10.000 επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος που ζουν στην Ουκρανία, πλέον έχουν βρει ασφαλές καταφύγιο στη Γερμανία – τη χώρα που ξεκίνησε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και οργάνωσε την εξόντωση 6 εκατ. Εβραίων σε όλη την Ευρώπη.

Η Ζουράβλιοβα συμμετείχε στην πρώτη ομάδα εκκένωσης επιζησάντων του Ολοκαυτώνατος που αποτελούνταν από τέσσερα άτομα και πραγματοποιήθηκε από την οργάνωση Συνέδριο για τις Εβραϊκές Υλικές Διεκδικήσεις από τη Γερμανία. Η οργάνωση εκπροσωπεί τους Εβραίους όλου του πλανήτη στις διαπραγματεύσεις για αποζημίωση και αποκατάσταση των θυμάτων των ναζιστικών διώξεων και των κληρονόμων τους, ενώ παράλληλα παρέχει στήριξη στους επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος σε όλο τον κόσμο.

Μια δεύτερη ομάδα, αποτελούμενη από 14 επιζήσαντες, πολλοί εκ των οποίων κατάκοιτοι και με επιβαρημένη υγεία, εκκενώθηκαν από την Ουκρανία την Κυριακή. Η οργάνωση συνεργάζεται και με άλλους οργανισμούς, όπως η JOINT με στόχο την απομάκρυνση όσο το δυνατόν περισσότερων επιζησάντων του Ολοκαυτώματος από την Ουκρανία.

Μια δύσκολη και περίπλοκη επιχείρηση

Περίπου 500 επιζήσαντες έχουν αυτή τη στιγμή τεράστια ανάγκη από υποστήριξη εξαιτίας της εύθραυστης υγείας τους, γεγονός που καθιστά την εκκένωσή τους τεράστια προτεραιότητα, αναφέρει στο AP το JOINT.

Η επιχείρηση απομάκρυνσης τόσο ηλικιωμένων ανθρώπων από την Ουκρανία είναι εξαιρετικά δύσκολη και περίπλοκη, εξαιτίας των διαρκών βομβαρδισμών που καθιστούν κάθε απόπειρα εκκένωσης επικίνδυνη. Απαιτείται η εμπλοκή ιατρικού προσωπικού και ασθενοφόρων σε πολλαπλές εμπόλεμες ζώνες, αλλά και στην επικράτεια πολλών κρατών, ενώ δύσκολο είναι και να πειστούν οι ίδιοι οι επιζήσαντες, που είναι άρρωστοι και αδύναμοι να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους χωρίς βοήθεια, να φύγουν ξανά προς το άγνωστο.

Ωστόσο, οι κίνδυνοι παραμονής τους είναι υψηλότερη. Πριν λίγες ημέρες, ο 96χρονος Μπόρις Ρομαντσένκο, που κατάφερε να επιβιώσει από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σκοτώθηκε σε επίθεση των Ρώσων στο Χάρκοβο.

Δεν έχει γίνει γνωστό αν έχουν χάσει τη ζωή τους στη διάρκεια του πολέμου και άλλοι επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος, όμως αρκετοί είδαν τα σπίτια τους να καταστρέφονται από τις βόμβες, σύμφωνα με τον Άμος Λεβ-Ραν του JOINT.

Ζουν δεύτερη φορά τον εφιάλτη

«Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί τον εφιάλτη που βίωσαν οι επιζήσαντες στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος», τονίζει ο Ρούντιγκερ Μάχλο, που εργάζεται για το Συνέδριο Διεκδικήσεων στη Γερμανία. «Τώρα είναι αναγκασμένοι να φύγουν ξανά. Στερούνται ξανά την ασφάλειά τους και όλα όσα τους είναι οικεία και αναγκάζονται να ζήσουν τον φόβο και την αβεβαιότητα».

Ο Μάχλο άρχισε να συντονίζει τις εκκενώσεις πριν από δυο περίπου εβδομάδες, συνομιλώντας με κυβερνητικές αρχές, διπλωμάτες, ΜΚΟ και τη συνοριοφυλακή για να επιτύχει τον στόχο του.

«Η μεταφορά τους σε ασφαλή χώρο και η παροχή όσων περισσότερων πραγμάτων μπορούμε για την άνεσή τους, είναι κορυφαία μας προτεραιότητα», εξήγησε ο Μάχλο στο AP, προσθέτοντας ότι όταν η πρώτη ομάδα κατάφερε να διαφύγει έκλαιγε από ανακούφιση. «Όλοι δουλεύαμε σαν τρελοί, όμως είναι θαύμα που καταφέραμε να τους απομακρύνουμε».

Ο ρόλος της Γερμανίας

Φτάνοντας στη Γερμανία, οι ηλικιωμένοι πρόσφυγες μεταφέρονται σε εβραϊκούς ή συμβατικούς οίκους ευγηρίας σε όλη τη χώρα.

Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, περίπου 3.500 Εβραίοι κάθε ηλικίας είχαν φτάσει στη Γερμανία, με την κυβέρνηση να τους προσφέρει ειδική διαδικασία για τη μόνιμη εγκατάσταση, ως μέρος των συνεχιζόμενων προσπαθειών της να αποζημιώσει τους Εβραίους για το Ολοκαύτωμα.

Συνολικά, οι γερμανικές αρχές έχουν καταγράψει πάνω από 250.000 πρόσφυγες από την Ουκρανία, αν και ο πραγματικός αριθμός αναμένεται να είναι μεγαλύτερος, από τη στιγμή που δεν χρειάζονται βίζα για να εισέλθουν στη χώρα.

Την Παρασκευή, η Ζουράβλιοβα και δυο ακόμη 83χρονες Εβραίες του Κιέβου – η Λαρίσα Ντζουένκο και η Γκαλίνα Ουλιάνοβα – έφτασαν στα προάστια της Φρανκφούρτης έπειτα από ταξίδι 26 ωρών και μεταφέρθηκαν σε οίκος ευγηρίας. Μια τέταρτη γυναίκα τοποθετήθηκε σε άλλο οίκο ευγηρίας στην ίδια πόλη.

Από την κόλαση στην ασφάλεια

Η Ουλιάνοβα είναι τόσο άρρωστη που δεν είχε μπορέσει να βγει από το διαμέρισμά της που βρισκόταν στον όγδοο όροφο τα τελευταία επτά χρόνια. Δυο άνδρες την κατέβασαν στα χέρια μέχρι την έξοδο, όπου την περίμενε ένα ασθενοφόρο. Η Ντζουένκο, συνταξιούχος μηχανικός, υποφέρει από διαβήτη βαριάς μορφής και χρειαζόταν ενδοφλέβιες εγχύσεις σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής.

Και οι δυο τους είχαν ζήσει την τραυματική εμπειρία της προσφυγιάς και ως παιδιά, όταν μαζί με τους γονείς τους διέφυγαν από τους Ναζί. Η Ουλιάνοβα πέρασε στην Κιργιζία, ενώ η Ντζουένκο στο Ουζμπεκιστάν, πριν τελικά καταφέρουν να επιστρέψουν στο Κίεβο.

Καθισμένες στο ίδιο τραπέζι, δηλώνουν ανακουφισμένες που βρίσκονται στη Γερμανία.

«Όλοι μας συμπεριφέρονται πολύ καλά εδώ. Το φαγητό είναι καλό, είμαστε ασφαλείς και το προσωπικό μας καλοδέχτηκε», δήλωσε στο AP η Ουλιάνοβα, συνταξιούχος νοσηλεύτρια και η ίδια.

«Όταν ήμουν μικρή αναγκάστηκα να δραπετεύσω από τους Γερμανούς μαζί με τη μαμά μου στο Ουζμπεκιστάν. Εκεί δεν είχαμε τίποτα να φάμε και φοβόμουν τους μεγάλους αρουραίους», θυμάται η Ντζουένκο. «Όλη μου τη ζωή σκεφτόμουν ότι οι Γερμανοί είναι κακοί, όμως τώρα ήταν οι πρώτοι που μας βρήκαν και μας έσωσαν».

Ευγνώμων που βρίσκεται στη Γερμανία δηλώνει και η Ζουράβλιοβα, παρά τις φρικαλεότητες που είχε διαπράξει κάποτε η χώρα εις βάρος των Εβραίων.

«Για εμένα, αυτή η χώρα μοιάζει να έχει μάθει από τα λάθη της και να προσπαθεί τώρα να κάνει κάτι καλό για εμάς», καταλήγει.

Headlines