Το δικαίωμα ενός παιδιού στο άσυλο – Γιατί ο Σαϊντού Καμαρά πρέπει να παραμείνει στην Ελλάδα

Το πρωί της Τετάρτης πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε έξω από το κτίριο της Ανεξάρτητης Αρχής Προσφυγών στη Νίκαια για να εκφράσει τη συμπαράσταση του στον Σαϊντού Καμαρά, ο οποίος πολέμα να μην απελαθεί στη Γουϊνέα, ζητώντας άσυλο στην Ελλάδα.

Με δάκρυα στα μάτια και βαθιά συγκινημένος, ο μαθητής του 1ου ΓΕΛ του Αγίου Δημητρίου ευχαρίστησε τους μαθητές, τους δασκάλους και τον διευθυντή του που στέκονται δίπλα του σε αυτή τη μάχη.

«Η υπόθεση του Σαϊντού έφερε στην επιφάνεια ένα πρόβλημα το οποίο υπάρχει, το οποίο είναι θεσμικό» αναφέρει στο in η Νικολάια Τριανταφύλλου, η δικηγόρος που έχει αναλάβει την υπόθεσή του Σαϊντού από το Φεβρουάριο του 2021, που ξεκίνησε να εργάζεται στην International Rescue Committee – IRC Hellas.

Όπως αναφέρει η ίδια, πρόκειται για μια υπόθεση πολύπλευρη και πολυδιάστατη, που παρά το γεγονός ότι υπάρχει ιστορικό βάσει του οποίου πληρούνται οι προϋποθέσεις για διεθνής προστασία, παρ’ όλα αυτά είχαμε απορριπτική απόφαση.

«Αν μιλήσουμε για το ενταξιακό κομμάτι εδώ έχουμε ένα νομικό κενό καθώς καταργήθηκαν οι ανθρωπιστικοί λόγοι. Όπου ακόμη κι αν δεν του χορηγούνταν άσυλο, θα μπορούσε να παραπεμφθεί για ανθρωπιστικούς λόγους σε άδεια παραμονής από την Αργή Προσφυγών για να μπορέσει να έχει διαμονή στην Ελλάδα καθώς έχει αποκτήσει ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα» αναφέρει η κ. Τριανταφύλλου.

Όπως εξηγεί, «πρόκειται για ένα νομικό κενό το οποίο αφήνει έκθετα πολλά παιδιά μεταναστών και ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, γιατί ουσιαστικά έχουν καταφέρει να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνία, έχουν καταφέρει η ελληνική κοινωνία να τα αγκαλιάσει και παρ’ όλα αυτά, αν κρίνουν οι αρμόδιες αρχές ότι δεν δικαιούνται προσφυγικό καθεστώς, δεν υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος για την παραμονή τους στην Ελλάδα».

Σύμφωνα με την δικηγόρο του Σαϊντού δεν ελήφθησαν υπόψη ισχυρισμοί και έγγραφα που κατατέθηκαν στην συνέντευξη και δεν αναπαράχθηκαν καθόλου μέσα στην πρωτοβάθμια απόφαση.

«Το πλαίσιο της παιδικής προστασίας θα έπρεπε να είναι ενιαίο γιατί είναι όλα παιδιά που θα πρέπει να απολαμβάνουν τα δικαιώματα που θεσμοθετημένα έχουνε. Η υπόθεση του Σαϊντού έφερε στην επιφάνεια ένα πρόβλημα το οποίο υπάρχει. Το οποίο είναι θεσμικό», τονίζει η ίδια.

Ασυνόδευτα παιδιά και εμπόδια

Η πρώτη υποδοχή, η διαμονή, η ενηλικίωση η οποία επιφέρει τα παιδιά να χάνουν σταδιακά κάποια δικαιώματα, είναι ορισμένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ασυνόδευτα παιδιά στην Ελλάδα.

«Δεν υπάρχουν υπηρεσίες νομικής βοήθειας, κάτι πολύ σημαντικό, καθώς μπορεί ένα παιδί που είχε νομικό, κοινωνικό λειτουργό, καθηγητή και φροντιστή, όλα αυτά ξαφνικά να χάνονται, αλλά είναι ανάγκες οι οποίες δεν έχουν τελειώσει. Χρειάζεται ακόμη ο 18χρονος δικηγόρο για την υπόθεση του, η οποία μπορεί να μην έχει ολοκληρωθεί ακόμα μέχρι να ενηλικιωθεί» εξηγεί η κ. Τριανταφύλλου.

Το σχολικό περιβάλλον είναι ένα μέρος στο οποίο τα παιδιά περνούν το μεγαλύτερο μέρος της μέρας τους. Ωστόσο, όπως αναφέρει στο in η Δήμητρα Γεωργογιάννη, η κοινωνική λειτουργός της IRC Hellas, της οργάνωσης που φιλοξένησε τον Σαϊντού μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου του 2022, αν και σύμφωνα με τη νομοθεσία, όλα τα παιδιά πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο, παρ’ όλα αυτά το σχολείο δεν γίνεται ελκυστικό για τα ασυνόδευτα παιδιά και τα παιδιά μεταναστών.

«Αφενός δεν ξέρουν την ελληνική γλώσσα, αφετέρου είναι έτσι δομημένο ώστε ναι μεν υπάρχουν τα ΖΕΠ, που είναι οι τάξεις πρώτης υποδοχής, όμως και εκεί γίνεται επιδερμικά η διαδικασία. Προσπαθούμε να παρακινούμε τα παιδιά να παραμείνουν στο σχολείο, αλλά δεν είναι και βέβαιο ότι θα τα καταφέρουν από την πλευρά τους» εξηγεί η κ. Γεωργογιάννη.

«ΖΕΠ (Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας) υπάρχουν κυρίως μόνο στο κέντρο της Αθήνας, πολλά παιδιά όμως πηγαίνουν και σε άλλους δήμους» αναφέρει η ίδια. «Οι άλλοι δήμοι όπως είναι το σχολείο του Σαϊντού, δεν έχει τάξη πρώτης υποδοχής. Παρ’ όλα αυτά ο Σαϊντού είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα που έμεινε σε αυτό το σχολείο, ενώ είναι μακριά από εκεί που μένει, γιατί πολύ απλά τον αγκάλιασε όλη η σχολική κοινότητα από τους καθηγητές τους, του συμμαθητές τους και τους γονείς δεν στάθηκε στο ότι μπορεί να μην καταλαβαίνει την ελληνική γλώσσα αλλά παίρνει πράγματα από τους συμμαθητές και τους εκπαιδευτικούς του και πλαισιώθηκε δικτυώθηκε διαφορετικά».

«Τα τραυματίζουμε για μία ακόμα φορά».

«Τα τραυματίζουμε για δεύτερη φορά»

Όσον αφορά τα ζητήματα ψυχικής υγείας, φαίνεται πως οι δομές δεν επαρκούν.

«Αν ένα παιδί είναι high risk και θέλει άμεσα ψυχιατρική εκτίμηση από μονάδες εφήβων ψυχικής υγείας το ραντεβού του μπορεί να είναι αρκετούς μήνες μετά, γιατί τα κέντρα έχουν πολύ μεγάλο μέσο όρο αναμονής. Φανταστείτε πως ένα παιδί που μπορεί να χρειάζεται εγκλεισμό σε ψυχιατρική κλινική, να μην θέλει να πάει στα επείγοντα και να χρειαστεί να ενημερωθεί ο Εισαγγελέας Ανηλίκων και να επέμβει η αστυνομία ώστε να γίνει ακούσια νοσηλεία. Αυτά τα παιδιά είναι ήδη τραυματισμένα και στην ουσία καλούμαστε να τα τραυματίσουμε για ακόμα μία φορά με αυτές τις διαδικασίες», περιγράφει.

«Πρέπει να λάβουμε υπόψη πως για ένα παιδί που καταφτάνει σε μια χώρα μόνο του, χωρίς τους γονείς του, αποτελεί απο μόνο του ένα τραυματικό γεγονός για εκείνο. Συνήθως αυτά τα παιδιά τους έχουν χάσει κάτω από πολύ άσχημες συνθήκες, όποτε κουβαλάνε το πένθος του αποχωρισμού των γονέων με ότι αυτό συνεπάγεται, αλλά και του αποχωρισμού της πατρίδας τους» αναφέρει η κ. Γεωργογιάννη.

«Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, τα παιδιά καταφτάνουν στη χώρα υποδοχής ήδη αρκετά τραυματισμένα. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τα παιδιά μπορεί να αντιμετώπισαν ένα ναυάγιο, μια φυλάκιση, βασανιστήρια, ταπεινώσεις ή κάθε μορφή κακοποίησης όπως σεξουαλική, λεκτική, σωματική και ψυχολογική. Στόχος των επαγγελματιών ψυχικής υγείας είναι να επαναφέρουν την εφηβεία σε αυτά τα παιδιά, τα οποία σκέφτονται σαν ενήλικες, γιατί ακριβώς έτσι έχουν μάθει για να μπορέσουν να επιβιώσουν».

«Τα παιδιά δυσκολεύονται να είναι παιδιά. Θα πρέπει η πολιτεία να τα βοηθήσει να συνεχίσουν να είναι παιδιά», υπογραμμίζει η κ Τριανταφύλλου.