Χίος: Ταξίδι μέσα στο χρόνο

Ξεχωριστό χρώμα στη Χίο, το ξακουστό νησί του Βορείου Αιγαίου, δίνουν η μακρά παράδοση στη ναυτιλία και το εμπόριο, τα μεσαιωνικά χωριά με τον αναλλοίωτο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα και τη ρομαντική ατμόσφαιρα, τα ιστορικά μνημεία, τα αρχοντικά του Κάμπου, οι αξιόλογες μονές και οι παλαιές εκκλησίες.

Η μυθολογική παράδοση αναφέρει ως πρώτο οικιστή της Χίου τον Oινοπίωνα, που δίδαξε στους κατοίκους της την αμπελουργία.

Τα παλαιότερα ίχνη κατοίκησης στο νησί έχουν εντοπιστεί στο Άγιο Γάλα και στον Εμπορειό, ανάγονται δε στους Νεολιθικούς Χρόνους (6η-5η χιλιετία π.Χ.).

Στις αρχές της 1ης χιλιετίας π.Χ. η Χίος αποικίστηκε από Ίωνες.

Οι πολιτειακές αλλαγές, οι οικονομικές και κοινωνικές ανακατατάξεις κατά τον 8ο και τον 7ο αιώνα π.Χ. οδήγησαν στο σχηματισμό της πόλης-κράτους της Χίου και στην ανάδειξή της (τον 6ο αιώνα π.Χ.) σε μια από τις πλέον ακμαίες και πολυπληθείς πόλεις του ελληνικού κόσμου.

Χάρη στην εμπορική και τη βιοτεχνική δραστηριότητά τους, την ίδρυση εμπορικών σταθμών, τη συστηματική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του νησιού και την κατοχή εύφορων εδαφών στις μικρασιατικές ακτές («χιακή περαία») οι Χιώτες απέκτησαν την περίοδο αυτή μεγάλη οικονομική δύναμη και, συνακόλουθα, διακρίθηκαν στα γράμματα και τις τέχνες.

Από το 478/7 π.Χ. έως το 412 π.Χ. το νησί ήταν ένα από τα πιο ισχυρά μέλη της Α’ Αθηναϊκής Συμμαχίας.

Κατά τους Ρωμαϊκούς Χρόνους η πόλη της Χίου εξελίχθηκε σε αξιόλογο εμπορικό κέντρο.

Πηγή φωτογραφίας: Τόλης Φλιούκας

Στα σημαντικότερα γεγονότα των Παλαιοχριστιανικών Χρόνων ανήκει το μαρτύριο του Αγίου Ισιδώρου (μέσα 3ου αιώνα).

Πηγή φωτογραφίας: Τόλης Φλιούκας

Κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους το νησί εντάχθηκε στην Επαρχία των Νήσων και δοκιμάστηκε από πειρατικές επιδρομές.

Πηγή φωτογραφίας: Τόλης Φλιούκας

Στα αξιομνημόνευτα γεγονότα της περιόδου αυτής ανήκουν η οικοδόμηση του φρουρίου της πόλης της Χίου (τέλη 10ου αιώνα) και η ίδρυση της Νέας Μονής (μέσα 11ου αιώνα), με χορηγία του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ’ Μονομάχου και της συζύγου του, Ζωής.

Πηγή φωτογραφίας: Τόλης Φλιούκας

Η Χίος, έπειτα από μια σύντομη περίοδο ενετικής κυριαρχίας, περιήλθε στους Γενουάτες από το 1304 έως το 1329 και από το 1346 έως το 1566.

Πηγή φωτογραφίας: Τόλης Φλιούκας

Κατά τους δύο και πλέον αιώνες της δεύτερης γενουατικής κατοχής το νησί διοικήθηκε από την εμπορική εταιρεία Μαόνα (τα μέλη της ανήκαν ως επί το πλείστον στην οικογένεια Ιουστινιάνι), γνώρισε δε ευημερία (χάρη κυρίως στο εμπόριο της μαστίχας) και πολιτιστική ακμή.

Πηγή φωτογραφίας: Τόλης Φλιούκας

Επί Τουρκοκρατίας παραχωρήθηκαν στο νησί πολλά προνόμια και η ανάπτυξη συνεχίστηκε, με αποκορύφωμα το 18ο αιώνα, όταν η Χίος υπήρξε ένα από τα κορυφαία πνευματικά και οικονομικά κέντρα του τουρκοκρατούμενου ελληνισμού.

Πηγή φωτογραφίας: Τόλης Φλιούκας

Το τίμημα που κατέβαλε το νησί κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης ήταν βαρύτατο (σφαγή της Χίου, Μάρτιος – Απρίλιος 1822).

Πηγή φωτογραφίας: Τόλης Φλιούκας

Από τα μέσα του 19ου αιώνα η Χίος άρχισε να αναδιοργανώνεται πνευματικά και οικονομικά, αλλά και να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ελληνική ναυτιλία.

Η νεότερη ιστορία του νησιού σημαδεύτηκε από τον καταστρεπτικό σεισμό του 1881.

Πηγή φωτογραφίας: Τόλης Φλιούκας

Η Χίος απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό κατά τη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, στις 11 Νοεμβρίου 1912.